SPOSOBY ZAWIERANIA UMÓW

TRYB OFERTOWY   art. 66 § 1 k.c.: „Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy”. 2 konstytutywne cechy oferty: 1) skierowana do drugiej strony (oblata) propozycja zawarcia umowy 2) określająca istotne jej postanowienia

po złożeniu oferty zawarcie umowy zależy już wyłącznie od oblata   złożenie oferty co do zasady nie wymaga formy szczególnej, chyba że jest ona przewidziana dla umowy, która ma zostać zawarta dopuszczalne są wszelkie sposoby komunikowania się, chyba że wcześniej uzgodniono inaczej

oferta może być skierowana do indywidualnie oznaczonej osoby lub osób, bądź do nieoznaczonego kręgu osób (ad incertas personas) czy i kiedy została złożona oferta: 1) gdy indywidualnie adresowana - rozstrzyga się zgodnie z art. 61 k.c. 2) gdy skierowana do ogółu - z chwilą jej ogłoszenia

66¹ § 1 k.c.: „Oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie”. Przepis ten nie ma zastosowania do zawierania umów za pomocą poczty elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość. Nie stosuje się go także w stosunkach między przedsiębiorcami, jeżeli strony tak postanowiły (66¹ § 4 k.c.)

Oferta a propozycje niebędące ofertą art. 71 k.c.: „Ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do po- szczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do zawarcia umowy”. art. 543 k.c.: „Wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży” art. 543 k.c. należy odpowiednio stosować do masowo oferowanych konsumentom usług przy użyciu automatów, np. kserokopiarki, skrytki bagażowe, kabiny do robienia zdjęć

Skutki oferty: związanie oferenta ofertą jeżeli początkowy termin związania nie został przez oferenta określony, biegnie od chwili złożenia oferty adresatowi, tzn. od chwili gdy doszła do niego w taki sposób, że mógł się zapoznać z jej treścią (art. 61 k.c.) późniejszy termin a quo przy złożeniu oferty w postaci elektronicznej (66¹ § 1 k.c.) – oferta wiąże oferenta dopiero, gdy druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie

oferta nie wywołuje żadnych skutków prawnych, jeżeli oferent odwołał swoje oświadczenie woli, a odwołanie doszło do oblata jednocześnie ze złożeniem oferty lub wcześniej (art. 61 § 1 zd. 2 k.c.) art. 66² k.c.: „§ 1. W stosunkach między przedsiębiorcami oferta może być odwołana przed zawarciem umowy, jeżeli oświadczenie o odwołaniu zostało złożone drugiej stronie przed wysłaniem przez nią oświadczenia o przyjęciu oferty. § 2. Jednakże oferty nie można odwołać, jeżeli wynika to z jej treści lub określono w niej termin przyjęcia”.

następstwa śmierci oferenta nie zostały uregulowane należy przyjąć, że związanie ofertą wygasa wtedy, gdy wynika to z jej treści, ustawy lub z okoliczności; inaczej związanie ofertą przechodzi na spadkobierców oferenta, gdy zmarł on przed lub po dojściu oferty do oblata, ale w czasie związania ofertą (Z. Radwański, B. Gawlik)

oferta przestaje wiązać, gdy zostanie odrzucona przez oblata odrzucenie oferty nie wymaga zachowania formy szczególnej, nawet jeśli oferta była złożona w takiej formie oferta nie wiąże oferenta, gdy oblat ją przyjmie (dochodzi do zawarcia umowy)

Złożenie oferty w postaci elektronicznej: reguła ogólna art. 61 § 2 k.c. – oświadczenie woli wyrażone w postacie elektronicznej zostaje złożone w chwili, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej adresata w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią art. 66¹ k.c. wyjątek: „oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie” przesłanka potwierdzenia otrzymania oferty może być uchylona w stos. między przedsiębiorcami, jeżeli strony tak postanowiły (art. 66¹ § 4 zd. 2 k.c.)

Przyjęcie oferty: oświadczenie woli oblata stanowcza decyzja zawarcia umowy o treści określonej w ofercie lub w jej zmodyfikowanej postaci wskazany ustawą

zasada lustrzanego odbicia modyfikujące przyjęcie oferty: art. 68 k.c.: „Przyjęcie oferty dokonane z zastrzeżeniem zmiany lub uzupełnienia jej treści poczytuje się za nową ofertę”

w obrocie profesjonalnym: 1) art. 3854 k.c. (tzw. wojna wzorców umownych): jeżeli strony posługują się w toku zawierania umów różnymi wzorcami, to z reguły umowa dochodzi do skutku, z pominięciem sprzecznych ze sobą postanowień wzorców (§ 1). Ale oblat, który otrzymał ofertę, do której odnoszą się wzorce stosowane przez oferenta, może zapobiec zawarciu umowy, jeżeli niezwłocznie zawiadomi o braku swojej zgody na nią (§ 2) 2) art. 68¹ k.c.: „§ 1. W stosunkach między przedsiębiorcami odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie. W takim wypadku strony wiąże umowa o treści określonej w ofercie, z uwzględnieniem zastrzeżeń zawartych w odpowiedzi na nią. § 2. Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje się, jeżeli w treści oferty wskazano, że może ona być przyjęta jedynie bez zastrzeżeń, albo gdy oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umowy, albo gdy druga strona w odpowiedzi na ofertę uzależniła jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy, a zgody tej niezwłocznie nie otrzymała”.

Spóźnione przyjęcie oferty: art. 67 k.c.: „Jeżeli oświadczenie o przyjęciu oferty nadeszło z opóźnieniem, lecz z jego treści lub z okoliczności wynika, że zostało wysłane w czasie właściwym, umowa dochodzi do skutku, chyba że składający ofertę zawiadomi niezwłocznie drugą stronę, iż wskutek opóźnienia odpowiedzi poczytuje umowę za niezawartą”. spóźnione przyjęcie oferty stanowi nową ofertę (oblata)

Sposób przyjęcia oferty: reguły ogólne, również per facta concludentia SN: nie mają waloru przyjęcia oferty zwykłe poświadczenia odbioru zamówienia art. 69 k.c.: „Jeżeli według ustalonego w danych stosunkach zwyczaju lub według treści oferty dojście do składającego ofertę oświadczenia drugiej strony o jej przyjęciu nie jest wymagane, w szczególności jeżeli składający ofertę żąda niezwłocznego wykonania umowy, umowa dochodzi do skutku, skoro druga strona w czasie właściwym przystąpi do jej wykonania; w przeciwnym razie oferta przestaje wiązać”

Forma: co do zasady dowolna forma oferty i jej przyjęcia jeżeli forma szczególna wymagana jest dla ważności umowy, musi zostać w niej złożona zarówno oferta, jak i oświadczenie woli o jej przyjęciu   Milczenie: bierne zachowanie się może w określonych okolicznościach pełnić funkcję znaku, wyrażającego oświadczenie woli może odnosić się jedynie do oblata art. 68² k.c.: „Jeżeli przedsiębiorca otrzymał od osoby, z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych, ofertę zawarcia umowy w ramach swej działalności, brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuje się za przyjęcie oferty”.

NEGOCJACJE   brak definicji ustawowej negocjacji wzajemne oddziaływanie stron na siebie (interakcja komunikacyjna) nie przybierają one kształtu stanowczej decyzji zawarcia umowy Zaproszenie do zawarcia umowy (rozpoczęcia negocjacji, składania ofert albo do zawarcia umowy w inny sposób): luźna propozycja zawiadomienie o gotowości zawarcia umowy

art. 66¹ § 3 k.c. rozszerza przewidziany w § 2 obowiązek oferenta poinformowania drugiej strony o procedurze zawarcia umów w postaci elektronicznej na przedsiębiorcę zapraszającego do zawarcia umowy; obowiązek ten nie obciąża go w przypadkach określonych w art. 66¹ § 4 k.c.

Obowiązek lojalnego zachowania się w toku negocjacji: art. 72 § 2 k.c. – negocjacje powinno się prowadzić zgodnie z dobrymi obyczajami i z zamiarem zawarcia umowy strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje, zobowiązana jest do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy

Ochrona informacji poufnych: 72¹ k.c.: „§ 1. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej. § 2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści”.

Zawarcie umowy w drodze negocjacji: art. 72 § 1 k.c. – umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji jest to reguła interpretacyjna

AUKCJA I PRZETARG postępowanie wielostronne eliminacyjny charakter

Ogłoszenie aukcji i przetargu: organizator aukcji lub przetargu przejawia inicjatywę przez ogłoszenie jednego z tych postępowań art. 70¹ § 2 k.c.: „W ogłoszeniu aukcji albo przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków”. może być ono skierowane do ograniczonego lub nieograniczonego kręgu adresatów, w dowolny sposób treść – dwa konstytutywne elementy: 1) zaproszenie do składania ofert 2) powinno określać dalszy tok postępowania

Skutki prawne: oświadczenia zawarte w ogłoszeniu lub warunkach aukcji lub przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści (art. 70¹ § 3 k.c.) organizator jest zobowiązany do postępowania zgodnie z zawartymi tam postanowieniami od chwili udostępnienia warunków aukcji lub przetargu, a oferent - od chwili złożenia oferty (art. 70¹ § 4 k.c.) wskutek złożenia oferty w odpowiedzi na zaproszenie organizatora dochodzi do zawarcia między stronami porozumienia przedkontraktowego, które zobowiązuje strony do przestrzegania reguł wskazanych w ogłoszeniu dalsze fazy postępowania są różne dla aukcji i przetargu

AUKCJA dawna nazwa: przetarg ustny prowadzący aukcję ogłasza warunki aukcji i zaprasza licytantów do składania kolejnych postąpień (ofert) stosowana zwykle przy prostych umowach, gdzie tylko jeden element podlega rywalizacji, np. cena

Skutki złożenia oferty przez licytanta i zawarcie umowy: art. 70² k.c.: „§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej. § 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia. § 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy”.

PRZETARG wcześniej: nazwa „przetarg pisemny” organizator zaprasza do składnia ofert w okresie i miejscu przez niego wskazanym; oferty te są następnie rozpatrywane przez niego bez udziału oferentów (art. 70³ § 2 k.c.)

Złożenie oferty i wybór jednej z ofert: oferent jest związany ofertą od chwili jej złożenia oferta przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta albo gdy przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej (art. 703§ 1 k.c.), np. przetarg dwustopniowy   organizator ma obowiązek niezwłocznego i indywidualnego powiadomienia na piśmie wszystkich uczestników przetargu o jego wyniku (art. 70³ § 2 k.c.)

Zawarcie umowy: jeżeli w warunkach przetargu nie zastrzeżono inaczej, do ustalenia chwili zawarcia umowy stosuje się przepisy dotyczące przyjęcia oferty, t.j. art. 70 § 1 k.c., zgodnie z którym umowę uważa się za zawartą w chwili otrzymania przez oferenta oświadczenia o jej przyjęciu (art. 70³ § 3 k.c.) jeżeli umowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego, przyjęcie oferty powoduje obowiązek prawny jej zawarcia obciążający obie strony; art. 64 k.c.

Wadium: dodatkowe zastrzeżenie zamieszczone w warunkach aukcji lub przetargu przez organizatora fakultatywny element postępowania wyraża obowiązek wpłacenia przez przystępującego do aukcji lub przetargu określonej sumy pieniężnej (art. 704 § 1 k.c.) funkcja eliminacyjna wadium (funkcja wstępnej selekcji): podmiot, który nie wpłacił lub nie zabezpieczył zapłaty wadium, nie jest dopuszczony do postępowania aukcyjnego lub przetargowego (art. 704 § 1 k.c.)

wadium podlega niezwłocznemu zwrotowi (art. 704 § 2 zd. 2 k. c wadium podlega niezwłocznemu zwrotowi (art. 704 § 2 zd. 2 k.c.), nie podlega automatycznemu zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która je wpłaciła; strony mogą postanowić inaczej zastrzeżenie wadium nie wyłącza roszczenia o zawarcie umowy

Jeżeli uczestnik aukcji lub przetargu, mimo wyboru jego oferty, uchyla się od zawarcia umowy, której ważność zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, organizator aukcji lub przetargu może pobraną sumę wadium zachować albo dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia (art. 704 § 2 zd. 1 k.c.) Jeżeli organizator aukcji lub przetargu uchyla się od zawarcia umowy, ich uczestnik którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody (art. 704 § 2 zd. 3 k.c.)

Unieważnienie umowy zawartej w wyniku aukcji lub przetargu:   podmioty uprawnione: 1) organizator aukcji albo przetargu, który stał się stroną zawartej umowy 2) uczestnik tych postępowań, chociażby jego oferta nie została wybrana 3) inna osoba, jeżeli umowa została zawarta na jej rachunek lub zlecenie

przesłanki – wpłynięcie przez stronę, innego uczestnika postępowania aukcyjnego lub przetargowego lub osobę trzecią działającą w porozumieniu z nimi na wynik tych postępowań w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami uprawnienie wygasa z upływem miesiąca od dowiedzenia się o przyczynie nieważności umowy, jednak nie później niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy wyrok ma charakter konstytutywny skutek wsteczny wyroku (ex tunc)