Tysiąc razy silniejsza reż. Peter Schildt Szwecja 2010 warto uprzedzić uczniów o specyficznej „potrójnej” narracji: teleturniej, posterunek, wspomnienia z dzieciństwa - warto podkreślić, że „Slumdog” to „oscarówka”, film doceniony przez Akademię (8 nagród/10 nominacji, np. „Avatar” dostał rok później tylko 3)

współczesne kino dla młodzieży Najpopularniejsze, typowe kino młodzieżowe produkcja amerykańska, z dużej wytwórni, nastawiona na jak największy sukces finansowy komedia (American Pie I-VII), film sportowy (Dziewczyny z drużyny I-III) lub muzyczny (W rytmie hip hopu)‏ akcja toczy się w szkole, ważnym wątkiem są relacje między chłopcami i dziewczętami typowe role społeczne: dziewczyny myślą o chłopcach i starają się ich zdobyć, raczej są im podporządkowane; chłopcy dążą do sukcesu w sporcie czy muzyce, stanowią obiekt podziwu dziewcząt Nawet jeśli pojawia się wątek dążenia dziewcząt do sukcesu (najczęściej w sporcie), to zostaje on zdominowany przez wątek walki o uczucia chłopaka. Albo mamy do czynienia z mało istotną drużyną, np. chearliderek - dopingujących chłopców uprawiających „prawdziwy” sport (koszykówkę). kadr z filmu Dziewczyny z drużyny, reż. Peyton Reed, USA 2001

Tysiąc... na tle kina młodzieżowego skromna produkcja niskobudżetowa, bez wielkiej dystrybucji i reklamy kino nie potrzebujące efekciarstwa, ale przez to prawdziwsze zamiast wątków miłosnych proponuje spojrzenie na relacje społeczne w grupie rówieśników główne problemy: nierówne prawa dziewcząt i chłopców, sytuacja obcego w grupie, poszukiwanie własnej tożsamości, konwenanse społeczne i stereotypy kadr z filmu Tysiąc razy silniejsza

tożsamość grupowa szkolna klasa jako grupa społeczna poczucie przynależności jednostki do grupy (rodzina, grupa koleżeńska, kibice, naród) jako jedna z najważniejszych potrzeb człowieka rządzenie się przez grupę określonymi prawami i niepisanymi zasadami, narzucanie członkom wzorców zachowania, zwanych ROLAMI SPOŁECZNYMI trudność polegająca na osiągnięciu stanu równowagi między oczekiwaniami grupy a indywidualizmem jednostki (większość wywierająca presję na mniejszość)‏ portret klasy z filmu Tysiąc razy silniejsza

przynależność do grupy zalety bycia w grupie: poczucie bezpieczeństwa i siły łatwość we wspónym osiąganiu celów więzi społeczne - rola przyjaźni, koleżeństwa - nie ma miejsca na osamotnienie możliwa wspólnota ideałów, podobieństwo charakterów wady bycia w grupie: rezygnacja z własnego indywidualizmu - konieczność podporządkowania się zasadom panującym w grupie dobro grupy ważniejsze niż dobro jednostki wymóg podejmowania wyznaczonych przez grupę ról społecznych (np. płciowych)‏

stereotyp stereotyp - definicja: funkcja stereotypu w budowaniu wyobrażenia na temat danej roli społecznej stereotyp - definicja: Stereotyp (z gr. stereós – stanowiący bryłę, zastygły i z gr. typos – odbicie, obraz), funkcjonujący w świadomości społeczeństwa uproszczony, skrótowy i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości. Narzucony jednostce przez społeczność, podsuwa jej ocenę osób lub faktów, których dotyczy. Chodzi o kampanię reklamującą usługę dostępu do internetu w jednej z telewizji kablowych. Aktorką jest Katarzyna Pakosińska znana z Kabaretu Moralnego Niepokoju. Blondynka pyta o możliwości internetu, brunetka ze swadą je wymienia, pytając na końcu: „rozumiesz?” „Nie, za szybko mówisz”, odpowiada ze słodkim uśmiechem blondynka fotos z kampanii reklamowej: ta sama aktorka jako mądra brunetka i głupia, ale słodka blondynka

rodzaje stereotypów etniczne - dotyczące danego narodu (Polak - pijak, Cygan - złodziej, Szkot - skąpiec, Czech - dowcipny etc.)‏ społeczne - dotyczące jakiejś grupy społecznej (młodzież - zdemoralizowana, bezrobotni - leniwi i kombinatorzy, matki - troskliwe i opiekuńcze, blondynki - głupie)‏ zawodowe (budowlaniec - pijak, fryzjer - gadatliwy, profesor - mól książkowy)‏ płciowe (mężczyzna - silny, niezależny, kreatywny, władczy, porywczy, odważny, urodzony przywódca, świetny kierowca; kobieta: bierna, uległa, słaba, rządzą nią emocje, nie nadaje się na szefa, za to świetnie piecze ciasta i prowadzi dom, fatalny kierowca)‏ Wymagania wobec ról społecznych budowane są według wzorca opartego na stereotypach. Ten, kto odgrywa daną rolę, musi spełniać oczekiwania, które są w rolę wpisane, dotyczy to zwłaszcza ról płciowych

indywidualista w grupie Nonkonformizm - sprzeciw wobec przymusu podporządkowania się woli grupy, jeśli jest ona niezgodna z wolą lub zasadami wyznawanymi przez jednostkę; nonkonformista nie postępuje wbrew sobie, by zyskać akceptację innych co daje nam nonkonformizm? wierność sobie poczucie siły, własnej wartości indywidualizm zamiast wtopienia się w tłum dystans do rzeczywistości szansę na zapoczątkowanie dobrych zmian w społeczności, której wadom się przeciwstawia

pułapki nonkonformizmu osamotnienie wrogość grupy, która czuje się zagrożona nieustanna presja grupy wywierana na indywidualistę w celu zmiany jego postępowania czy decyzji nonkonformizm „za wszelką cenę” może być szkodliwy, wyrządza szkodę grupie bądź ją zniszczy - tu, gdzie pojawia się kwestia krzywdy innych, przebiegają granice nonkonformizmu kadr z filmu Tysiąc razy silniejsza

filmowy portret klasy klasa z Tysiąc razy silniejszej jako grupa: wspólna przestrzeń - szkoła, ten sam wiek, ci sami nauczyciele i przedmioty podzialy wewnątrz grupy: uczniowie cool i frajerzy, dziewczęta i chłopcy przywódcy podgrupek - Mimi i Ludde dominacja chłopców, dyskryminacja dziewcząt przedstawiane jako naturalny porządek rzeczy (dziewczyny są obiektem oceny estetycznej, w przeciwieństwie do chłopców nie mogą naruszać zasad, sprzątają za nich salę, na gimnastyce uprawia się sport lubiany przez chłopaków), niesprawiedliwe traktowanie akceptowane przez wszystkich jako zgodne ze stereotypowym wyobrażeniem ról płciowych brak wsparcia dziewczyn przez nauczycieli kadr z filmu Tysiąc razy silniejsza

Saga – obca w szkolnej społeczności rola Sagi jako przybysza z zewnątrz - spojrzenie na klasę z dystansu, dostrzeżenie problemu dyskryminacji Saga - podróżniczka: doświadczenie życia w krajach na różnych kontynentach, nierzadko wśród biednych (Kenia, Kuba, Brazylia i inne)‏ wiedza na temat warunków życia i skali problemów w krajach trzeciego świata dystans do kłopotów mieszkańców bogatej Szwecji wielka wrażliwość, dojrzałość, wyczulenie na przejawy niesprawiedliwości społecznej nonkonformizm, odwaga w walce o zmiany kadr z filmu Tysiąc razy silniejsza

postawa Sagi a dziewczęta narodziny poczucia solidarności między podzielonymi dotąd dziewczynami przywrócenie głosu nieśmiałym, zahukanym dziewczętom, wyzwolenie kreatywności (pulchna Selma, Signe - wrażliwa narratorka filmu, poszukująca własnej tożsamości)‏ rozbudzenie w koleżankach zainteresowania światem, globalnymi problemami, uświadomienie dobrobytu, w którym żyją bohaterowie filmu, poszerzenie horyzontów myślowych wyzwolenie w dziewczynach energii, odwagi oraz pragnienia zmiany dotychczasowych niesprawiedliwych reguł kadr z filmu Tysiąc razy silniejsza

wychowawca - sojusznik czy wróg? Olle jako troskliwy wychowawca martwiący się o zdominowanie dziewcząt przez chłopców zadanie dla Sagi zaskakująca reakcja na przemianę dziewcząt postać Ollego prowokujaca do zadania pytania o zakorzenienie stereotypów w naszych umysłach - czy zdajemy sobie sprawę, jak głęboko one tkwią? Działania Sagi, początkowo przyjmowane z aprobatą, spotykają się z otwartą wrogością Ollego, gdy zaczynają burzyć zastany porządek i uderzają w jego własny styl prowadzenia zajęć. Czy nagła agresja Ollego, z jaką traktuje przejawy niezależności uczennic, bierze się tylko z chęci obrony status quo? A może to także złość spowodowana obnażeniem jego własnych błędów wychowawczych, uświadomieniem, także jemu samemu, że wcale nie jest lepszy od reszty? W istocie nie chodzi mu bowiem o to, żeby dziewczyny były śmiałe jak chłopcy, lecz by stały się trochę śmielsze, nie wychodząc przy tym z roli tła. Nie one mają błyszczeć. Kiedy próbują - wyrzuca je z klasy, robi się nerwowy i wulgarny („zamknij się” wykrzyczane do Selmy). kadr z filmu Tysiąc razy silniejsza

zapraszamy na film www.nhef.pl znajdź nas na facebooku!