Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego W Krakowie

„SPOGLĄDAJĄC W PRZESZŁOŚĆ OKIEM APARATU” Zapraszam do obejrzenia wystawy pt.: „SPOGLĄDAJĄC W PRZESZŁOŚĆ OKIEM APARATU”

Detective camera — aparat fotograficzny firmy V. Bischoff Autor: firma V. Bischoff Czas powstania: 1890 Miejsce powstania: Monachium, Niemcy Wymiary: 15x23x13 cm Materiał: drewno , skóra, szkło, metal Aparat fotograficzny detective camera  to bardzo rzadko spotykany aparat fotograficzny z ręcznym zmiennikiem płyt. Widoczna prostopadłościenna skrzynka przywodzi na myśl najbardziej prymitywne konstrukcje aparatów fotograficznych. Kształt jest jednak mylący, bowiem dzięki umieszczeniu z tyłu „magazynka” na płyty można tym aparatem niepostrzeżenie wykonać 12 zdjęć. Nazwa jest związana z hasłami reklamowymi towarzyszącymi wprowadzeniu aparatów ma ona nawiązywać do szybkiego i niepostrzeżonego wykonywania zdjęć charakterystycznego dla działań detektywów znanych z kart powieści.

Aparat fotograficzny atelierowy wyprodukowany w Niemczech Autor: Nieznany Czas powstania: 1880-1900 Miejsce powstania: Niemcy Wymiary: 140x67x80 cm Materiał: drewno, mosiądz, skóra, szkło, płótno introligatorskie Korpus aparatu wykonany jest z jasnego drewna pokrytego politurą, okucia są mosiężne, polerowane. Przedni i tylny segment aparatu ma możliwość przesuwania na podstawie. Nastawianie ostrości w aparacie odbywało się poprzez przesuw tylnego segmentu za pomocą przekładni zębatej. Ze względu na niską światłoczułość materiałów fotograficznych trzeba było stosować długie czasy naświetlania sięgające kilku czy nawet kilkunastu sekund. Aparaty nie miały migawki, a czas naświetlania regulował fotograf przez szybkie zdjęcie i ponowne założenie nakrywki na obiektywie. Przez ten czas fotografowana osoba musiała pozostać w bezruchu, także sam aparat fotograficzny nie mógł się poruszyć.

Aparat fotograficzny stereoskopowy firmy Heinrich Ernemann A.G. Autor: Heinrich Ernemann Czas powstania: 1905-1910 Miejsce powstania: Drezno, Niemcy Wymiary: 11x19x7 cm Materiał: drewno, skóra, szkło, metal Aparat fotograficzny stereoskopowy o konstrukcji składanej na błony, wyposażony w dwa obiektywy. Aparat fotograficzny do wykonywania zdjęć stereoskopowych wykonywał zdjęcie (stereoparę) na płycie szklanej „suchej”. Pierwsze zdjęcia stereoskopowe na papierowych negatywach wykonał pod koniec lat 30-tych XIX wieku jeden z prekursorów fotografii Wiliam Henry Fox Talbot.

Ring — projektor kinematograficzny wyprodukowany w Niemczech Autor: Nieznany Czas powstania: 1900-1919 Miejsce powstania: Bawaria, Niemcy Wymiary: 140x67x80 cm Materiał: drewno, szkło, metal Ring — amatorski projektor kinematograficzny na taśmę. Mimo bardzo prostej konstrukcji, wykorzystującej mechanizm krzyża maltańskiego, gwarantował dobrą jakość projekcji filmowych Największą część projektora stanowiła wytłoczona z blachy prostopadłościenna latarnia mieszcząca żarówkę w standardowej oprawce. Z boku wytłoczony napis z nazwą urządzenia — Ring. Napędzany ręcznie za pomocą korbki, jego mechanizm umożliwiał skokowy przesuw taśmy filmowej. Ring — projektor kinematograficzny wyprodukowany w Niemczech

Primar Reflex — aparat fotograficzny lustrzany firmy Curt Bentzin Autor: firma Curt Bentzin Czas powstania: 1900-1918 Miejsce powstania: Görlitz, Niemcy Wymiary: 23x22x24 cm Materiał: drewno, skóra, szkło, metal Primar Reflex — aparat fotograficzny, lustrzanka jednoobiektywowa na błony cięte i klisze szklane. Dużych rozmiarów korpus aparatu o formie prostopadłościennej skrzynki jest oklejony czarną skórą. Z boku umieszczono skórzany uchwyt do przenoszenia. Aby nastawić ostrość na matówce, przesuwało się czołówkę z obiektywem za pomocą mechanizmu zębatego. Na czołówce wytłoczone były napisy określające wytwórcę oraz niewielka prostokątna tabliczka umieszczona przez sprzedawcę. Wewnątrz aparatu znajduje się ruchome lustro, które trzeba było przed wykonaniem zdjęcia podnieść za pomocą dźwigni umieszczonej z boku skrzynki.

Ernoflex — aparat fotograficzny lustrzany firmy Heinrich Ernemann Autor: Heinrich Ernemann Czas powstania: 1910-1920 Miejsce powstania: Drezno, Niemcy Wymiary: 20x20x10 cm Materiał: skóra, szkło, metal Aparat fotograficzny, lustrzanka jednoobiektywowa o konstrukcji składanej, na błony cięte i płyty szklane.  Korpus aparatu podwójnie składany, wykonany w całości z metalu, oklejonego czarną skórą. Komora lustra po rozłożeniu blokowana rozpórkami nożycowymi. Na przedniej klapie wytłoczone logo wytwórcy z napisami. 

„Latarnia magiczna” — rzutnik do przeźroczy firmy ICA Autor: firma ICA Czas powstania: 1909-1926 Miejsce powstania: Drezno, Niemcy Wymiary: 18x33x13 cm Materiał: drewno, szkło, metal Korpus urządzenia w kształcie walca przedzielony prostopadłościenną prowadnicą przeźroczy, wykonany z blachy pokrytej czarnym błyszczącym lakierem. Z przodu zamocowany, wykonany z metalu, chromowany pierścień. Na górnej powierzchni namalowane logo wytwórcy w kolorze złotym z napisem: ICA. Latarnia w kształcie walca zamkniętego od góry za pomocą pierścienia w kształcie kielicha, zamocowana prostopadle do korpusu. Całość zamocowana na drewnianej lakierowanej podstawie.

Duchessa Stereo — aparat fotograficzny stereoskopowy firmy Contessa Nettel A.G. Autor: Contessa Nettel Czas powstania: 1919-1922 Miejsce powstania: Stuttgart, Niemcy Wymiary: 8x15x5 cm Materiał: skóra, szkło, metal Aparat fotograficzny stereoskopowy, o konstrukcji składanej, wyposażony w dwa obiektywy. Wykonywał on zdjęcia (stereo-parę) na płycie szklanej „suchej”. Korpus prezentowanego aparatu ma formę prostopadłościanu i został wykonany z metalu, wewnątrz polakierowano go na czarno, a na zewnątrz oklejono czarną skórą. Czołówka metalowa, pokryta czarnym lakierem o ozdobnej fakturze, ma wygrawerowane pośrodku napisy: „Duchessa Stereo” oraz niżej: „Contessa Nettel”. Po wysunięciu czołówki za pomocą nożycowych prowadnic metalowych widoczne są oddzielne dla każdego obiektywu oklejone czarną skórą miechy.

Aparat fotograficzny atelierowy firmy R.A. Goldmann Autor: firma R. A. Goldmann Czas powstania: 1890-1900 Miejsce powstania: Wiedeń, Austro-Węgry Wymiary: 123x73x70 cm Materiał: drewno, mosiądz, skóra, szkło, płótno introligatorskie Aparat fotograficzny atelierowy bardzo starannie wykonany , pozwalający zarejestrować zdjęcia na „suchych” płytach szklanych. Wyposażony w obiektyw portretowy. Korpus aparatu wykonany jest zdrewna mahoniowego z mosiężnymi okuciami. Czołówka aparatu połączona z nieruchomą częścią tylną, prostopadłościennym miechem oklejonym czarnym płótnem introligatorskim o narożnikach wzmocnionych brązową skórą . Obiektyw w imponującej oprawie z polerowanego mosiądzu . Statyw trójnożny, wykonany z drewna pokrytego politurą, ma możliwość podnoszenia aparatu za pomocą przekładni zębatej poruszanej za pomocą korbki. Dodatkowo aparat można pochylać za pomocą przekładni śrubowej.

Przeglądarka stereoskopowa skrzynkowa z Austro-Węgier Autor: Nieznany Czas powstania: 1901-1914 Miejsce powstania: Austro-Węgry Wymiary: 18x12x15 cm Materiał: drewno, mosiądz, szkło Przeglądarka stereoskopowa skrzynkowa systemu Brewstera do fotografii (przeźroczy) stereoskopowych. Korpus przeglądarki wykonany z drewna pokrytego mazerunkiem (imitacja drewna o specyficznym układzie słojów) i politurą. Obraz stereoskopowy wsunięty do przeglądarki oglądało się przez okular wykonany z mosiężnych rurek zakończonych drewnianymi lakierowanymi nakładkami mocującymi soczewki. Odbitki fotograficzne stereoskopowe oświetlało się zamocowanym u góry ruchomym lusterkiem. Natomiast przeźrocza na szkle można było oglądać dzięki światłu przenikającemu przez zamocowaną z tyłu szybę matową.

„Latarnia magiczna”— rzutnik do przeźroczy z Austro-Węgier Autor: Nieznany Czas powstania: 1890-1918 Miejsce powstania: Austro-Węgry Wymiary: 50x45x24 cm Materiał: drewno, mosiądz, szkło „Latarnia magiczna” — rzutnik do przeźroczy wielkoformatowych oprawionych w szklane ramki.  Latarnie magiczne były to znane od czasów renesansu urządzenia do rzutowania na ekran malowanych na szkle obrazów. Później zaczęto je wykorzystywać do wyświetlania fotograficznych obrazów. Podstawa oraz czołówka urządzenia wykonane z drewna orzechowego pokrytego politurą. Znajdująca się z tyłu latarnia została wytłoczona z blachy i pokryta czarnym błyszczącym lakierem, łączy się z prowadnicą przeźroczy za pomocą mosiężnego kołnierza. Z jednej strony znajdują się drzwiczki, a po obu stronach okienka przesłonięte czerwonymi szybkami pozwalające kontrolować działanie palnika acetylenowego będącego źródłem światła. Obiektyw projekcyjny w polerowanej oprawie mosiężnej.

Coronet Midget — miniaturowy aparat fotograficzny firmy Coronet Camera Company Autor: firma Coronet Camera Company Czas powstania: 1935 Miejsce powstania: Birmingham, Wielka Brytania Wymiary: 7x3x4 cm Materiał: szkło, metal, tworzywo sztuczne Aparat fotograficzny miniaturowy na film zwojowy, wyposażony w jednosoczewkowy obiektyw typu menisk firmy Taylor Hobson.  W połowie lat 30. XX wieku w Wielkiej Brytanii pojawiło się w sprzedaży kilka modeli aparatów fotograficznych o wyjątkowo małych rozmiarach, noszących w nazwie określenie ‘Midget’ (karzełek). Korpus aparatu, odlewany z czarnego bakelitu, ma ozdobną mosiężną tabliczkę z wygrawerowanymi i pokrytymi czarnym lakierem napisami. W górnej części umieszczono stosunkowo duży celownik lunetowy, który umożliwiał wygodne kadrowanie obrazu. Nie trzeba było przy tym nastawiać odległości. Zdjęcie wykonywało się poprzez naciśnięcie dźwigni z boku aparatu, po czym przesuwało się film zgodnie z kierunkiem strzałki na pokrętle.

Ensign Midget (model 55) — miniaturowy aparat fotograficzny firmy Houghton Autor: firma Houghton Czas powstania: 1934-1940 Miejsce powstania: Londyn, Wielka Brytania Wymiary: 5x9x2 cm Materiał: skóra, szkło, metal Miniaturowy aparat fotograficzny o konstrukcji składanej na błonę zwojową. Aparat ten miał konstrukcję składaną blokowaną za pomocą rozpórek. Miniaturowy prostopadłościenny korpus aparatu o zaokrąglonych bokach jest wykonany z  metalu i pokryty czarnym lakierem o ozdobnej fakturze. Czołówka w formie prostokątnej płytki z zamocowanym po środku obiektywem Ensar, wokół którego umieszczono metalową wieloboczną tabliczkę z napisami ENSIGN MIDGET, jest wysuwana do przodu i połączona z korpusem za pomocą miecha.

Pathé Baby — projektor kinematograficzny firmy Pathé Frères Autor: firma Pathé Frères Czas powstania: 1937-1940 Miejsce powstania: Paryż, Francja Wymiary: 32x20x11 cm Materiał: szkło, metal Amatorski projektor kinematograficzny na taśmę filmową. Metalowy korpus projektora w kształcie prostopadłościanu, lekko zaokrąglony u góry, ma narożniki chromowane i zwracającą uwagę tabliczkę pokrytą kobaltową emalią z wizerunkiem złotego koguta i napisami: „Pathé Baby 9m m 5”. Latarnia w kształcie prostopadłościanu z dużą liczbą podłużnych otworów wentylacyjnych jest odchylana na zawiasach, aby umożliwić łatwiejsze zakładanie taśmy filmowej. W podstawie mieściła się podłączana do sieci elektrycznej opornica, która zasilała prądem żarówkę umieszczoną w latarni. Przesuw taśmy odbywał się ręcznie, za pomocą korbki umieszczonej z boku urządzenia, chociaż można było dokupić napędzający projektor silnik elektryczny.

The „Mercury” Stereoscope — przeglądarka stereoskopowa firmy Underwood & Underwood Autor: firma Underwood & Underwood Czas powstania: 1900-1920 Miejsce powstania: Nowy Jork, Stany Zjednoczone Wymiary: 12x30x18 cm Materiał: drewno, szkło, aluminium Przeglądarka stereoskopowa systemu Holmesa do fotografii stereoskopowych Niezwykle prosta konstrukcja wyposażona w okular z soczewkami i  z odpowiednio wygiętą drewnianą lub metalową osłoną przeciwsłoneczną. Konstrukcja przeglądarki składa się z długiej listewki wykonanej z drewna pokrytego bezbarwnym lakierem, po którym przesuwa się uchwyt na fotografię stereoskopową. Listewka przymocowana jest do okularu z aluminiową osłoną przeciwsłoneczną o krawędziach oklejonych bordową aksamitką. Na górnej powierzchni wygrawerowany ornament roślinny z  logo wytwórcy w formie globusa. Soczewki osadzone w aluminiowych okrągłych oprawach zamocowanych do owalnej drewnianej tarczy.

Prawa do wszystkich przedstawionych obiektów należą do MUZEUM HISTORII FOTOGRAFII im. WALEREGO RZEWUSKIEGO w KRAKOWIE

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Wystawę wykonała Maja Kłoczko