Pojęcie własności Ograniczone prawa rzeczowe
Prawa rzeczowe Zasada zamkniętej listy praw rzeczowych Prawa rzeczowe jako prawa bezwzględne są skuteczne wobec wszystkich Możliwość umownego kształtowania tresci praw rzeczowych w sposób odmienny od określonego w ustawie jest bardzo ograniczona
Typy praw rzeczowych Własność – zapewnia uprawnienie do korzystanie z rzeczy i rozporządzania rzeczą Art.. 140 KC Pozostałe prawa rzeczowe są prawami na cudzej rzeczy. Prawo własności leży u podstaw tworzenia się innych praw rzeczowych
Typy praw rzeczowych Użytkowanie wieczyste art. 233 KC Prawa rzeczowe ograniczone – są prawami na cudzej rzeczy. Dają osobie uprawnionej ściśle określony zakres uprawnień
Rodzaje praw rzeczowych Prawa bezterminowe – wieczyste , np. własność i terminowe np. użytkowanie wieczyste Prawa podzielne – które mogą należeć do kilku osób np. własność Prawa odpłatne – za wynagrodzeniem, prawa nieodpłatne powstają bez wynagrodzenia Prawa zbywalne i niezbywalne
Pojęcie własności Konstytucja, KC – art. 140 Własność Prywatna Państwowa Samorządowa Skarb Państwa – (art. 40 , 34 KC)
Treść i granice prawa własności Korzystanie z rzeczy Rozporządzanie rzeczą Czasowe granice prawa własności Prawo bezterminowe Art.. 157 par. 4 KC nieruchomość nie może być przeniesiona pod warunkiem ani zastrzeżeniem terminu
Stosunki sąsiedzkie Ograniczenie oddziaływania na nieruchomości sąsiednie (art. 144 i 147 KC) Przepisy określające korzystanie sąsiadów z przygranicznych pasów ziemi (art. 144 – 147 KC) Przepisy dające możliwość ustanowienia służebności (art.145,146 i 151 KC) Przepisy regulujące problemy związane z granicami (art. 152-154 KC)
Nabycie i utarta własności Pojęcie przeniesienia własności Podwójny skutek umów zobowiązujących do przeniesienia własności (art. 155 , 535 KC) art. 157 par.2 KC (2 umowy zobowiązująca i przenosząca własność nieruchomości) Konsensualność umów przenoszących własność – sama umowa a nie wpis do księgi wieczystej czy zapłata cany
Przeniesienie własności Rzeczy ruchomej – może być pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu Spółka z o.o. prowadzi hotel , który stanowi jej majątek. Kupuję nieruchomość (Hotel) lub udziały (100 % czyli prawa)
Przeniesienie własności Nabycie własności od osoby nieuprawnionej Ochrona nabywcy w dobrej wierze – rękojmia publiczna ksiąg wieczystych (art.5-9 u.k.w.h) Art. 169 par.1 i par.2 KC nabycie od niewłaściciela – w dobrej wierze – 3 lata
zasiedzenie Przedmiot zasiedzenie Nieruchomości Rzeczy ruchome Przesłanki zasiedzenia Posiadanie samoistne (nie zależne) Dobra / zła wiara
zasiedzenie Nieruchomości – posiadacz samiostny Dobra wiara 20 lat Zła wiara 30 lat Bieg terminu (zawieszenie 121 KC , przerwanie art. 123 KC) Skutki zasiedzenia – z mocy prawa / sąd może stwierdzić to swoim orzeczeniem
zasiedzenie Rzeczy ruchome – posiadacz samoistny Dobra wiara - 3 lata
Inne sposoby utraty własności Zrzeczenie się prawa własności Zawłaszcenie Inne przypadki
Współwłasność Łączna i w częściach ułamkowych Powstanie Relacje pomiędzy „współwłaścicielami” Pobieranie pożytków Zniesienie wspólwłasności
Ochrona własności Środki i formy realizacji ochrony Art.. 222 – 231 KC Windykacyjne i negatoryjne Uzupełniające O rozliczenie nakładów O wykup zabudowanego gruntu art. 231 KC
Prawa rzeczowe ograniczone Użytkowanie Służebności Zastaw Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu hipoteka
Prawa rzeczowe ograniczone użytkowanie Rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania pożytków art. 252 KC Używanie rzeczy Pobieranie pożytków Przedmiot użytkowania rzecz – nieruchomość jak i rzecz ruchoma Przedmiotem użytkowania mogą być prawa ,art. 265 KC – prawa zbywalne
Użytkowanie- powstanie i wygaśnięcie prawa Powstanie prawa – najczęściej umowa. Ustanowienie użytkowania na nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego .245 KC Wygaśnięcie prawa: 246, 247, 255,293, 294 Zniesienie – jednostronne oświadczenie woli Konfuzja – przejdzie na właściciela, lub własność przejdzie na użytkownika Upływ czasu Niewykonywanie 255 KC Orzeczenie sądu np. znoszace służebność
Użytkowanie przez osoby fizyczne Mając na uwadze ochronę interesu właściciela, ustawodawca w sposób istotny ograniczył prawa użytkownika – przeznaczenie rzeczy art. 267 KC Jest prawem terminowym
Służebności Jest prawem zezwalającym na korzystanie z nieruchomości w ograniczonym zakresie Służebność gruntowa – służebność drogowa, czerpania wody, wypasu bydła. Służebność osobista – prawo związane z określoną osobą fizyczną Służebność przesyłu 305¹ KC (49 KC) urządzenia techniczne doprowadzenie i odprowadzenie gazu, pyłów, elektryczności
Hipoteka Hipoteka jest prawem rzeczowym akcesoryjnym. Nie może powstać bez wierzytelności. Hipotekę regulują przepisy ustawy z 6 lipca 1982 r. o0 księgach wieczystych i hipotece W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można obciążyć nieruchomość prawem
Treść hipoteki - uprawnienia Pierwszeństwo zaspokojenia z nieruchomości przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Skuteczność obciążenia względem każdoczesnego właściciela
Przedmiot hipoteki Nieruchomość Udział współwłaściciela we własności nieruchomości Użytkowanie wieczyste Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
Hipoteka – wierzytelności zabezpieczone hipotecznie Wierzytelności tylko pieniężne Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie ma wpływu na uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej (art. 77 u.k.w.h.) – chroni przed przedawnieniem Dochodzenie wierzytelności hipotecznej.
Hipoteka - uprawnienia - wygaśnięcie Wierzycielowi hipotecznemu przysługuje ochrona przed dewastacją nieruchomości przez właściciela (art. 91 -94 u.k.w.h.) Wygaśnięcie hipoteki wraz z wygaśnięciem roszczenia Wierzyciel obowiązany jest dokonać czynności umożliwiającej wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej
Zastaw zastawnik - zastawca Prawo akcesoryjne związane z wierzytelnością Rzecz ruchomą można obciążyć prawem w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelnosci Możliwość zaspokojenia z rzeczy obciążonej zastawem bez względu na to kto jest jej włascicielem Pierwszeństwo zaspokojenia przed wierzycielami osobistymi
Zastaw umowa Przedmiot – rzeczy mające wartość majątkową Prawa zbywalne np. wierzytelności, obligacje, akcje. Powstanie zastawu i jego rodzaje Sytuacja prawna zastawcy i zastawnika
Zastaw rejestrowy Ustawa z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów ( t.jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zmian.) Ustanowienie zastawu Umowa Wpis do rejestru zastawów Przedmiot zastawu rejestrowego Rzeczy oznaczone co do tożsamości i gatunku Wierzytelności Papiery wartościowe i inne.
Rejestr zastawów Rejestr prowadzą sądy rejonowe (gospodarcze) Zasada formalnej jawności rejestru zastawów