ZWALCZANIE TERRORYZMU Analiza przypadków – wybrane organizacje i akty terrorystyczne. Zwalczanie IRA i Al-Kaidy. Maciej Milczanowski 1

TEMATY ZAJĘĆ Zajęcia wprowadzające - walka, wojna, zwalczanie terroryzmu, kontrowersje wokół metod zwalczania terroryzmu. Międzynarodowe uregulowania prawne w zwalczaniu terroryzmu na podstawie wybranych przykładów. Zwalczanie IRA i Al-Kaidy. Agencje wywiadowcze w walce z terroryzmem (MOSAD, CIA, MI 6, SWW). Jednostki specjalizujące się w działaniach kontrterrorystycznych (BOA, SPAT, YA’MA’M, Delta Force, SAS, GROM). Antyterroryzm w Polsce i jego instytucje. Współpraca międzynarodowa w dziedzinie zwalczania terroryzmu i tzw. miękkie metody zwalczania terroryzmu. 7. Terroryzm w II dekadzie XXI wieku.

DEFINICJA TERRORYZMU Terroryzm to działania asymetryczne, mające na celu budzenie strachu w wyniku przemocy lub groźby przemocy, realizowane przez organizacje lub zorganizowane grupy społeczne dążące do zmian politycznych.

Powstanie Republiki Irlandii Układ brytyjsko-irlandzki, zawarty w 1921 r., po upadku Powstania Wielkanocnego, dał południowej części „zielonej wyspy” niepodległość. Poza utworzoną w ten sposób Republiką Irlandii, pozostało sześć hrabstw, nazwanych Irlandią Północną

Dyskryminacja katolików Głosowanie do Stormontu (parlamentu Irlandii Płn.) było powszechne, ale nie równe. Właściciele przedsiębiorstw handlowych, przemysłowych i rolniczych oraz ich żony, w praktyce niemal wszyscy byli protestantami, mieli głos podwójny. Prawo do głosowania do rad lokalnych przysługiwało jedynie płatnikom podatku od nieruchomości. Oznaczało to zarówno właścicieli nieruchomości, jak głównych lokatorów, wykluczało jednak podnajemców, dorosłe dzieci zamieszkujące z rodzicami itd. Właściciele przedsiębiorstw mogli mieć za to, nawet do sześciu głosów, w zależności od wysokości płaconych podatków.

Stowarzyszenie Praw Obywatelskich CRA W 1966 r. powstała nowa organizacja opozycyjna, Północnoirlandzkie Stowarzyszenie Praw Obywatelskich (CRA – Civil Rights Association)”. Dążyło ono do przejęcia władzy w radach lokalnych, które były odpowiedzialne za udzielanie świadczeń społecznych. Postulaty CRA: każdy obywatel - jeden głos wyborczy, zmiana granic okręgów wyborczych, zniesienie dyskryminacji politycznej i wyznaniowej, sprawiedliwy rozdział mieszkań, Hasła te zostały podchwycone także przez część protestantów, którzy zorganizowali lewicową organizację pod nazwą Demokracja Ludowa.

Pierwszego stycznia 1969 r. rozpoczął się wielki marsz protestacyjny z Belfastu do Derry. Na siedem mil przed tym miastem został on zaatakowany przez policję i protestanckich fanatyków. Demonstrantów bito pałkami, rzucano w nich kamieniami, wrzucano do rzeki, niektórych z wysokiego mostu, a kiedy próbowali wyjść na brzeg, bito po głowach. W samym Derry tłum protestantów,    na oczach przyglądającej się temu bezczynnie policji, zaatakował demonstrantów, którzy zdołali dojść do miasta. Wieczorem policjanci zmieszali się z protestanckim tłumem i rozpoczęli atak na dzielnicę Bogside, zamieszkałą przez ubogich katolików. Pobito wielu przechodniów, dobijano się pałkami do drzwi, wybijano szyby. Pijani policjanci wykrzykiwali obelgi pod adresem katolików. Wkrótce konflikt zaostrzył się do stopnia dotąd niespotykanego.

PRZYCZYNY KONFLIKTU Południowa części wyspy – katolicka, Północna Irlandia - przeważają protestanci, drugą, co do wielkości, grupą wyznaniową prowincji są katolicy. Podział wyspy, a także waśnie na tle religijnym i dyskryminacja mniejszości katolickiej, stała się przyczyną konfliktu, który wybuchł w północnych hrabstwach praktycznie zaraz po układzie z 1921 r., jednak swoje apogeum osiągnął po roku 1968.

IRA Irlandzka Armia Republikańska (IRA; ang. Irish Republican Army; irl. Óglaigh na hÉireann, czyli Irlandzcy Ochotnicy) - organizacja zbrojna walcząca początkowo o niepodległość Irlandii, a od 1921 roku o przyłączenie Irlandii Północnej do Republiki Irlandii http://www.youtube.com/watch?v=thAclv48vB0

Pierwotna działalność IRA IRA wyszła naprzeciw nastrojom i oczekiwaniom katolików, przejmując rolę obrońcy uciskanej mniejszości. Celem była walka zbrojna, a stosowana przemoc miała być odpowiedzią na antykatolickie pogromy i postępowanie policji i armii brytyjskiej. Pierwsze starcia IRA z wojskiem nastąpiły dopiero wtedy, gdy brytyjska armia wyraźnie traciła pozycję rozjemcy. Ludność katolicka potrzebowała ochrony, dlatego IRA włączyła się w – i tak już trwający – konflikt.

Eskalacja konfliktu Całą winę za eskalację konfliktu przypisywano IRA. Ekstremistyczne ugrupowania protestanckie przeprowadzały zbrojne akcje terrorystyczne (Komando Czerwonej Ręki, Stowarzyszenie Obrony Ulsteru (UDA), Ochotnicze Siły Ulsteru (UVF), jak i wiele innych bojówek paramilitarnych). Władze brytyjskie na postępującą falę przemocy z obu stron zareagowały rozpoczęciem działań jedynie przeciwko IRA. W sierpniu 1971 r. podjęto decyzję o przeprowadzeniu masowych aresztowań wśród ludności katolickiej w celu internowania członków i sympatyków IRA. Polityka internowania znacznie zaostrzyła napięcie, przekształcając oddziały brytyjskie w armię okupacyjną.

Krwawa Niedziela Rząd brytyjski prowadził politykę opartą na wzmaganiu akcji wojskowych wierząc w rozstrzygnięcia militarne. Pełną kompromitacją tej polityki stały się kolejne tragiczne wydarzenia w Derry, które przeszły do historii ulsterskiego konfliktu pod nazwą „Krwawej Niedzieli” z dnia 30 stycznia 1972 r. Od salw brytyjskich spadochroniarzy zginęło 14 osób.      Pogrzeb ich stał się potężną manifestacją z udziałem ministrów rządu irlandzkiego i najwyższych dostojników Kościoła katolickiego. Odpowiedzią IRA było spalenie brytyjskiej ambasady w Dublinie.

Skutki „krwawej niedzieli” Rok 1972 był najkrwawszy w historii Irlandii Północnej. Zginęło wtedy w Ulsterze 467 osób, a akty  terroryzmu osiągnęły apogeum. Przez długi czas próbowano znaleźć sposób na rozwiązanie problemu Ulsteru. Jednak politycy brali pod uwagę jedynie powrót do sytuacji sprzed wybuchu konfliktu, a nie zauważali konieczności  zmian charakteru rządów. Oznaczało to w rzeczywistości utrzymanie władzy unionistów, z nieznacznymi ustępstwami na rzecz katolickiej ludności.

Skutki „krwawej niedzieli” Lata ’70 Masakra w Derry zwana Krwawą Niedzielą spowodowała nasilenie walk. Był to początek nowej wojny miedzy IRA a angielskimi żołnierzami, policjantami oraz paramilitarnymi organizacjami lojalistycznymi. Przez 20 lat walka prowadzona była metodami zamachów bombowych, podpaleń, zabójstw politycznych, ostrzeliwaniem domów i samochodów. Członkowie IRA zabili ambasadora Wlk Brytanii w Dublinie w 1976, W zamachu bombowym zginął krewny królowej Elżbiety II, admirał Louis Mounbatten. Lata ’70 to półtora tysiąca ofiar starć irlandzko-brytyjskich.

Skutki „krwawej niedzieli” Lata ’80 Uwięzieni irlandzcy bojownicy zaczęli domagać sie przyznania im statusu więźniów politycznych. Organizowali strajki głodowe. W wyniku dwumiesięcznej głodówki w 1981 roku zmarło 10 więźniów w tym jeden z ówczesnych liderów IRA i członek Izby Gmin Bobby Sands, będący dziś męczennikiem sprawy republikańskiej. IRA dokonywała w tym czasie zamachów bombowych m.in w Hyde Park i Regent’s Park w wyniku których zginęło kilkanaście osób, Przeprowadzony zamach na Margaret Thatcher, która opowiadała się za siłowym stłumieniem strajków więźniów (w sklepikach z pamiątkami prowadzonymi przez Sinn Fein do dziś można kupić koszulki „I still hate Thatcher”).

Prace nad porozumieniem W 1984 r. rozpoczęły się irlandzko– brytyjskie rokowania, które rok później doprowadziły do podpisania porozumienia. Przewidywało ono, że: „Tożsamość zarówno większości, jak i mniejszości w Irlandii Północnej winna być uznawana, szanowana oraz powinna znaleźć odzwierciedlenie w strukturach i procesie zmian w Irlandii Północnej w sposób akceptowany przez obie społeczności”.

Prace nad porozumieniem 15 grudnia 1993 r. premierzy Irlandii i Wielkiej Brytanii, podpisali wspólną deklarację, tzw. Deklarację z Downing Street. „tylko sami Irlandczycy, poprzez porozumienie między obiema społecznościami, mogą egzekwować prawo do samostanowienia, opierając się na przyzwoleniu danym zgodnie i nieprzymuszenie na Północy i Południu, by jeśli tego pragną, zjednoczyć Irlandię”. Rząd brytyjski tym samym, przyznał potrzebę pełnego respektowania praw i tożsamości obu tradycji w Irlandii. Zasady dialogu brytyjsko-irlandzkiego zostały jasno określone: podjęcie rozmów w zamian za odrzucenie przemocy.

POROZUMIENIE W Wielki Piątek 1998 r. podpisano porozumienie pokojowe między rządami Wielkiej Brytanii i Irlandii oraz najważniejszymi partiami irlandzkimi. Porozumienie przewidywało wybory do parlamentu Irlandii Północnej i powołanie rządu koalicyjnego.

IRLANDZKA ARMIA REPUBLIKAŃSKA IRA 1972 Największa aktywność 1969 – 1991, śmierć ok. 4 tys. Ludzi. 1998 demokratyczne instytucje w Irlandii północnej. Od 2005 IRA ogłosiła zakończenie zbrojnych wystąpień. And the battle's just begun There's many lost, but tell me who has won? The trenches dug within our hearts And mothers, children, brothers, sisters Torn apart. Sunday, bloody Sunday. Sunday, bloody Sunday. —U2 "Sunday Bloody Sunday"

PODSUMOWANIE Przyczyny działalności terrorystycznej. Skala działalności. Efekty. Struktura organizacji terrorystycznej. Sposoby zwalczania.

AL-KAIDA Al-Kaida (albo Al-Qaeda, po arabsku القاعدة dosłownie baza) – sunnicka organizacja posługująca się metodami terrorystycznymi, stworzona w 1988

Wojna Irak – Iran 1980-1988 Iran zaopatrywali jego najwięksi wrogowie - USA (afera Iran-Contras - m.in. rakiety przeciwpancerne TOW i części zamienne do sprzętu produkcji amerykańskiej) i Izrael (działa bezodrzutowe, amunicja artyleryjska, rakiety przeciwpancerne TOW, części zamienne do czołgów i samolotów). Irak był wspierany przez USA, państwa europejskie i ZSRR.

CEL DZIAŁALNOŚCI Zwalczanie terroryzmu przez ZSRR Początkowo celem Al-Kaidy było wyparcie armii radzieckiej z Afganistanu. Z czasem stała się pansunnickim ugrupowaniem, którego głównym celem stało się zwalczanie wpływów Izraela, USA i szeroko pojętego Zachodu w krajach muzułmańskich. Zgodnie z deklaracją wojny ogłoszoną przez Osamę bin Ladena celem Al-Kaidy jest tworzenie radykalnych ugrupowań islamskich wszędzie gdzie nie występują, zaś w pozostałych miejscach podporządkowanie ich ideologii Dżihadu. Zwalczanie terroryzmu przez ZSRR

STRUKTURA Kilka tysięcy członków samej Al.-kaidy współpracuje z innymi ugrupowaniami ekstremistycznymi, bądź organizacja stanowi sieć luźno powiązanych jednostek. Taka struktura powoduje, że rozbicie całej sieci jest nie możliwe.

Al-Qaeda Charakterystyczną jej cechą jest zdecentralizowana struktura zabezpieczająca przed zniszczeniem z chwilą rozbicia którejkolwiek z części. Faktycznym strategiem i mózgiem Al-Kaidy był Abu Musab al- Zarkawi. Był jednocześnie dowódca Bazy na Afganistan a następnie na Irak. Po jego śmierci dowództwo objął Abu Hamza al-Muhadżir.

W 1998 bin Laden ogłosił powstanie Światowego Frontu Islamskiego na Rzecz Walki z Żydami i Krzyżowcami (Al-Jabhah al-Islamiyyah al-`Alamiyyah li-Qital al-Yahud wal-Salibiyyin), w skład którego weszły egipskie organizacje terrorystyczne Gamaat al-Islamiya i Egipski Dżihad.

Al-Qaeda Zgodnie z deklaracją wojny ogłoszoną przez Osamę bin Ladena celem Al-Kaidy jest tworzenie radykalnych ugrupowań islamskich wszędzie gdzie nie występują, zaś w pozostałych miejscach podporządkowanie ich ideologii jihadu. Długofalowym celem jest też powstrzymanie ekspansji Stanów Zjednoczonych, których obecność i polityka zagraniczna postrzegana jest jako główne przeszkody w reformowaniu muzułmańskich społeczeństw;

Al-Kaida, to nie tyle organizacja czy partia, lecz system finansowania, organizowania i prowadzenia akcji terrorystycznych. Przy pomocy jasnej i zrozumiałej dla każdego muzułmanina ideologii pozwala zostać męczennikiem za wiarę i zaznać rozkoszy życia wiecznego w blasku chwały Allacha.

Sulaiman Abu Ghait „mamy prawo zabić 4 000 000 Amerykanów – w tym 2 000 000 dzieci – dwukrotnie więcej wypędzić z domów oraz zranić i okaleczyć setki tysięcy. Ponadto naszym prawem jest walczyć z nimi bronią chemiczną i biologiczną, aby odczuli identyczne śmiertelne dolegliwości, jakie były udziałem muzułmanów zaatakowanych bronią chemiczna i biologiczną”

Al-Qaeda Al-Kaida miała zawrzeć formalne porozumienie o nieagresji z Europą. Europejskie skrajne ugrupowania islamskie zawarły z rządami starego kontynentu nieformalną Akd al-Aman („umowę bezpieczeństwa”), na mocy której szanują oni prawa i ład w Europie, dopóki nie są prześladowani jako muzułmanie.

Al-Qaeda Jej celem jest popieranie muzułmańskich wojowników w Afganistanie, Algierii, Bośni, Kosowie, Pakistanie, Somalii, Tadżykistanie i Jemenie. Dąży do usunięcia wojsk amerykańskich z terytorium Arabii Saudyjskiej, na którym znajdują święte miejsca islamu.

Zamachy i ataki terrorystyczne 1993 – eksplozja furgonetki-bomby w podziemnym garażu World Trade Center 1996 – zabicie 19 amerykańskich żołnierzy w Arabii Saudyjskiej 1998 – zamach na amerykańskie ambasady w Nairobi (Kenia) i Dar es Salam (Tanzania). Po zamachach na ambasady Amerykanie dokonali ataków rakietowych na bazy Al Kaidy w Sudanie i Afganistanie i wymusili na władzach w Chartumie wydalenie bin Ladena, który udał się do Afganistanu, gdzie wspierał rząd talibów.

Zamachy i ataki terrorystyczne 2000 – uszkodzenie w Jemenie amerykańskiego niszczyciela USS Cole 11 września 2001 – zamach na World Trade Center i Pentagon. Zginęły 2823 osoby. 12 października 2002 - zamachy bombowe w kurorcie Bali w Indonezji. 182 zabitych, w tym 99 australijskich turystów. 15 listopada 2003 – zamach w Stambule: dwa samochody-pułapki prowadzone przez zamachowców eksplodowały przed dwiema synagogami w Stambule (Turcja). Zginęło 25 osób, a ponad 300 zostało rannych. 11 marca 2004 - Zamachy bombowe w Madrycie, na stacji kolejowej Atocha. Zginęło 200 osób, ponad 1900 zostało rannych. Wśród ofiar czworo Polaków.

Zamachy i ataki terrorystyczne 7 lipca 2005 – zamachy w metrze i komunikacji miejskiej w Londynie. Zginęły 52 osoby, 700 zostało rannych, wśród ofiar 3 Polki. 23 lipca 2005 – zamach bombowy w egipskim kurorcie Szarm el-Szejk. 9 listopada 2005 – zamachy bombowe w hotelach w stolicy Jordanii Ammanie. 11 kwietnia 2007 - zamachy bombowe w Algierze (Algieria). 27 grudnia 2007 – zamach na Benazir Bhutto. 21 września 2008 - zamach na hotel Marriott w Pakistanie 26-27 listopada 2008 – Zamach terrorystyczny w Bombaju.

1. The Pentagon, US – Sep 11, 2001 2. World Trade Center, US – Sep 11, 2001 3. Istanbul, Turkey – Nov 15, 2003; Nov 20, 2003 4. Aden, Yemen – Oct 12, 2000 5. Nairobi, Kenya – Aug 7, 1998 6. Dar es Salaam, Tanzania – Aug 7, 1998

Al-Kaida dziś Al-Kaida, to nie tyle organizacja czy partia, lecz system finansowania, organizowania i prowadzenia akcji terrorystycznych. Dziś to nawet bardziej „uniwersalny przepis” na to, jak przy pomocy jasnej i zrozumiałej dla każdego muzułmanina ideologii w sposób „nie budzący wątpliwości” zostać męczennikiem za wiarę i zaznać rozkoszy życia wiecznego w blasku chwały Allacha.

Al-Kaida dziś To wyabstrahowana koncepcja ekstremizmu z jego przesadnym szacunkiem dla fundamentalnego islamu, wojowniczością, antyzachodnim nastawieniem i terroryzmem. Każda osoba, organizacja, może sobie takie cechy przypisać i określić się mianem Al-Qa’idy i co najwyżej ktoś – jak Usama Ibn Ladin – kto ucieleśnia jej ideały, staje się bardziej symbolem niż rzeczywistym graczem.

Al-Kaida (albo Al-Qaeda, po arabsku القاعدة dosłownie baza) – sunnicka organizacja posługująca się metodami terrorystycznymi, stworzona w 1988

Al. Kaida w 2003 roku

Bin Laden ucieszył się z arabskich rewolucji w Egipcie i Tunezji Światło rewolucji przyszło z Tunezji" - mówi w nagraniu głos najprawdopodobniej należący do byłego szefa Al-Kaidy. "Tunezja była pierwsza, ale rycerze Egiptu szybko zanieśli iskrę od wolnych ludzi w Tunezji na plac Tahrir (w Kairze)" - mówi dalej. Osama bin Laden zwrócił się też do zwolenników Al-Kaidy, by "stworzyli komórkę operacyjną, która nadąża za bieżącymi wydarzeniami i działa równolegle (do nich), ratując ludzi, którzy trudzą się, by obalić tyranów".

AL-KAIDA w Afganistanie i Pakistanie W Afganistanie nadal toczy się wojna. Wschodnia część kraju „jest w rękach grup terrorystycznych działających wspólnie: Al.-Kaidy, sieć Hakkani, Talibowie pakistańscy, Talibowie Afgańscy i grupy takie jak Laszkar-e-Taiba”. „Sukces jednej grupy jest sukcesem wszystkich”. Opinia byłego sekretarza obrony USA Roberta Gatesa. Jego następca sekretarz obrony Leon Panetta powołuje się na słowa poprzednika z 2010 roku.

AL-KAIDA w Iraku

The Long War Journal: Targeting al Qaeda in Iraq’s network, March-April 2008

Al-Kaida stworzy w Iraku "wylęgarnię terroryzmu"

PORÓWNANIE IRA i Al-Kaida: Przyczyny działalności terrorystycznej. Skala działalności. Sposoby zwalczania. Efekty zwalczania obu organizacji. Struktura organizacji terrorystycznych. Collateral damadge