Archimedes Archimedes (ok. 287-212 p.n.e.), najwybitniejszy fizyk i matematyk starożytnej Grecji, jeden z największych uczonych starożytności, pochodzący z Syrakuz na Sycylii. Opracował wzory na pole powierzchni i objętość walca, kuli i czaszy kulistej oraz rozważał objętości paraboloidy, hiperboloidy i elipsoidy obrotowej. Poprawnie oszacował wartość liczby π, którą oznaczył pierwszą literą greckiego wyrazu "permetros" - obwód koła. Sformułował prawo Archimedesa

Pitagoras Pitagoras (ok. 572-497 p.n.e),matematyk i filozof grecki. Pochodził z wyspy Samos, czyli wschodniej kolonii jońskiej. Wprowadził pojęcie podobieństwa figur oraz ideę przeprowadzania systematycznych dowodów w geometrii. Przeprowadził dowód twierdzenia nazwanego twierdzeniem Pitagorasa (znanego wcześniej jako reguła bez dowodu), odkrył niewspółmierność boku i przekątnej kwadratu, przypisywał magiczne własności liczbom, wierzył w harmonię w Kosmosie.

Tales z Miletu Tales z Miletu (ok. 620 - ok. 540 p.n.e.), filozof, matematyk i astronom grecki, jeden z twórców tzw. szkoły jońskiej. Rozpoczął systematyzowanie wiedzy geometrycznej. Przypisuje mu się wiele twierdzeń (m.in.twierdzenie Talesa, dzięki któremu miał wyznaczyć wysokość piramidy). Uchodzi za ojca matematyki. Znane mu były zjawiska oddziaływania magnesu na żelazo i elektryzowania się bursztynu, umiał też przewidzieć zaćmienia Słońca. Uważany za pierwszego greckiego filozofa.

Newton Isaac Newton Isaac Sir (1643-1727), fizyk, matematyk, filozof i astronom angielski. Niezależnie od G.W. Leibniza odkrył rachunek różniczkowy i całkowy, podał metodę przybliżonego rozwiązywania równań (tzw. metoda stycznych), podał wzór interpolacyjny dla wielomianu n-tego stopnia określonego w n-punktach, badał własności krzywych. W filozofii twórca mechanicyzmu. W optyce opracował korpuskularną teorię budowy światła (spór z Ch. Huygensem), określił zasady optyki geometrycznej oraz odkrył interferencję światła (Newtona pierścienie). Dał początek badaniom nad ciepłem (wprowadził skalę stopni ciepła, podał prawo stygnięcia ciał).

Karol Frederyk Gauss Gauss Carl Friedrich (1777-1855), matematyk niemiecki, jeden z najwybitniejszych matematyków w dziejach świata, zajmował się ponadto fizyką teoretyczną, geodezją i astronomią sferyczną, od 1807 do śmierci był profesorem matematyki w Getyndze i dyrektorem tamtejszego obserwatorium astronomicznego. Pierwsze prace dotyczyły teorii liczb i algebry, następne dzieła dotyczyły teorii rachunku różniczkowego i całkowego, teorii szeregów, metod pomiarów geodezyjnych, statystyki matematycznej, geometrii sferycznej oraz geometrii nieeuklidesowych (nie publikowane za życia).

Pascal Blaise Pascal Blaise (1623-1662), francuski filozof, matematyk, fizyk i publicysta. Pascal skonstruował arytmometr (1642), sformułował prawa podzielności liczb całkowitych oparte na sumowaniu cyfr, opracował metodę wyznaczania współczynników dwumianu dowolnego stopnia (trójkąt Pascala), wprowadził metodę indukcji matematycznej, zajmował się przekrojami stożkowych (traktat na ten temat 1639), kombinatoryką i podstawami rachunku prawdopodobieństwa, był prekursorem całkowych metod obliczania pól, objętości itp., badał zjawiska hydrostatyczne, w 1653 sformułował jedno z podstawowych praw hydrostatyki (Pascala prawo).

Alfred North Whitehead Alfred North (1861-1947), matematyk i filozof angielski. Jego działalność naukowa dzieli się na trzy okresy: pierwszy poświęcony był matematyce, drugi - przyrodoznawstwu ujmowanemu ze stanowiska filozoficznego, trzeci - kosmologii, ontologii i problemom teologicznym, z wypracowaniem systemu filozoficznego obejmującego całość przyrody i zagadnienia teologiczne.

Polscy Sławni Matematycy

Mikołaj Kopernik Kopernik Mikołaj, Copernicus (1473-1543) wybitny polski astronom, matematyk, lekarz, prawnik, tłumacz poezji włoskiej i ekonomista, pochodził z rodziny wywodzącej się z mieszczan krakowskich. Urodzony w Toruniu studiował w Krakowie (1491-95), natępnie w Bolonii, Padwie i Ferrarze, gdzie w 1503 doktoryzował się z prawa kanonicznego. Teoria Kopernika stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych w okresie renesansu jej zwolennikami byli m.in. J. Kepler i Galileusz, jej idee w dziedzinie kosmologii rozszerzyli Thomas Digges (w Anglii) i Giordano Bruno (we Włoszech). Pomimo że dzieło Kopernika było dedykowane papieżowi Pawłowi III, zwolennicy idei Kopernikańskich.

Banach Stefan Banach Stefan (1892-1945), jeden z najwybitniejszych matematyków polskich, samouk, wykładowca Instytutu Technologicznego we Lwowie (od 1919) i Uniwersytetu Lwowskiego (od 1922), od 1927 prof. W czasie okupacji niemieckiej był karmicielem wszy w lwowskim Instytucie Badań nad Durem Plamistym R. Weigla. Zmarł przed repatriacją. Za najważniejszą pracę Banacha uważa się Thorie des oprations linaires (Teoria operacji liniowych, 1932). Był jednym z inicjatorów wydawnictw Studia Mathematica i Monografie Matematyczne.

Bartel Kazimierz Bartel Kazimierz (1882-1941), matematyk, polityk. Profesor geometrii wykreślnej Politechniki Lwowskiej od 1913. W czasie I wojny światowej 1914-1918 w wojsku austriackim. 1926-1930 trzykrotnie premier i w okresie pełnienia tej funkcji przez Piłsudskiego 1926-1928 wicepremier. Przeprowadził w sejmie w VIII 1926 nowelę konstytucyjną, znacznie powiększającą rolę prezydenta w państwie. 1930 odsunięty od władzy zrezygnował także z mandatu poselskiego i poświęcił się pracy naukowej. 1937-1939 senator. Po IX 1939 przebywał we Lwowie, gdzie nawiązał kontakty z radzieckimi władzami okupacyjnymi. Rozstrzelany przez Niemców.

Steinhaus Hugo Dyonizy Steinhaus Hugo Dyonizy (1887-1972), matematyk polski, profesor uniwersytetów we Lwowie (1920-1941) i Wrocławiu (1945-1961). Popularyzator matematyki - książki: Czym jest, a czym nie jest matematyka (1923), Kalejdoskop matematyczny (1938), Sto zadań (1958), Orzeł czy reszka (1961). Założyciel czasopism Studia Mathematica (1929, wraz z S. Banachem) i Zastosowania matematyki (1953).

Śniadecki Jan Śniadecki Jan (1756-1830), polski astronom, matematyk, geograf i filozof, brat J. Śniadeckiego. Jeden z najwybitniejszych uczonych okresu oświecenia. Kształcił się w Akademii Krakowskiej. Opublikował Geografię, czyli opisanie matematyczne i fizyczne Ziemi (1804). Jako jeden z pierwszych uczonych polskich przeciwstawił się filozofii spekulatywnej, oderwanej od empirycznych podstaw. Filozofię rozumiał jako psychologiczne badanie struktury umysłu. Twórca polskiej terminologii matematycznej i astronomicznej. Odkrył (niezależnie od H.W. Olbersa) planetoidę Pallas.

Bartek Kulica