Leczenie endodontyczne w przebiegu chorób ogólnoustrojowych Edyta Ciok Aleksandra Plebankiewicz

1. Znieczulenie 2. Choroby 3. Osłona antybiotykowa

Lignokaina Znieczulenie Przeciwwskazania: -bradykardia - miastenia, -ostrożnie u chorych w podeszłym wieku, w niedoczynności wątroby i chorych na padaczkę

Mepiwakaina Przeciwwskazania: -nadwrażliwość, -padaczka, -bradykardia, -niewydolność wątroby, - ciąża

Artykaina Przeciwwskazania: -alergia na siarkę -methemoglobinemia -astma oskrzelowa -porfiria

Znieczulenie Pwsk do znieczuleń z adrenaliną: niemiarowość serca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, niewydolność krążenia, cukrzyca, padaczka, jaskra, zaburzenia czynnościowe nerek, dolegliwości nerwicowe u kobiet w ciąży, gorączkujących

Wskazania i przeciwwskazania do leczenia endodontycznego: 1.Ogólny stan pacjenta 2.Warunki miejscowe wynikające ze stanu zęba kwalifikowanego do leczenia oraz potrzeby pozostawienia go w jamie ustnej

OGÓLNY STAN PACJENTA Choroby podwyższonego ryzyka -ich przebieg może ulec zaostrzeniu w wyniku leczenia endodontycznego Niekorzystne działanie =wysiew drobnoustrojów do organizmu (ale jest to wysiew mniejszy niż w przypadku ekstrakcji) -długotrwałe opracowywanie kanałów zakażonych z obecnością zmian zapalnych w tk. okw.

Choroby podwyższonego ryzyka Działania lekarza Konsultacja z lekarzem prowadzącym zaplanowanej metody leczenia endodontycznego Uzgodnienie potrzeby zastosowania osłony antybiotykowej i dawki antybiotyku Uzgodnienie podania innych leków poprawiających stan zdrowotny pacjenta w trakcie leczenia endodontycznego

Choroby układu sercowo-naczyniowego Najwyższe ryzyko: zapalenie wsierdzia, wady serca, sztuczne zastawki, zawał m.sercowego. Zagrożenie :bakteryjne zapalenie wsierdzia W ostrej fazie choroby leczenie jest pwsk. Leczenie -poprawa stan ogólnego, po 6 miesiącach -pod kontrolą kardiologa -w osłonie antybiotykowej(dzien przed leczeniem) -max. redukcja stresu

Choroba reumatyczna -konsultacja z reumatologiem:leczenie endo czy ekstrakcja? -osłona antybiotykowa

Przeszczepione narządy -antybiotykoterapia (również u osób przyjmujących kortykosteroidy z innych powodów , powyżej 20mg dziennie) -implanty ortopedyczne > atb, gdy wszczep został wykonany nie później niż dwa lata wstecz

Przewlekła niewydolność nerek -należy wybrać dzień, kiedy pacjent czuje się najlepiej -osłona atb (obniżenie dawki?)

Skazy krwotoczne Leczenie endo b. wskazane niż ekstrakcja. -znieczulenie śródwięzadłowe -ekstyrpacja mortalna -klamry od koferdamu *pacjenci przyjmujący aspirynę, nadużywający alkoholu

Cukrzyca -konsultacja z diabetologiem -osłona atb Infekcja endodontyczna może rozregulować cukrzycę wyrównaną. Opóźniony proces gojenia w tkankach okw.

Choroba nowotworowa Przed chemio/radioterapią: -sanacja jamy ustnej= profilaktyka(fluoryzacja i usunięcie kamienia nazębnego) zęby nie nadające się do leczenia należy usunąć Profilaktyka antybiotykowa,jeśli chemio/radioterapia wystąpi w 3 tyg po zabiegu stomatologicznym.

Choroba nowotworowa Po chemio/radioterapii: -skrupulatna higiena Liczba krwinek konieczna do przeprowadzenia leczenia stomatologicznego: Leukocyty: 2 000/mm3 ( w tym 20% leukocyty wielojądrzaste) Płytki krwi: 50 000/mm3

Choroba nowotworowa Różnicowanie przerzutów nowotworowych z przewlekłym zapaleniem tk.okw. >biopsja

Choroby alergiczne -10%-penicyliny, cefalosporyny -lateks U pacjentów alergicznych powikłania pozabiegowe w postaci ostrych zapaleń tkanek okw. mogą być bardziej nasilone. Konsultacja z alergologiem , premedykacja antyhistaminowa.

Choroby zakaźne Gruźlica, kiła , HIV,HBV> nie stanowią pwsk doleczenia endo. Profilaktyka zakażenia krzyżowego: -narzędzia jednorazowe -odkażanie w 2% roztworze aldehydu glutarowego na 1 h przed sterylizacją -wiertarki niskoobrotowe

Problem:ekstrakcja czy leczenie endo? Pierwotne ogniska zakażenia w jamie ustnej: -zęby z miazgą martwą lub w stanie zgorzelinowego rozpadu -zęby leczone metodą amputacyjną, amputacyjno-ekstyrpacyjną, z pozostawieniem martwej miazgi w kanale, -przewlekłe procesy zapalne tk.okw. -torbiele zębopochodne -zęby zatrzymane -pozostawione korzenie zębów -utrudnione wyrzynanie zębów -patologiczne kieszonki dziąsłowe

Problem:ekstrakcja czy leczenie endo? Wskazania do usuwania ognisk zębopochodnych: a.Bezwzględne Choroba reumatyczna, zapalenie wsierdzia i m.sercowego, zakrzepowe zapalenie naczyń krwionosnych, ostre zapalenie kłębuszków nerkowych, choroby narządu wzroku, choroby skóry, leczenie immunosupresyjne b.Względne Schorzenia o domniemanym wpływie patogennych ognisk zębowych

Profilaktyka antybiotykowa w zabiegach stomatologicznych* *Przewodnik antybiotykoterapii 2010 pod red. Prof. D.Dzierżanowskiej Profilaktyka standardowa: I rzutu:Amoksycylina (Duomox, z kw. klawulonowym-Augmentin) 3 g na 1 h przed i 1,5 g po 6 h po zabiegu II rzutu: Cefaleksyna/Cefadroksyl (Cefaleksyna/Duracef) 2 g 1 h przed i 1 g w 6 h po zabiegu

Nadwrażliwość na B-laktamy I rzutu: Klindamycyna (Clindacin, Dalacin C, Klimicin) 300mg na 1 h przed zabiegiem i 600mg w 6h po zabiegu II rzutu: Azytromycyna/Klarytromycyna (Sumamed/Klacid) 500mg na 1 h przed zabiegiem

Pacjenci, nie mogący przyjmować leków doustnie I rzutu: Ampicylina (Ampicillin) i.v., i.m. 2g na 30min przed i 1g w 6h po zabiegu II rzutu: Cefazolina i.v. 1 g na 30 min przed zabiegiem

Przy bardzo wysokim ryzyku, u pacjentów uczulonych na B-laktamy: I rzutu: Wankomycyna i.v.-wlew 1 g przez 1 h (początek wlewu-1 h przed zabiegiem)

Bibliografia *M.Barańska-Gachowska „Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego” *D. Dzierżanowska „Przewodnik antybiotykoterapii 2010” *L. Kryst „Chirurgia szczękowo-twarzowa” *L. Peterson, E. Ellis, J.Hupp, M.Tucker „Chirurgia stomatologiczna i szczękowo-twarzowa”