serdecznie zapraszam na dyżur Elementy Socjologii Tomasz Ochinowski serdecznie zapraszam na dyżur poniedziałek 16. 15 – 17. 45 pokój 514B

Aleksander Matejko (1924- 1999) in memoriam w 90. rocznicę urodzin

warunki zaliczenia (proste i łatwe jak…) żeby otrzymać ocenę dostateczną należy: zdać sprawdzian ustny z lektur, które są przeznaczone na poszczególne zajęcia (sprawdzian będzie po ostatnich zajęciach w semestrze), (b) uczestniczyć w badaniach (szczegóły dotyczące badań zostaną podane na drugich zajęciach w semestrze) (c) uczestniczyć w przynajmniej trzech zajęciach według następujących kryteriów: należy przygotować notatki z lektur przeznaczonych na bieżące zajęcia i przedstawiać te notatki prowadzącemu (przed zajęciami). Notatki muszą być na tyle szczegółowe, żeby student mógł je wykorzystać w praktyce menedżerskiej, co będzie mógł wykazać podczas dyskusji w czasie zajęć

2. żeby otrzymać ocenę dobrą należy spełnić warunki z punktu 1 przy rozszerzeniu podpunktu (c) na przynajmniej dziesięć zajęć 3. żeby otrzymać ocenę bardzo dobrą należy: spełnić warunki z punktów 1. i 2. + przygotować się (na drugie zajęcia o organizacjach) do dyskusji nad dodatkowymi lekturami, które są podane na następnym slajdzie + przygotować dziesięciominutową prezentację (i przedstawić ją na zajęciach) dotyczącą wybranego spośród socjologów, których fotografie są na slajdach z pierwszych i drugich zajęć; należy przedstawić istotę poglądów tych socjologów z uwzględnieniem problematyki organizacyjnej (jako pomoc w większości przypadków może służyć: Janik, R. i Sztumski, J. [2012]. Socjologia Organizacji. Katowice: WSH.)

Dodatkowe lektury na ocenę bdb Giddens, A. (2012). Socjologia. Wydanie nowe, tł. Siara, O. i in. Warszawa: PWN, rozdz. 1, „Co to jest socjologia ?” (s. 3- 31), rozdz. 3, „Teorie i perspektywy socjologiczne” (s. 65- 103) i rozdz. 7, Interakcja społeczna i życie codzienne”, punkt „Interakcja w czasie i przestrzeni” (s. 270-279); Matejko, A. (1968). Przydatność socjotechniczna analizy strukturalno-funkcjonalnej zakładu pracy. W: Podgórecki, A. (red.). Socjotechnika. Praktyczne zastosowania socjologii. Warszawa: KiW, s. 111- 164.; Matejko, A. (1994). Socjotechnika zarządzania. Szczecin: Wyd. ZSB, rozdz. 4, „Perspektywa usprawnień organizacyjnych”, s. 111- 130 oraz rodz. 5, „Reguły organizacyjne”, s. 131- 159.

Temat na dziś : „A po co mi to?” Nudna, trudna, niepotrzebna ? Socjologia i jej przydatność w zarządzaniu. „Studenci uważają czasem idee i dane socjologiczne za trudne do zrozumienia. Moim zdaniem wynika to po części z tego, że…” Anthony Giddens

Charles Wright Mills i Anthony Giddens „…socjologia wymaga zdecydowanego odłożenia na bok osobistych poglądów i przekonań, kiedy analizuje się wyniki badań i teorie.” wyobraźnia socjologiczna                                         

o poznawczych pożytkach z picia kawy zdystansowanie się do codzienności i nowe spojrzenie na nią wartość symboliczna (rytuały) potrzeby, nawyki (społeczne przyzwolenie, zróżnicowania) stosunki społeczne i gospodarcze dziedzictwo (wcześniejsze procesy) sensy: konteksty, świadomość, wybory kształtowanie i uwarunkowania rynku wpływ na życie producentów, pośredników, klientów itd. Giddens (2012). Socjologia. Wydanie nowe. Warszawa: PWN, s. 6- 8.

Wyobraźnia socjologiczna pozwala nam dostrzec, jak wiele zdarzeń, na pozór dotyczących tylko jednostki, w rzeczywistości odzwierciedla szersze kwestie A. Giddens

potoczna wiedza o społeczeństwie (P. Sztompka) oparta na spostrzeżeniach przypadkowych i osobistych fragmentaryczna i niespójna apodyktyczna socjologia gorąca a socjologia naukowa (za A. Jelonkiem)

Socjologia jako nauka jak się narodziła?

Ibn Chaldun 1332-1406 „był prawdziwym empirystą, realistą i bacznym obserwatorem faktów społecznych(…) Słowem – był to pierwszy naukowy socjolog, chociaż do pojawienia się tego pojęcia i tej nauki w Europie miało jeszcze upłynąć kilka stuleci” (K. Bolesta-Kukułka) teoria dynamiki świata społecznego i jego struktur teoria pracy jako kreatywnej siły kształtującej w określonych warunkach stosunki społeczne

asabia (asabijja) „solidarność grupowa”, więzy krwi, emocjonalna identyfikacja wzmacniana lub nawet współtworzona przez wspólnie wyznawaną religię obok czynników ekonomicznych w znaczący sposób warunkuje życie społeczne wyznacza duchowe zasady rządzenia posługiwanie się zasadami „asabia” legitymizuje władzę; zatracenie „asabia” w sposób konieczny powoduje utratę dominującej pozycji danego narodu, która przechodzi do innych podmiotów

W I połowie XIX wieku „nauka i technika parły do przodu, jak nigdy dotąd” (N. Davis) Georg Ohm 1827, Kolonia: opór elektryczny Michael Faraday 1831, Londyn: indukcja elektoromagentyczna Charles Darwin 1859, Londyn: teoria ewolucji Gregor Mendel 1865, Brno: genetyka Dimitrij Mendelejew 1869, Petersburg: układ okresowy pierwiastków George Stephenson 1825, Stockton: kolej pasażerska Nicephore Niepce 1826, Chalon-sur-Saone: fotografia Charlse Babbage 1834, Cambridge: kalkulator mechaniczny Wilhelm Bauer 1850,Kilonia: łódź podwodna Henry Bessemer 1857, St Pancras: udoskonalenie wytopu stali

1851 Wielka Wystawa Przemysłu Wszystkich Narodów Crystal Palce, Londyn

5 miesięcy i 15 dni 14 tysięcy wystawców miliony (6?) widzów

1838 August Comte nazwa „socjologia” „Przekonanie, że metody naukowe można i powinno się stosować do badania zjawisk dotyczących człowieka w tej samej mierze co do wyjaśniania zjawisk natury, było w istocie jedną z cech charakterystycznych zachodzących w tym okresie przemian. W efekcie – obok ekonomii i etnografii – pojawiły się socjologia, antropologia, geografia człowieka, nauki polityczne i wreszcie psychologia i psychiatria.” (Norman Davis) „Rozciągnięcie na świat społeczny nowoczesnej perspektywy naukowej, stosowanej już od XVII w. w odniesieniu do świata przyrody – w astronomii, fizyce, chemii, biologii – dało początek naukowej socjologii.” (Piotr Sztompka)

Florian Znaniecki (1882- 1958) polski socjolog, większość życia zawodowego spędził w USA T William Thomas (1863- 1947),socjolog i psycholog amerykański współczynnik humanistyczny - wszelkie fakty społeczne, w odróżnieniu od przyrodniczych zawsze wiążą się z działalnością konkretnych ludzi - są faktami „czyimiś, a nie niczyimi” - mieszczą się w zakresie życiowych doświadczeń jednostek ludzkich lub zbiorowości - podmioty (jednostki lub zbiorowości) stykają się z faktami społecznymi, postrzegają je, doznają, przeżywają, interpretują i oceniają = fakty społeczne mają z natury zawarty w sobie „współczynnik humanistyczny” - fakty społeczne można badać tylko z perspektywy ludzi, w których doświadczeniu wspomniane fakty występują - należy postawić się w położeniu wspomnianych ludzi, „patrząc na świat ich oczami, rozszyfrowując ich hierarchie wartości, systemy reguł jakimi się posługują” (P. Sztompka, Socjologia i Społeczeństwo. W: Szlachta, B. [red.], Słownik społeczny. Kraków 2004, s. 1227) - należy badać społeczeństwo zawsze z uwzględnieniem „współczynnika humanistycznego”, „ a nie w drodze oderwanej, zewnętrznej obserwacji” (jak wyżej).

co różni nauki społeczne od przyrodniczych? (według P. Sztompki) Wilhelm Dilthey i Henrich Rickert: kultura rozumienie znaczeń hermeneutyka asymetria wyjaśniania i przewidywania Anthony Giddens: „człowiek zawsze może zachować się inaczej” wiedza społeczna ludzi „refleksyjny” charakter wiedzy społecznej (Giddens)

Jak sobie radzić z subiektywnością? Badanie zaangażowane (Robert Jay Lifton): zasada wyartykułowanej subiektywności: badacz świadomy własnego subiektywizmu ma łączyć zaangażowanie ideowe z odpowiednim stopniem bezstronności = respektowanie metodologii badań Demokratyczny dyskurs (Jürgen Habermas): interpretacja rozumiejąca nabiera charakteru obiektywnego, gdy powstaje w toku otwartej dyskusji z udziałem wielu badaczy w warunkach „idealnej sytuacji komunikacyjnej” = całkowita swoboda wypowiedzi równa pozycja dyskutantów brak nacisków zewnętrznych i argumentów pozamerytorycznych

Aleksander Hertz, (2004). O wielkości Miss Marple Aleksander Hertz, (2004). O wielkości Miss Marple. W: tenże, Późne listy z Ameryki. Warszawa: Wyd. IFiS PAN, s.213-236. „Jeżeli jednak będę tu pisał o sobie, o faktach mego życia, to będę się starał traktować je jako obiekty obserwacji i analizy (…) I na siebie, na swoje życie chciałbym patrzeć oczyma socjologa, oczyma humanisty.” (A. Hertz)

Na następne zajęcia *Illouz, E. (2014). Miłość w kapitalizmie, tłum. Zdanowska, M. Znak, 705 , s. 70- 81. Proszę czytać ten tekst tak, by uzyskać odpowiedź na pytania: co socjologia robi z rzeczywistością (społeczną) ? oraz co robi z czytelnikiem prac socjologicznych ? *Matejko, A. (1969). Więź i konflikt w zakładzie pracy. Warszawa: KiW, rozdz. VIII: „Społeczny mechanizm zakładu pracy”, s. 210- 223. Proszę na podstawie tego tekstu ułożyć schemat analizy socjologicznej Uniwersytetu Warszawskiego.