Zajęcia I Młodzież na rynku pracy Regionalne i lokalne rynki pracy, rok akad. 2013/2014

Źródło: Dane MPiPS

Źródło: Dane MPiPS

Źródło: Dane MPiPS

Dane statystyczne dot. młodzieży - podsumowanie Aktywność zawodowa młodzieży jest niska, przede wszystkim z powodu kontynuowania edukacji Stopa bezrobocia wśród młodzieży jest 2-3 krotnie wyższa od ogólnej stopy bezrobocia ( z czego to wynika?) Młodzież szybciej znajduje pracę niż przeciętny bezrobotny, choć czas poszukiwania pracy przez zarejestrowanych bezrobotnych w Polsce jest bardzo długi Sytuacja młodzieży w województwie lubelskim jest bardzo trudna na tle kraju

Problemy osób młodych na rynku pracy Młodzież posiada kapitał ogólny (wykształcenie), ale nie posiada kapitału specyficznego (kwalifikacji zdobytych w miejscu pracy) Młodzież doświadcza większej liczby przejść na rynku pracy niż pozostałe grupy wiekowe: z edukacji do zatrudnienia i z jednej pracy do drugiej Ze względu na niską wydajność, zatrudnienie młodzieży jest bardziej wrażliwe na nadmiernie wysoki klin podatkowy czy płacę minimalną

Problemy osób młodych na rynku pracy (c.d) Młodzież wchodząca na rynek pracy w okresie dekoniunktury doświadcza trwałych negatywnych skutków oddziałujących na ich dalsza karierę zawodową Młode kobiety są w trudniejszej sytuacji na rynku pracy niż młodzi mężczyźni Wykształcenie dualnego rynku pracy dotyka przede wszystkim młodzież, zwł. posiadającą słabe wykształcenie

Dualny rynek pracy Koncepcja dualnego rynku pracy - oznacza podział rynku pracy na 2 segmenty: dobrych i złych miejsc pracy i ograniczone szanse dostępu do dobrych miejsc pracy. Oznacza ona obniżenie bezpieczeństwa socjalnego w zamian za łatwiejszy dostęp do zatrudnienia Dobre miejsca pracy: Przykłady: ... Złe miejsca pracy:

Istota koncepcji dualnego rynku pracy Dobre M.P. Słabe M.P. Zatrudnienie Zatrudnienie Szkoła Szkoła

Jak poprawić swoją sytuację na rynku pracy?

Problem: Jak poprawić sytuację młodzieży na rynku pracy?

Pomysły studentów:

Polityka rynku pracy w Polsce Polityka rynku pracy w Polsce jest prowadzona na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy W 2014 roku weszła w życie nowelizacja tej ustawy, reformująca politykę rynku pracy. Po zarejestrowaniu się niezwłocznie następuje sprofilowanie bezrobotnego, a w terminie do 60 dni doradca klienta ustala dla niego IPD.

Profilowanie bezrobotnych (art. 33) Profil I – usługi rynku pracy: pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe, szkolenia Profil II – usługi oraz instrumenty rynku pracy Profil III – program aktywizacja i integracja

Polityka Rynku Pracy wobec młodych Bezrobotni do 30 roku życia należą do kategorii osób znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy  przysługuje im pierwszeństwo udziału w programach specjalnych (art. 49, art. 66a, 66b) Gwarancja dla młodzieży: bezrobotni do 25 r.ż. w okresie do 4 miesięcy od rejestracji w PUP przedłożenie propozycji zatrudnienia, stażu lub szkolenia (art. 50) Działalność Ochotniczych Hufców Pracy Staż (wydłużony dla osób do 30 r.ż.; art. 53) (nowość!) Pracodawcy nie muszą opłacać składek na FP i FGŚP przez 12 miesięcy za zatrudnionych bezrobotnych skierowanych przez PUP, którzy nie ukończyli 30 roku życia (art. 104 c) (nowość!) Bony – przyznawane na podstawie indywidualnego planu działania na wniosek bezrobotnego: szkoleniowy, stażowy, zatrudnieniowy i na zasiedlenie. (nowość!) Refundowanie kosztów składek na ubezpieczenia społeczne za bezrobotnych do 30 roku życia podejmujących pracę po raz pierwszy przez okres do 12 miesięcy (art. 60 c) Bon stażowy - przez 6 miesięcy stażu u pracodawcy urząd będzie wypłacał bezrobotnemu stypendium. Po tym czasie firma będzie miała obowiązek zatrzymania go na kolejne 6 miesięcy. Dostanie za to premię w wysokości 1,5 tys. zł. Urząd opłaci bezrobotnemu też koszty ewentualnego dojazdu, noclegu i badań lekarskich. Bon szkoleniowy – w wysokości przeciętnego wynagrodzenia, do wydania na kursy i warsztaty podnoszące kwalifikacje. Bezrobotny będzie mógł je wybrać z dostępnych na rynku. Z bonu pokryje też koszty ewentualnego dojazdu, noclegu czy badań lekarskich. Pieniędzy nie będzie dostawał do ręki. Urząd przeleje je bezpośrednio na konto firmy prowadzącej szkolenie czy hotelu. Bon zatrudnieniowy – pracodawca na podstawie umowy zawartej ze starostą przez okres do 12 miesięcy otrzyma comiesięczną refundację poniesionych kosztów na wynagrodzenia wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne zatrudnionego bezrobotnego pod warunkiem, że utrzyma zatrudnienie przez co najmniej 18 miesięcy. Bon na zasiedlenie - przysługuje bezrobotnemu podejmującemu pracę zarobkową poza dotychczasowym miejscem zamieszkania, w wysokości nie większej niż 2-krotność przeciętnego wynagrodzenia.

Bon szkoleniowy (art. 66k) stanowi gwarancję skierowania bezrobotnego na wskazane przez niego szkolenie oraz opłacenia kosztów, które zostaną poniesione w związku z podjęciem szkolenia. Przyznanie i realizacja bonu szkoleniowego następuje na podstawie indywidualnego planu działania oraz uprawdopodobnienia przez bezrobotnego podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej. W ramach bonu szkoleniowego starosta finansuje bezrobotnemu, do wysokości 100% przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu przyznania bonu szkoleniowego, koszty: 1) jednego lub kilku szkoleń - w formie wpłaty na konto instytucji szkoleniowej; 2) niezbędnych badań lekarskich lub psychologicznych – w formie wpłaty na konto wykonawcy badania; 3) przejazdu na szkolenia – w formie ryczałtu wypłacanego bezrobotnemu w wysokości maksymalnie do 200 zł 4) zakwaterowania, jeśli zajęcia odbywają się poza miejscem zamieszkania – w formie ryczałtu wypłacanego bezrobotnemu w wysokości maksymalnie do 1500 zł. Starosta finansuje koszty, o których mowa w ust. 4, do wysokości określonej w bonie szkoleniowym, a bezrobotny pokrywa koszty przekraczające ten limit.

Bon stażowy (art. 66 l) stanowi gwarancję skierowania do odbycia stażu u pracodawcy wskazanego przez bezrobotnego na okres 6 miesięcy, o ile pracodawca zobowiąże się do zatrudnienia bezrobotnego po zakończeniu stażu przez okres 6 miesięcy. Przyznanie bonu stażowego następuje na podstawie indywidualnego planu działania. Pracodawcy, który zatrudni bezrobotnego przez deklarowany okres 6 miesięcy, starosta wypłaca premię w wysokości 1500 zł. W ramach bonu stażowego starosta finansuje: 1) koszty przejazdu do i z miejsca odbywania stażu – w formie ryczałtu, do wysokości 600 zł, wypłacanego w miesięcznych transzach w wysokości do 100 zł 2) koszty niezbędnych badań lekarskich lub psychologicznych – w formie wpłaty na konto wykonawcy badania.

Bon zatrudnieniowy (art Bon zatrudnieniowy (art. 66 m) stanowi dla pracodawcy gwarancję refundacji części kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne w związku z zatrudnieniem bezrobotnego Przyznanie bonu zatrudnieniowego następuje na podstawie indywidualnego planu działania. Pracodawca w ramach bonu zatrudnieniowego jest obowiązany do zatrudnienia bezrobotnego przez okres 18 miesięcy. Realizacja bonu zatrudnieniowego następuje na podstawie umowy zawieranej przez starostę z pracodawcą. Starosta refunduje pracodawcy część kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne, przez okres 12 miesięcy, w wysokości zasiłku dla bezrobotnych Pracodawca jest obowiązany do dalszego zatrudniania skierowanego bezrobotnego przez okres 6 miesięcy po zakończeniu okresu refundacji. W przypadku niewywiązania się pracodawcy z obowiązku zatrudniania bezrobotnego przez okres 18 miesięcy pracodawca zwraca część lub całość refundowanych kosztów, chyba że rozwiązanie umowy nastąpiło w wyniku tzw. zwolnienia dyscyplinarnego.

Bon na zasiedlenie (art Bon na zasiedlenie (art. 66 n) jest przyznawany w związku z podjęciem przez niego poza miejscem dotychczasowego zamieszkania zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej, jeżeli: 1) będzie osiągał wynagrodzenie lub przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto miesięcznie oraz będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym; 2) odległość od miejsca dotychczasowego zamieszkania do miejscowości podjęcia zatrudnienia wynosi co najmniej 80 km lub czas dojazdu środkami transportu zbiorowego przekracza łącznie 3 godziny dziennie; 3) będzie pozostawał w zatrudnieniu przez okres co najmniej 6 miesięcy. Środki Funduszu Pracy przyznane w ramach bonu nie mogą przekroczyć 200% przeciętnego wynagrodzenia za pracę. Można je przeznaczyć się na pokrycie kosztów zamieszkania. W przypadku niewywiązania się z obowiązków, kwota bonu na zasiedlenie podlega częściowemu lub całkowitemu zwrotowi

Staż – art. 53. Staż dla osób bezrobotnych oznacza nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych, niezbędnych do podjęcia pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Staż trwa nie więcej niż 12 miesięcy dla bezrobotnych do 30 roku życia oraz nie więcej niż 6 miesięcy. Bezrobotnemu na okres odbywania stażu zostaje przyznane stypendium w wysokości: 120% kwoty zasiłku dla bezrobotnych, czyli 953,10 zł. Brutto (816,33 netto) Urząd Pracy opłaca składkę na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe od wypłacanych stypendiów.

Aktywna Polityka Rynku Pracy (APRP) wobec młodych – cd. Inne, wybrane usługi (profil I oraz II) oraz instrumenty (II), dostępne także dla innych kategorii bezrobotnych (art. 40-61 ustawy): Poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy Organizacja szkoleń Finansowanie studiów podyplomowych lub egzaminów zawodowych Finansowanie kosztów przejazdu i zakwaterowania Dofinansowanie wyposażenia stanowiska pracy Grant na telepracę (nowość!) Pożyczki na utworzenie stanowiska pracy lub podjęcie działalności gospodarczej (nowość!) Prace społecznie użyteczne Roboty publiczne Pomoc prywatnej agencji zatrudnienia w doprowadzeniu do zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (nowość!)

System edukacji w Polsce

Znaczenie systemu edukacji dla gospodarki System edukacji z perspektywy rynku pracy wpływa na: 1. dopasowania struktury podaży do popytu na pracę (= minimalizowanie niedopasowań strukturalnych, w tym bezrobocia strukturalnego) 2. produktywność gospodarki, dzięki wyższemu poziomowi kapitału ludzkiego Cele te powinno realizować przede wszystkim szkolnictwo wyższe i zawodowe.

Źródło: Manpower

Źródło: Manpower

Zmiany w systemie edukacji w Polsce SZKOLNICTWO WYŻSZE - tendencje: Upowszechnienie kształcenia na poziomie wyższym, przy jednoczesnym obniżeniu jakości kształcenia 5-krotny wzrost liczby studentów od 1990 r, przy wzroście liczby pracowników naukowych o 60-70% Rozwój szkół niepaństwowych, studiów wieczorowych, zaocznych i podyplomowych Bardzo niski udział wydatków na szkolnictwo wyższe: poniżej 1% PKB Wprowadzenie dwóch etapów nauczania: studiów licencjackich i magisterskich

Kształcenie wyższe a rynek pracy Oferta kształcenia w szkolnictwie wyższym wynika głównie z (1) kalkulacji ekonomicznej i (2) kadrowych i instytucjonalnych możliwości działania, a nie z prognoz dotyczących rynku pracy Rozwój kierunków tanich, niewymagających bogatego zaplecza dydaktycznego: ekonomicznych i administracyjnych - 25,7%, pedagogicznych – 15,2%, społecznych – 14,8%, humanistycznych – 8,1% (absolwenci roku akad. 2007/2008)

Absolwenci uczelni wyższych w woj. lubelskim w 2013 roku

Liczba kandydatów na najpopularniejsze kierunki studiów w Polsce w roku akademickim 2011/2012 Źródło: Sedlak & Sedlak na podstawie danych MNiSW

SZKOLNICTWO ŚREDNIE - tendencje: Zamykanie szkół zawodowych i techników Tworzenie nowych liceów ogólnokształcących (często słabych) i profilowanych (bardzo słabych) Nowe proporcje absolwentów liceów do szkół zawodowych i techników- 80:20 (w UE – 40:60)

Marginalizacja szkolnictwa zawodowego przyczynia się do niedoboru wykwalifikowanych pracowników fizycznych na rynku pracy, zwł. pracowników budowlanych, elektryków, murarzy, hydraulików, spawaczy, cieśli czy stolarzy.

Przyczyny upadku szkolnictwa zawodowego Upadek zakładów prowadzących szkoły przyzakładowe Rosnące aspiracje młodzieży i malejące zainteresowanie szkolnictwem zawodowym Szkoły zawodowe są droższe w utrzymaniu niż szkoły ogólnokształcące Słaba kondycja finansowa samorządów – po reformie w 1998 roku to powiaty przejęły szkolnictwo ponadgimnazjalne

Potencjalne przyszłościowe obszary gospodarki Źródło: Foresight kadr nowoczesnej gospodarki, PARP, Warszawa 2009.

Oczekiwane kompetencje pracowników Źródło: Foresight kadr nowoczesnej gospodarki, PARP, Warszawa 2009.