Parki krajobrazowe ziemi łódzkiej

Bolimowski Park Krajobrazowy Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki Przedborski Park Krajobrazowy Spalski Park Krajobrazowy Sulejowski Park Krajobrazowy Załęczański Park Krajobrazowy Zespół Nadpilicznych Parków Krajobrazowych

Bolimowski Park Krajobrazowy Powierzchnia – 23 130 ha Rok utworzenia – 1986, powiększony w 1995 Park obejmuje kompleks lasów Puszczy Bolimowskiej, rozciągającej się pomiędzy Skierniewicami, Łowiczem, Bolimowem i Żyrardowem. W krajobrazie parku dominuje lekko falista równina polodowcowa, a rzeźbę terenu urozmaicają terasy oraz nieliczne wydmy piaszczyste. Puszcza Bolimowska leży w dorzeczu Bzury, do której wpada największa rzeka Parku – Rawka. Główne dopływy Rawki uchodzące do niej na tym terenie to: Chojnatka, Rokita, Korabiewka i Grabinka. Dolina Rawki, stanowi największą atrakcję krajobrazową i przyrodniczą Parku. Dno doliny pokrywają łąki, torfowiska oraz zespoły zarośli, a miejscami podmokłe olsy i łęgi. Na terenie Parku znajduje się kilka niewielkich kompleksów stawów rybnych: w Nieborowie, na Polanie Siwica, w uroczysku Buczyna, koło Kamionu i Wycześniaka oraz w Patokach i Jeruzalu.

Fauna Największym zwierzęciem, a zarazem reprezentantem Parku jest łoś. Spotkać go można przechadzającego się wzdłuż Rawki lub jej dopływów. Łoś jest gatunkiem wędrownym - nieustannie przemieszcza się, zmieniając żerowiska i „miejsca postoju”. Gatunkiem rzadziej spotykanym jest jeleń europejski. Pojedyncze osobniki, głównie męskie, pojawiają się czasem na krótko w leśnych ostępach Parku, podczas swej wędrówki na południe. Zwierzętami, które znalazły dobre warunki i zadomowiły się na stałe są daniele, przybyłe do Europy z Azji Mniejszej. Sprowadzone zostały w XVIIw, a ich stado, zwane „chmarą” ocenia się na około 30 sztuk. Jeleń europejski

Z innych ssaków, żyjących w Parku warto m. in Z innych ssaków, żyjących w Parku warto m.in. wymienić: zająca, dzikiego królika, wiewiórkę, piżmaka amerykańskiego, jeża, lisa, borsuka, jenota, kunę leśną, wydrę, rzęsorka rzeczka - jedynego w Polsce jadowitego ssaka oraz bobra..  Natomiast wśród ptaków występujących w parku należy wymienić: łabędzia niemego, żurawia, remiza, zimorodka, bociana czarnego i białego. Borsuk Zimorodek

Flora W Parku występuje ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, w tym blisko 100 gatunków rzadkich i ginących. Do najcenniejszych roślin runa leśnego należą m.in. widłak jałowcowaty,  paprotka zwyczajna, paprotka krucha,  bluszcz pospolity. Ze względu na znaczną dominację terenów zalesionych Park ten jest w zasadzie parkiem leśnym. W lasach przeważa obecność sosny, brzozy oraz osiki. Pojedynczo występują w nich dąb, grab, lipa, klon, rzadziej jesion. W Parku rośnie ponad 40 gatunków objętych ochroną i ponad 100 uznanych za zagrożone i ginące. Należą do nich np. widłaki oraz storczyki. Na wielu pniach spotkać można porosty, świadczące o czystości powietrza. Prawdziwą rzadkością jest zimoziół północny, a do roślin chronionych należy konwalia majowa, która jest symbolem parku.

Zdjęcia

Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki Powierzchnia – 25 330 ha Rok utworzenia – 1989 Leży na terenie 9 gmin: Widawa, Konopnica, Burzenin, Zapolice, Sieradz, Sędziejowice, Ostrówek, Rusiec, Zduńska Wola.  Obszar parku wyróżnia się w swoim otoczeniu urozmaiconą rzeźbą terenu. Z wysokich brzegów można obserwować rozległe panoramy doliny, meandrujące odcinki rzek, starorzecza, obszary wydmowe, torfowiska, tereny podmokłe z bogactwem roślin bagiennych. Bogata flora i fauna oraz cenne wartości kulturowe, sprawiają, iż Park uważany jest jako najbardziej atrakcyjny w województwie łódzkim i Polsce centralnej.

Fauna W rzekach Parku stwierdzono występowanie 34 gatunki ryb. Do najbardziej pospolitych ryb występujących w rzekach parku należą: szczupak, płoć, leszcz, karp, okoń. W parku stwierdzono także obecność 12 gatunków płazów m.in.: grzebiuszki ziemnej, rzekotki drzewnej. Rzadziej występującym gatunkiem są gady, a wśród nich: jaszczurki, zaskroniec zwyczajny, żmija zygzakowata. W parku dotychczas zaobserwowano ok. 140 gatunków ptaków. Podmokłe łąki zamieszkują czajki, cyranki, płaskonos. Wśród ptaków drapieżnych należy zwrócić uwagę na gniazdowanie 2 par błotniaka łąkowego. Spośród 42 gatunków ssaków stwierdzonych obecność nietoperzy, bobrów, mopka, wydry oraz karlika malutkiego.

Flora Lasy w Parku stanowią tylko niespełna 25% ogólnej powierzchni. Stosunkowo małe zmiany w środowisku przyrodniczym związane z działalnością człowieka przyczyniły się do botanicznej atrakcyjności tego terenu. Flora parku jest niezbyt bogata w gatunki chronione, a dość bogata w rzadkie i interesujące z wybranych grup siedliskowych, głównie rośliny hydro- i higrofilne, a więc te, które związane są z wszelkimi siedliskami wodnymi, nawodnymi i bagiennymi. Na obszarze Parku stwierdzono występowanie ok. 60 gatunków chronionych, w tym 30 całkowicie. Rośliny podlegające ochronie ścisłej to: orlik pospolity, goździk pyszny, rosiczka długolistna i okrągłolistna, kosaciec syberyjski, paprotka zwyczajna, storczyk krwisty, sasanka łąkowa. Rośliny naczyniowe podlegające ochronie częściowej to m.in.: kopytnik pospolity, konwalia majowa, kocanki piaskowe, bluszcz pospolity.

Zdjęcia

Przedborski Park Krajobrazowy Powierzchnia – 16 553 ha Rok utworzenia – 1988 Położenie administracyjne Teren Parku i jego otulina leżą na pograniczu województw łódzkiego i świętokrzyskiego. Położone są na obszarze czterech powiatów: radomszczańskiego, włoszczowskiego, koneckiego i kieleckiego. Południowy fragment Przedborza wchodzi w granice Przedborskiego Obszaru Chronionego. Do największych jednostek osadniczych należą miasto Przedbórz, wsie Oleszno i Góry Mokre. Pozostałe miejscowości są niewielkie z zabudową rozproszoną wśród pól lub ciągnącą się wzdłuż dróg. Położenie fizycznogeograficzne Przedborski Park Krajobrazowy leży na pograniczu pasa wyżyn i nizin, w obrębie Wyżyny Małopolskiej. Od północy graniczy bezpośrednio z Wzniesieniami Południowomazowieckimi, leżącymi w obrębie Nizin Środkowopolskich. Park leży w środkowej części makroregionu zwanego Wyżyną Przedborską, która stanowi północno-zachodni fragment podprowincji Wyżyna Środkowomałopolska w prowincji Wyżyna Małopolska.

Fauna W lasach Parku żyją duże ssaki leśne: łoś, jeleń, sarna, dzik i borsuk. Spośród mniejszych gatunków występują tu: gronostaj, łasica oraz ryjówki malutka i aksamitna. W parku odnotowuje się 168 gatunków ptaków, a do najrzadszych należy: bielik, rybołów, bocian czarny, żuraw, cietrzew, zimorodek i podróżniczek. Wśród ryb występują głównie gatunki pospolite, z rzadszych stwierdzono tu sumika karłowatego i amura białego. W Parku znajdują się także stanowiska rzadkich i chronionych bezkręgowców: mieniaka tęczowca, tęcznika mniejszego, biegaczy łysego, zielonozłotego i fioletowego. Rybołów

Flora W Przedborskim Parku Krajobrazowym występuje 954 gatunków roślin naczyniowych, a wśród nich gatunki podlegające ochronie gatunkowej ścisłej i częściowej oraz te, które znalazły się w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin. Gatunki z czerwonej listy roślin naczyniowych w Polsce reprezentowane są przez 31 taksonów, z czego: 5 gatunków ginących (wiśnia karłowata, sasanka wiosenna, fiołek torfowy), 20 gatunków zagrożonych i 6 rzadkich (turzyca rozsunięta, buławnik wielkokwiatowy, rosiczka okrągłolistna). Na terenie parku występują 3 gatunki, ściśle chronione w skali Europy. Są to: obuwik pospolity, salwinia pływająca, sasanka otwarta. W parku odnotowuje się 155 gatunków porostów. Składają się na nie gatunki należące do następujących grup siedliskowych: epifity, porosty naziemne, epility, epiksylity oraz porosty występujące na mchach. Spośród występujących na terenie Parku gatunków porostów 31 gatunków podlega ścisłej ochronie gatunkowej. 

Zdjęcia

Spalski Park Krajobrazowy Powierzchnia – 128,75 km² Rok utworzenia – 1995 Park ten obejmuje częściowo lub całkowicie tereny gmin: Inowłódz, Poświętne, Rzeczyca, Tomaszów Mazowiecki, Lubochnia, Czerniewice, Opoczno i Sławno. Siedziba dyrekcji parku znajduje się w Spale. Spalski Park Krajobrazowy wraz ze strefą ochronną położony jest na obszarze Wzniesień Południowomazowieckich i obejmuje wschodnią część Równiny Piotrkowskiej oraz północno-wschodni fragment Równiny Radomskiej. Tereny tego parku uznawane są jako najatrakcyjniejsze pod względem rekreacji i turystyki.

Fauna Największą grupę kręgowców stanowią ptaki, których liczbę oszacować można na 205 gatunków. Z wyjątkiem 3 gatunków (wrony siwej, sroki i gawrona) wszystkie inne ptaki podlegają ochronie lub są ptakami łownymi. Kolejną dużą grupą są ryby, 28 gatunków. Jednak najlepiej znane na tym terenie są ssaki. Występuje tu 31 gatunków, z czego 7 objętych jest całkowitą ochroną, a 12 należy do zwierzyny łownej. Należy podkreślić występowanie zwierzyny grubej, a zwłaszcza dzików, saren, jeleni szlachetnych i danieli. Sroka

Flora Liczbę roślin naczyniowych występujących na tym terenie można oszacować na ponad 800. Na szczególną uwagę zasługują rośliny chronione oraz te, które w Polsce Środkowej mają nieliczne stanowiska, lub w obrębie Parku nie występują zbyt często. Najważniejszymi siedliskami flory wodnej są rzeki Pilica z licznymi starorzeczami, Słomianka i Giełzówka, Ceteńka, Studzianka. W wielu miejscach występują tu chronione gatunki flory jak np. grzybień biały, grążel żółty. Doliny tych rzek pod względem naturalności flory reprezentują bardzo interesujący obszar. Rozległe tereny zajmują tu zbiorowiska roślinności łąkowej. Jednym z cenniejszych elementów przyrodniczych Parku jest flora torfowiskowa. Występują tu gatunki związane z torfowiskami niskimi, wysokimi i przejściowymi. Do ciekawych gatunków należą: rosiczka okrągłolistna, bagno zwyczajne, żurawina błotna i modrzewica zwyczajna. Wśród roślin występujących na terenie Parku znajdują się dwie rośliny zagrożone w skali kraju i figurujące na czerwonej liście roślin zagrożonych w Polsce: czarcikęsik Kluka  i narecznica grzebieniasta.

Zdjęcia

Sulejowski Park Krajobrazowy Powierzchnia – 16 707ha Rok utworzenia – 1994 Poszczególne części parku należą administracyjnie do miasta Piotrkowa Trybunalskiego oraz gmin Wolbórz, Sulejów, Ręczno, Aleksandrów w powiecie piotrkowskim. Mniszków w powiecie opoczyńskim i Tomaszów Mazowiecki w powiecie tomaszowskim. Analiza struktury użytkowania gruntów wskazuje na leśny charakter tego terenu, lasy zajmują blisko70% powierzchni Parku. 

Fauna Najliczniejszą grupą zwierząt nad środkową Pilicą stanowią owady lądowe, a wśród nich największą grupą są motyle około 1000 gatunków. W Parku występuje 35 gatunków ryb w tym gatunki charakterystyczne dla wyżynnej rzeki: świnka i kleń. Występuje także wiele pospolitych gatunków ryb - leszcz, płoć, szczupak, krąp, okoń, sandacz. Na terenie SPK stwierdzono dotychczas 196 gatunków ptaków m.in. cietrzew, jarząbek, bocian czarny. Na tych terenach występuje około 40 gatunków ssaków, wśród których sporadycznie pojawia się wilk. Ssaki chronione to: kret, nietoperze, wiewiórka, bóbr europejski, wydra, gronostaj i łasica. 

Flora W Parku tym dominują głównie tereny leśne, a w nich podstawowe siedliskowe typy lasu: bory, bory mieszane, lasy mieszane, lasy, łęgi i olsy. Zróżnicowaniu siedlisk towarzyszy szczególnie bogaty zestaw zbiorowisk leśnych, od suchych borów począwszy, poprzez bory sosnowe świeże, bory mieszane sosnowo – dębowe, jodłowo – świerkowe, lasy liściaste i mieszane: łęgi, grądy, dąbrowy, lasy i zarośla wierzbowe do podmokłych olsów. Głównym gatunkiem lasotwórczym na ubogich siedliskach mineralnych jest sosna zwyczajna. Towarzyszy jej brzoza brodawkowata. W lasach mieszanych i liściastych występują dęby szypułkowy i bezszypułkowy, grab, jawor, lipa. W miejscach podmokłych występują: wierzba biała, brzoza omszona, topole. Niewielki udział mają takie gatunki jak: jesion wyniosły, wiąz szypułkowy, klon jawor, buk zwyczajny. Wśród gatunków iglastych znaczącą pozycje zajmuje jodła. 

Zdjęcia

Załęczański Park Krajobrazowy Powierzchnia – 14 750 ha Rok utworzenia – 1978 Obszar ZPK obejmuje północno-wschodnią część Wyżyny Wieluńskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej zwanej Jurą Polską, zamykając od północy system jurajskich parków krajobrazowych. Warta, przepływając przez park ok. 40. kilometrowym łukiem, rzeźbi w skalistym podłożu głębokie przełomy urozmaicając krajobraz wapiennych wzgórz oraz pasm morenowych wzniesień zlodowacenia środkowopolskiego. Dolina jedynie w niewielkim stopniu nosi ślady ludzkiej gospodarki, natomiast koryto rzeki jest całkowicie naturalne, dzikie, tętniące różnorodnym życiem.

Fauna Najlepiej poznaną grupą zwierząt bezkręgowych są ślimaki, których rozpoznano tu około 100 gatunków w tym kilka bardzo interesujących. Na skałkach góry "Zelce" żyją trzy gatunki rzadkich ślimaków ściśle związanych ze środowiskiem wapiennym. Kolejną z najbardziej poznanych grup zwierząt Załęczańskiego Parku Krajobrazowego są ryby. W wyniku badań prowadzonych na terenach Parku wynika, że w obrębie "Wielkiego Łuku" rzeka Warta posiada najbogatszy i najbardziej zróżnicowany rybostan w stosunku do całej długości swojego biegu. Choć na przestrzeni lat daje się zauważyć wiele szkodliwych zmian, tę wyjątkową wartość utrzymuje nadal. Odcinek ten zamieszkują liczne gatunki ryb, w tym ginące w innych rejonach ryby takie jak: brzana, świnka, kleń. Ryby te nie tylko żyją tu w doskonałej kondycji, ale co najważniejsze, znajdują dogodne warunki do tarła.

Flora Flora parku i jego otuliny liczy prawie 770 taksonów roślin naczyniowych, ok. 100 gatunków mszaków i ok. 80 gatunków porostów. Na obszarze ZPK występuje 39 gatunków roślin naczyniowych podlegających ochronie, w tym 25 objętych jest ochroną ścisłą, ponadto stwierdzono tu ok. 30 gatunków roślin rzadkich w skali kraju lub regionu, gatunków górskich. Znaczną część powierzchni parku - ok. 53%, zajmują lasy. Dominują siedliska borowe na bardzo ubogim piaszczystym podłożu, w większości w postaci sosnowych monokultur o słabej kondycji zdrowotnej. W bezpośrednim sąsiedztwie koryta rzeki występują wikliny. Znajdziemy tu również fragmenty łęgu wierzbowo-topolowego oraz olsu porzeczkowego. Najcenniejsze, niewielkie płaty lasów o naturalnym charakterze, występują poza doliną Warty: świetlista dąbrowa w okolicy Niżankowic, kwaśna dąbrowa trzcinnikowa w uroczyskach Ruda i Mierzyce, wyżynny jodłowy bór mieszany – w uroczysku Kluski i kwaśna buczyna w południowo-zachodniej części parku.

Zdjęcia