Profilaktyka wad zgryzu w okresie niemowlęcym i żłobkowym

Okres niemowlęcy- do 1 r. ż. Okres żłobkowy- 1-3 r. ż.

Profilaktyka wad zgryzu w okresie niemowlęcym Prawidłowe karmienie Dziecko przychodzi na świat z tzw. tyłożuchwiem fizjologicznym- żuchwa jest wyraźnie cofnięta w stosunku do szczęki. Ta dysproporcja zostaje szybko wyrównana, jeśli dziecko jest prawidłowo karmione. Najlepsze dla dziecka jest oczywiście ssanie piersi. Podczas karmienia należy je ułożyć w pozycji półpionowej, przodem do matki. Dłoń matki powinna trzymać pierś tak, aby brodawka wraz z otoczką znajdowała się w ustach dziecka, zaś nos i bródka malca nie były uciskane.

Dlaczego? Ponieważ podczas karmienia piersią dziecko równocześnie ssie mleko, połyka je i oddycha. Jest to czynność rytmiczna, odbywająca się bez przerw aż do momentu nasycenia. Żuchwa wykonuje w tym czasie stałe ruchy – wysuwa się i cofa. Dzięki temu w ciągu kilku miesięcy rozwija się ona intensywniej niż szczęka. Karmienie piersią jest zatem naturalnym czynnikiem pobudzającym wykształcenie się w przyszłości prawidłowego zgryzu.

Niestety, z różnych przyczyn, niektóre dzieci muszą być karmione sztucznie. Wtedy należy stosować tak zwany smoczek anatomiczny, który swoim kształtem przypomina sutek piersi. Smoczek taki powinien być zrobiony z niezbyt miękkiej, sprężystej gumy, musi mieć kilka małych otworów, przez które wypływa kroplami pokarm. Podczas karmienia butelką musimy pamiętać o tym, aby nie uciskać bródki dziecka.

Począwszy od piątego-siódmego miesiąca życia, w miarę pojawiania się kolejnych zębów mlecznych, zaczyna się zmieniać rodzaj pożywienia dziecka. Karmienie piersią jest coraz rzadsze, zaś do diety malca wprowadzamy pokarmy papkowate, później twarde. Podawanie pokarmu łyżeczką sprawia, że dziecko uczy się przeżuwać, a gryzienie i żucie twardszych pokarmów dostarcza szczękom malca fizjologicznych bodźców do wzrostu.

Układanie dziecka do snu Układanie niemowlęcia do snu ma ogromne znaczenie w profilaktyce wad zgryzu. Dziecko śpiące na plecach powinno mieć głowę ułożoną na małej poduszce(?) lub klinie podłożonym pod materac, tak aby podczas snu jego usta były zamknięte. Zbyt wysokie lub zbyt niskie ułożenie głowy powoduje opadanie żuchwy, gdyż podczas snu mięśnie twarzy nie są napięte. W efekcie może dojść do powstania bardzo niekorzystnego i trudnego do zwalczenia nawykowego oddychania przez usta, a w skojarzeniu ze sztucznym karmieniem- utrwalenie dotylnej pozycji żuchwy charakterystycznej dla noworodka.

Higiena jamy ustnej Ma na celu zapobieganie rozwoju próchnicy i przedwczesnej utraty zębów mlecznych. Najlepiej jest rozpocząć przeprowadzanie zabiegów higienicznych już u noworodka. Jamę ustną niemowlęcia trzeba przecierać wieczorem gazą lub lnianą czystą ściereczką zamoczoną w naparze z rumianku lub w przegotowanej zimnej wodzie. Od momentu, kiedy zaczynają się wyrzynać pierwsze zęby mleczne, należy myć je specjalną małą, miękką szczoteczką bez pasty. Gdy malec nauczy się płukać usta, możemy wprowadzić pastę (odpowiednią dla wieku dziecka). I najważniejsze: po ostatnim, wieczornym myciu zębów nie wolno już jeść ani niczego pić (z wyjątkiem czystej wody).

Profilaktyka wad zgryzu w okresie żłobkowym Pomiędzy pierwszym a drugim rokiem życia dziecka fizjologiczny odruch ssania zanika a jego dalsze podtrzymywanie poprzez stałe karmienie dziecka butelką ze smoczkiem lub stosowanie samego smoczka może negatywnie wpływać na czynność mięśni żucia i prawidłowy rozwój kości szczęk

W okresie tym należy stopniowo ograniczać podawanie pokarmów papkowatych, które wpływają na przetrwanie niemowlęcego sposobu połykania, który z kolei może skutkować powstaniem wad zgryzu.

Również niekorzystne nawyki takie jak ssanie palca, obgryzanie paznokci lub ołówków, ssanie warg i policzków mogą doprowadzać do powstania wad zgryzu, dlatego zaleca się niedopuścić do ich występowania lub wczesnego wyeliminowania.

Wszystkie schorzenia jamy nosowo-gardłowej powinny być starannie leczone, aby nie zmuszały dziecka do nieprawidłowego oddychania przez usta.

Higiena jamy ustnej w dalszym ciągu powinna być sumiennie praktykowana.

Dziękuję za uwagę!