Polska Rzeczpospolita Ludowa Czasy PRL-u Polska Rzeczpospolita Ludowa

Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL) oficjalna nazwa państwa polskiego w latach 1952- 1989. Uprzednio w latach 1945-1952 ten sam organizm państwowy funkcjonował jako podmiot prawa międzynarodowego pod nazwą Rzeczpospolita Polska. Zwana propagandowo Polską Ludową - był to kolokwialny eufemizm na okres monopartyjnych rządów PPR, a od 1948 PZPR w Polsce.

Jak wyglądało godło PRL-u? Podobnie do dzisiejszego, z tym, że tamtejszy orzeł nie posiadał złotej korony.

Ważne postacie: Stanisław Kania (ur. 8 marca 1927 we wsi Wrocanka w pow. Jasło) – działacz komunistyczny. Odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej, Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy, a także Krzyżem Oficerskim oraz Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wojciech Witold Jaruzelski (ur. 6 lipca 1923 w Kurowie, zm.25.05.2014 w Warszawie) – polski dowódca wojskowy, generał armii Wojska Polskiego, szef Sztabu Generalnego WP, minister obrony narodowej, prezes rady ministrów PRL. Przewodniczący Rady Państwa PRL, Prezydent PRL i Prezydent RP; wprowadził na terytorium Polski stan wojenny. Mieczysław Franciszek Rakowski (ur. 1 grudnia 1926 w Kowalewko-Folwarku, zm. 8 listopada 2008 w Warszawie) – polski polityk komunistyczny, premier PRL w latach, poseł na Sejm PRL VI, VII, VIII i IX kadencji, ostatni I sekretarz PZPR. Z zawodu historyk i dziennikarz. Wykładowca Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.

PRL oczami współczesnego człowieka…

Jak wyglądało życie w tamtych czasach? – wywiad z Eugeniuszem Miką. Dziadku, jak oceniasz sytuację domową w latach PRL-u? Życie w ówczesnych czasach nie było kolorowe tak jak dzisiaj.. Nie stać nas było na luksusy tj. samochód. Podczas gdy inni mieli w swoich domach urządzenia elektryczne, my wszystko musieliśmy wykonywać sami – własnymi rękami. Żywność na kartki, talony i komunizm to jedne z nielicznych wyzwań z jakimi trzeba było się zmierzyć by żyć.

Jakich przedmiotów wtedy używaliście Jakich przedmiotów wtedy używaliście? Były to podstawowe rzeczy, na które stać było przeciętnego mieszkańca Borzęcina. Już wtedy mieliśmy telewizor, radiomagnetofon, suszarkę, a nawet pralkę, jednak w nieco gorszej wersji niż współcześnie.

A jak wyglądała szkoła w czasach PRL-u? Tak samo szaro jak moda. Zeszyty nie przyciągały uwagi barwami, lecz odstraszały swoją szarością i nudnością. Wyprawkę do szkoły kompletowało się stopniowo. Nie szło kupić wszystkiego za jednym zamachem tak jak teraz. Raz w sklepie były kredki, raz zeszyty w kratkę, raz zeszyty w linie itd. Jeśli chodzi o nauczycieli to pamiętam że wszyscy się ich bali, ponieważ byli surowi i stosowali kary cielesne.

A co z podręcznikami? Z nimi również nie było kolorowo. Na nowe książki mogli pozwolić sobie tylko bardzo dobrzy uczniowie, którzy za wyniki w nauce otrzymywali talony na podręczniki. Reszta kupowała książki od starszych kolegów, książki nie zmieniały się tak często jak teraz, więc łatwiej było znaleźć kogoś kto nam odsprzeda odpowiednie podręczniki.

Co jadano na śniadanie, obiad czy kolację? Jedliśmy zwykłe polskie potrawy. Nie było pizzy na telefon z dowozem do domu. Dobra szynka w okolicy świąt była marzeniem, lepsza żywność trafiała na sklepowe półki wyłącznie w okolicy świąt, również tych narodowych. W czasie PRL-u bardzo popularnym posiłkiem był po prostu chleb ze smalcem.

A skąd braliście żywność? Czy były inne możliwości zakupienia towarów? Oczywiście, że tak. Jednak była potrzebna do tego waluta obca, np. dolary. Teoretycznie nikt nie powinien mieć obcej waluty ani kapitalistycznych produktów, jednak tylko teoretycznie. W praktyce wyglądało to całkiem inaczej. Dolarów nie można było przechowywać w domu, chyba że otrzymało się je w legalny i udokumentowany sposób. Jeśli ktoś dostał je w prezencie np. od rodziny pracującej w Ameryce to szedł do banku PeKaO, w którym mógł wymienić przesłaną kwotę na bony towarowe, zwane „polskimi dolarami”. Wtedy mając dolary można było zrobić zakupy w PEWEXIE, kupowałem tam zawsze jeansy.

Tylko w Pewexie można było kupić dżinsy, markowe, klocki lego czy czekoladę „Milka”.

Gdy przywieziono towar do sklepów to przez jak długi czas był dostępny? Produkty znikały szybciej niż się pojawiały. Ludzie wykupywali wszystko w ciągu jednego dnia, a sklepowa ekspedientka znowu na pytanie o jakikolwiek towar odpowiadała słynnym: „nie ma”.

A co z kartkami na produkty? Kartki wprowadzono w 1981 roku. Można wtedy było dostać swój przydział mięsa, wędlin i innych produktów. Mniejszą część na wyroby lepszej jakości, a kilkakrotnie więcej na produkty gorszej klasy. Kartkami oczywiście się wymieniano. Każdy człowiek ma inne potrzeby, jeden potrzebuje więcej tego drugi tamtego. Trzeba było sobie radzić, a kartki były nawet na obrączki. Nie wybierało ich się tak jak teraz u jubilera. Dostawało się po prostu kartkę na zwykłe proste obrączki ślubne. Podobnie było przy budowie domu, nie wybierało się płytek czy farb. Brało się to co było dostępne. Białą farbę i byle jakie płytki.

Kartka żywnościowa . Przez lata w powojennej Polsce wiele artykułów (żywność, buty, papierosy oraz alkohol ) było reglamentowanych, czyli można było je nabić wyłącznie za okazaniem specjalnych KARTEK. Był czas, że na kartki były nawet słodycze.

Jakimi posługiwano się pieniędzmi Jakimi posługiwano się pieniędzmi? Czy różniły się czymś od dzisiejszych? Owszem, posługiwano się. Różnica była znacząca, bo nominały były o bardzo dużych wartościach. Także na banknotach zostały ukazane inne osobowości niż współcześnie.

Czy długo trzeba było czekać w kolejce? Gdy już w końcu do sklepów coś "rzucili", na towar rzucali się też klienci. A że zapotrzebowanie na produkty wszelkiego typu było przeogromne, formowały się kolejki. Na głupie parówki trzeba było nieraz czekać pół dnia. A żeby kupić wymarzone meble "Koszaliny", należało stać w kolejkach tygodniami...

Kolejki autobusowe? W kolejce można było sobie postać nawet nic nie kupując. Żeby pojechać trzeba było wstawić do autobusu choć jedną nogę, potem już wciągali cię sympatyczni podróżni. Załapanie się na autobus wymagało jednak sporego sprytu i siły "przebicia". Pomimo jazdy w tak haniebnych warunkach przeważnie w autobusie panował spokój i porządek. Udawało się nawet sprawdzać bilety. Niepowtarzalne przeżycie.

Jak ludzie spędzali wolny czas Jak ludzie spędzali wolny czas? Ludzie wolny czas spędzali grając w „piłkarzyki” ale większość czasu spędzaliśmy na podwórku. Tam wymyślane były różne zabawy tj. klasy, chowany, „trzepak” czy palant.

To jedna z najlepszych rozrywek przed wynalezieniem komputera Trzepak To jedna z najlepszych rozrywek przed wynalezieniem komputera

Piłkarzyki Wspaniała gra, bez porównania lepsza niż dzisiejsze "FIFY". Można z nią było wyjść na podwórko i przy dopingu "wianuszka" kolegów, rozgrywać najwspanialsze mecze.

Pseudosamochody? Dostępne za czasów PRL-u samochody, tak naprawdę były produktami samochodopodobnymi. Warszawy rdzewiały w drodze z taśmy produkcyjnej na zajezdnię, wszystkie Syreny fabrycznie wyposażano w losowy generator awarii, Polonez szybko jeździł tylko, gdy prowadził go porucznik Borewicz, a znalezienie fiata 125 p, któremu domykają się wszystkie drzwi, graniczyło w Polmozbycie z cudem. I choć dziś wszystkie wymienione tu wozy otaczane są swoistym kultem, to tak naprawdę za swoich czasów nie były one solidnymi produktami.

Fiat 126p

Polonez Polonez

Syrenka Syrena

Fiat 125p Fiat 125p

Fiat 125p w naszej rodzinie

Plakaty PRL-u

Wykonali: Gabriela Kózka Nikodem Kwaśniak