Grzywna Gabriela Robenek

Definicja Grzywna jest karą majątkową (pieniężną), która polega na obowiązku uiszczenia określonej kwoty na rzecz Skarbu Państwa. Należy do kar nieizolacyjnych.

Ustawodawca wymienia ją na pierwszym miejscu w katalogu kar, co stanowi wskazówkę dla sądu zgodnie z którą, należy ją stosować zawsze wtedy, gdy nie ma potrzeby wymierzenia kary surowszej. Należy jednak pamiętać, że grzywny nie orzeka się w sytuacji, gdy dochody sprawcy, jego stosunki majątkowe lub możliwości zarobkowe uzasadniają przekonanie, że sprawca grzywny nie uiści i nie będzie można jej ściągnąć w drodze egzekucji (art. 58 § 2 kk).

Formy kary grzywny Grzywna może być określona: W stawkach dziennych (przestępstwa, przestępstwa skarbowe) Kwotowo (wykroczenia, wykroczenia skarbowe)

Granice kary grzywny Kodeks karny – art. 33 Zgodnie z kk grzywnę wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki. Liczba stawek dziennych: od 10 do 540* Wysokość stawki dziennej**: od 10 do 2.000 zł * Maksymalnie 810 stawek dziennych w przypadku nadzwyczajnego obostrzenia ** Przy obliczaniu wysokości stawki dziennej bierze się pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe

Granice kary grzywny orzekanej za wykroczenia Art. 24 KW W Kodeksie wykroczeń kara grzywny jest określana kwotowo. Wymierza się ją w wysokości: Od 20 do 5.000 zł* Wymierzając grzywnę bierze się pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe oraz możliwości zarobkowe. *O ile ustawa nie stanowi inaczej.

Postacie kary grzywny Jako kara samoistna w 4 przypadkach: 1) jeżeli jest przewidziana w ramach ustawowego zagrożenia za dany występek (najczęściej alternatywnie z innymi karami); 2) w przypadku zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 60 § 6 pkt 3 i 4; 3) jeżeli przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 5, sąd może orzec grzywnę (lub karę ograniczenia wolności) zamiast kary pozbawienia wolności, w szczególności jeśli orzeka równocześnie środek karny (art. 58 § 3 kk); 4) w przypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności sąd może orzec grzywnę w wysokości odpowiednio do 270 i do 135 stawek dziennych, jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe (art. 71 § 1). Jako kara kumulatywna: Wymierzana obok kary pozbawienia wolności lub kary ograniczenia wolności w przypadku gdy sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy taką korzyść osiągnął (art. 33 § 2 kk) – fakultatywnie.

Formy wykonywania kary grzywny Czyste (jednorodne) – wykonanie całej grzywny w ten sam sposób: - dobrowolna zapłata; - ściągnięcie w drodze egzekucji; - praca społecznie użyteczna (zastępcza forma); - zastępcza kara pozbawienia wolności (zastępcza forma); - rozłożenie na raty; - umorzenie; - zaliczenie tymczasowego aresztowania lub innego pozbawienia wolności na poczet kary grzywny (1 dzień rzeczywistego pozbawienia wolności = 2 stawki dzienne grzywny). Złożone (niejednorodne) – wykonywanie grzywny w sposób mieszany (co najmniej 2 formy czyste na raz)

Dobrowolne wykonanie Jest to podstawowa forma wykonania kary grzywny. Skazany ma obowiązek dobrowolnie uiścić grzywnę na rzecz Skarbu Państwa. Sąd wzywa skazanego do uiszczenia kary grzywny w terminie 30 dni (skazany może również uiścić grzywnę przed wezwaniem).

Egzekucja Egzekucję prowadzi się w przypadku bezskutecznego upływu wyznaczonego przez sąd terminu. Egzekucję grzywny prowadzi się na podstawie KPC, chyba że Kodeks karny wykonawczy stanowi inaczej. W sprawach egzekucji właściwe są sądy rejonowe oraz komornicy sądowi. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2006r. W sprawie egzekucji grzywien, kar pieniężnych, opłat sądowych i kosztów postępowania w sprawach cywilnych.

Formy zastępcze Praca społecznie użyteczna Zastępcza kara pozbawienia wolności

Zasady zamiany dla grzywny w stawkach dziennych: Dla grzywny określonej kwotowo: 1 miesiąc pracy społecznie użytecznej* = 10 stawek dziennych 1 miesiąc pracy społecznie użytecznej* = grzywna do 20.000 zł *z zaokrągleniem w górę do pełnego miesiąca

Praca społecznie użyteczna art. 45 kkw Polega na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym. Przesłanki (muszą być spełnione łącznie): Egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna; Grzywna nie przekracza 120 stawek dziennych lub 240.000 zł; Skazany wyrazi zgodę (chociażby dorozumianą) na zamianę kary grzywny na pracę społecznie użyteczną. Na postanowienie w przedmiocie zamiany grzywny na pracę społecznie użyteczną przysługuje zażalenie.

Zastępcza kara pozbawienia wolności Zastępczą karę pozbawienia wolności odbywa się w zakładzie typu półotwartego w systemie zwykłym, chyba że szczególne względy przemawiają za umieszczeniem skazanego w zakładzie innego typu lub systemu. Na postanowienie w przedmiocie zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności przysługuje zażalenie. Przesłanki: 1) Egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna; 2) Skazany nie wyraził zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej albo uchyla się od jej wykonania lub 3) Zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa. art. 46 kkw

Zasady zamiany Dla grzywny w stawkach dziennych: Dla grzywny określonej kwotowo: 1 dzień pozbawienia wolności = 2 stawki dzienne grzywny Z tym, że zastępcza kara pozbawienia wolności nie może przekroczyć 12 miesięcy lub górnej granicy ustawowego zagrożenia za dane przestępstwo (w przypadku gdy ustawodawca nie przewidział kary pozbawienia wolności w danym przypadku, kara zastępcza nie może przekroczyć 6 miesięcy pozbawienia wolności) 1 dzień pozbawienia wolności = grzywna od 20 do 4.000 zł

Zwolnienie z form zastępczych Skazany może się w każdym czasie zwolnić od zastępczej kary pozbawienia wolności, jak również od wykonywania pracy społecznie użytecznej przez złożenie kwoty pieniężnej przypadającej jeszcze do uiszczenia tytułem kary grzywny. W razie częściowego uiszczenia grzywny prezes sądu lub wyznaczony sędzia zarządza zmniejszenie kary zastępczej w stosunku do wpłaconej kwoty.

Na okres nieprzekraczający 1 roku (zasada). Rozłożenie na raty art. 49 Zawsze fakultatywnie Na postanowienie w przedmiocie rozłożenia grzywny na raty przysługuje zażalenie. Przesłanka: jeżeli natychmiastowe wykonanie kary grzywny pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Okres: Na okres nieprzekraczający 1 roku (zasada). Na okres nieprzekraczający 3 lat w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, zwłaszcza gdy wysokość grzywny jest znaczna.

Odwołanie rozłożenia na raty art. 50 kkw Obligatoryjnie: jeżeli ujawniły się nowe lub poprzednio nieznane okoliczności, istotne dla rozstrzygnięcia. Fakultatywnie: jeżeli skazany uchybił terminowi płatności choćby jednej raty, chyba że wykaże, iż nastąpiło to z przyczyn od niego niezależnych. Na postanowienie w przedmiocie odwołania rozłożenia na raty przysługuje zażalenie.

Umorzenie kary grzywny art. 51 kkw Przesłanki (muszą być spełnione łącznie): 1) Skazany nie uiścił grzywny z przyczyn od niego niezależnych 2) Wykonanie kary w innej drodze okazało się niemożliwe lub niecelowe 3) Zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek Zawsze fakultatywnie Grzywnę można umorzyć w części, a wyjątkowo – w całości Nie przeprowadza się egzekucji, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że byłaby bezskuteczna Na postanowienie w przedmiocie umorzenia grzywny przysługuje zażalenie

Dodatkowe informacje Obecnie Kkw nie przewiduje możliwości odroczenia kary grzywny. W przypadku kary grzywny właściwy jest sąd, który orzekał w pierwszej instancji. Kodeks karny dopuszcza możliwość warunkowego zawieszenia samoistnej kary grzywny, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa (art. 69 § 1). Skazany pozostaje w swoim środowisku społecznym (rodzinnym, zawodowym), nie jest narażany na kontakt ze światem przestępczym w jednostce penitencjarnej. Kara ta nie prowadzi również do stygmatyzacji skazanego.