Młodzież w obliczu zagrożeń społecznych

Dane statystyczne – ujęcie ogólne Przestępstwa związane z narkomanią – dwukrotny wzrost na przestrzeni 2002 – 2007; 35 178 – 2002 do 63 007 – 2007, 4500 zaginięć dzieci; 95 % z nich trafia następnie do domu w okresie pierwszych 7 dni po zaginięciu (http://www.policja.pl/portal/pol/4/330/Zaginieni.html) Liczba nieletnich sprawców przestępstw w okresie 2002 – 2007 wzrosła o około 12% z 48 560 – 2002 do 54 747 w 2007 (http://policja.pl/portal/pol/4/306/Nieletni_przestepczosc.html)

Według danych z raportu Młodzież a alkohol Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wśród chłopców szkół średnich 10 % to abstynenci; wiek inicjacji alkoholowej obniżył się do 12 lat Według raportu ESPAD przynajmniej raz w życiu alkohol piło 93% uczniów klas trzecich gimnazjum i 97% klas pierwszych szkół średnich; wysoki odsetek przyznaje się do przekraczania progu trzeźwości, choć raz upiło się 29% uczniów z młodszej i 37% ze starszej grupy wiekowej, najbardziej popularnym napojem jest piwo

Z badań przeprowadzonych przez Wydział Zdrowia Urzędu m Z badań przeprowadzonych przez Wydział Zdrowia Urzędu m. Łodzi przez Zakład Psychologii Zdrowia Instytutu Psychologii Uniwersytetu Łódzkiego wynika, że: 67,7% badanych młodych odpowiedziało pozytywnie na pytanie o palenie papierosów, W wieku 6 – 10 lat próbują chłopcy, w wieku 12 – 13 dziewczyny Częstość palenia zwiększa się po 12 roku życia, systematycznie pali papierosy około 4 % chłopców 12 – letnich i 35% - 18 – letnich oraz 2% dziewcząt 12 – letnich i 30% - 18 letnich

Z badań ESDAP wynika, że między 2003 a 2007 rokiem nastąpił pewien spadek uczniów mających kontakt z paleniem tytoniu: W 2007 roku stwierdzono w badaniach, że kontakt z papierosami miało: 53,1% uczniów klas trzecich gimnazjów, 67,9% klas drugich szkół ponadgimnazjalnych, w 2003 roku odpowiednio: 66,6% oraz 77,3%

W przypadku narkotyków do ich próbowania przyznaje się 24,4% badanych (Badania Chodkiewicz, Juszczyński 2002), W grupie młodych, którzy próbowali ich choć raz jest: 5% 12 latków; 15% 14 – latków, 35% - 16 latków, oraz 48% 18 latków. Oznacza to, ze co drugi uczeń technikum lub liceum ma za sobą kontakt z narkotykami Wśród tej grupy 1/3 to ci, którzy narkotyków spróbowali jeden raz, 40% chłopców i 50% dziewczyn sięgnęło po nie dla eksperymentu kilka razy, pozostali sięgnęli kilkanaście razy, częściej sięgają po narkotyki chłopcy, dla eksperymentu częściej sięgają dziewczyny

Do najchętniej używanych substancji należą: marihuana i amfetamina, W grupie młodzieży w wieku od 12 – 18 lat przyjmowanie środków psychoaktywnych potwierdza 8,2% chłopców oraz 3,7% dziewcząt, przy czym zasadniczy przyrost obserwuje się zarówno u chłopców, jak u dziewcząt miedzy 14 a 16 rokiem życia,

Dane dotyczące inicjacji seksualnej wśród młodzieży świadczą o obniżaniu wieku, uzyskiwanie pierwszych doświadczeń w tej materii; w grupie młodzieży między 15 a 19 rokiem życia, co czwarta dziewczyna i 35% chłopców udzieliło pozytywnej odpowiedzi na pytanie o doświadczenie inicjacji seksualnej, Z wiekiem częstotliwość współżycia narasta i w kolejnych grupach wiekowych, wśród uczniów w wieku 18 lat ponad połowa dziewcząt i 60 % chłopców miało za sobą inicjację seksualną

W ciągu badanego okresu 2000- 2007 liczba samobójstw wśród dzieci w wieku od 10 do 14 lat spadła o jedna trzecią (z 74 w 2000 r. do 49 w 2007), a wśród młodzieży 15 – 19 –letniej o niemal 6% (z 365 w 2000 r. do 344 w 2007). W 2007 samobójstwo popełniło 393 nastolatków (osób w wieku do 19 lat). Czynniki ryzyka: - niska pozycja społeczna, - złe stosunki w rodzinie, rozwód rodziców, utrata środków do życia, - złe stosunki w szkole, - złe relacje w grupie społecznej

Najczęstsze zachowania antyspołeczne u dzieci i nastolatków to: - Wyrażanie agresji i przemoc wobec rodziny, - Agresja w szkole (np. bójki, niszczenie mienia, zastraszanie innych uczniów, - Wchodzenie na drogę przestępczą, od wykroczeń przez wandalizm, używanie narkotyków, ucieczki z domu, - Samouszkadzanie, autoagresja, samobójstwo - Przynależność do gangów Źródeł podanych problemów należy poszukiwać w środowisku rodzinnym, odrzuceniu i niepowodzeniach szkolnych, zaburzeniach zdolności do kierowania własnym postępowaniem, jak i przynależności do patologicznych grup rówieśniczych.

Do uwarunkowań sięgania po alkohol i narkotyki należy zaliczyć: czynniki osobowościowe, czynniki społeczne, wpływ grupy rówieśniczej, Ryzyko sięgania po narkotyki jest słaba komunikacja między rodzicami a dzieckiem, Ponadto sprzężenie cierpienia psychicznego oraz niezdolność radzenia sobie z nim jest przyczyną uzależnień

Do sięgania po narkotyki skłaniają takie cechy jak: buntowniczość, odrzucenie tradycyjnych wartości, tolerancja odmienności, niekonwencjonalne zachowania, poszukiwanie przygód i wrażeń, skłonność do ryzyka, brak zaufania do ludzi, słaba kontrola impulsów, niezdolność odraczania gratyfikacji

Toksykomania – odnosi się do wszelkiego nałogowego zażywania środków odurzających, jest to stan okresowej lub przewlekłej intoksykacji, przynoszący jednostce i społeczeństwu szkodę, wywołany powtarzającym się zażywaniem środka odurzającego lub pobudzającego, stan ten wywoływać może następujące spektrum objawów: nieodparta konieczność (przymus) przyjmowania danego środka, zdobywanie takiego środka wszelkimi sposobami, tendencja do zwiększania dawki, psychiczne, a niekiedy fizyczne uzależnienie od działania takiego środka

Jedną z płaszczyzn podejmowania zachowań ryzykowanych (alkohol, narkotyki, papierosy, łamanie prawa) jest przedwczesne macierzyństwo Do negatywnych konsekwencji wczesnego macierzyństwa należy zaliczyć: narażenie na złe warunki bytowe, mieszkaniowe, bezrobocie, przerwanie nauki, nieprzygotowanie zawodowe (czynniki społeczno – ekonomiczne), słabe wyniki w nauce, niskie aspiracje zawodowe (czynniki edukacyjne), częste choroby, zarówno u matek, jak i ich dzieci - wcześniactwo, niedowaga (czynniki zdrowotne),

Podsumowanie Przedstawione formy zagrożeń mają charakter dynamiczny, Uzależnione są od takich czynników zewnętrznych: ogólna sytuacja polityczno – gospodarcza, rozwój nowych technologii, migracje ludności Zmienia się ich skala, ewoluują ze względu na powyższe uwarunkowania Konieczne jest ich stałe monitorowanie, które pozwala, choć w przybliżeniu oszacować skalę tychże zjawisk