Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego. ZDROWIE PSYCHICZNE Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego.

ZDROWIE PSYCHICZNE nieodłączna część zdrowia ogólnego, wpływa na jakość życia oraz pełnowartościowe uczestnictwo w życiu społecznym, choroby psychiczne powodują cierpienie i niepełnosprawność, choroba psychiczna to stan nieprawidłowego funkcjonowania psychiki, długotrwały stres i depresje mogą dotknąć każdego z nas.

CHOROBY PSYCHICZNE: Depresja Fobie Mania Schizofrenia Zaburzenia osobowości Nerwice Zaburzenia odżywiania

DEPRESJA To nieporównywalnie więcej niż smutek i żal To chorobliwe przygnębienie i zahamowanie czynności psychicznych Bezsenność Płaczliwość Apatia Utrata apetytu Izolacja i brak więzi z otoczeniem Kłopoty z zapamiętywaniem faktów

Rodzaje depresji: Egzogenna (reaktywna) - spowodowana przez bardzo ciężkie doświadczenia życiowe, jak np. rozwód lub żałoba. Endogenna - symptomy smutku, cierpienia oraz poczucia beznadziejności nie są związane z żadnym konkretnym wydarzeniem.

Fobie: silny lęk występujący w jakiejś sytuacji, która z obiektywnego punktu widzenia wcale nie jest taka straszna. Człowiek cierpiący na fobię zdaje sobie sprawę, że właściwie nie ma czego się bać, ale lęk jest tak silny, że trudno jest mu go opanować siłą woli i racjonalnym myśleniem. 

Objawy fobii: objawia się niepokojem, drżeniem rąk, zawrotami głowy, mdłościami, przyspieszonym biciem serca. Chorzy na nią starają się maksymalnie unikać sytuacji i przedmiotów wywołujących tak silny lęk - często za wszelką cenę. 

Fobia społeczna: to paraliżujący lęk przed upokorzeniem, ośmieszeniem, przed kontaktami z innymi ludźmi i zawieraniem nowych znajomości. Osoby cierpiące na tę dolegliwość boją się wygłaszać publicznie przemówienia, poznawać nowych ludzi itp. Unikają za wszelką cenę kontaktów interpersonalnych, bojąc się ośmieszenia, zlekceważenia czy niewłaściwego, ich zdaniem, potraktowania. 

Agorafobia: to strach przed znalezieniem się na otwartej przestrzeni lub w miejscu publicznym czy w sytuacji, z której nie można się łatwo wydostać bez zwracania uwagi na siebie ludzie nań cierpiący unikają tłumu, miejsc publicznych, supermarketów, starają się nie jeździć komunikacją miejską, a w skrajnych przypadkach w ogóle nie wychodzą z domu wywoływana jest kilkoma czynnikami, zwykle jest dziedziczna, a w niektórych przypadkach ma podłoże genetyczne.  

Klaustrofobia: to lęk przed ciasnymi, zamkniętymi pomieszczeniami chory boi się, że zostanie w nich zamknięty i nie będzie się mógł wydostać strach przed utknięciem i brakiem możliwości wyjścia, np. w pomieszczeniach zamykanych od zewnątrz, jest tak paraliżujący, że nie pomaga rozsądne tłumaczenie, że nic takiej osobie nie grozi, kiedy sama zostanie w danym pomieszczeniu.

Zoofobia: to lęk przed niektórymi rodzajami zwierząt, czasami lęk przed tymi zwierzętami pozwala pokonać specjalna terapia prowadzona pod okiem specjalisty stopniowe oswajanie się ze zwierzętami, poznawanie ich sposobu życia pozwala czasami całkowicie wyleczyć się z zoofobii pająki (arachnofobia), pszczoły (apiofobia)  węże (ofidofobia) itp..

Akrofobia: to powszechnie znany lęk wysokości chorzy na tę postać fobii doświadczają poważnych stanów niepokoju, gdy znajdują się na większych wysokościach, pomimo faktu, że wiedzą, iż nie jest to stan zagrażający ich życiu czy zdrowiu unikają wchodzenia na większe wysokości - wspinaczka po górach to nie jest sport dla nich.

Aerodromofobia: to strach przed lataniem dolegliwość ta zwykle się pojawia po tym, jak dana osoba staje się świadkiem katastrofy lotniczej bądź członek jej rodziny zginie w jej wyniku chorzy na nią cierpią na poważne stany lękowe unikają latania samolotem, wybierają inne sposoby komunikacji, by nie przeżywać stresu i lęku związanego z lataniem.

Skutki fobii: jeśli nie jest leczona, może poważnie utrudnić życie, wywołać problemy w relacjach z rodziną i przyjaciółmi, problemy w szkole czy w pracy, przy tym zaburzeniu istnieją spontaniczne okresy poprawy, aczkolwiek należy zauważyć, że w większości wypadków fobia sama nie przechodzi, dlatego też należy uzyskać specjalistyczną pomoc, alkoholicy są 10 razy bardziej narażeni na fobię niż osoby nieuzależnione, osoby cierpiące na fobię są dwa razy bardziej podatni na uzależnienie od alkoholu.

Mania:  zaburzenie psychiczne  z grupy zaburzeń afektywnych charakteryzujące się występowaniem podwyższonego bądź drażliwego nastroju stany maniakalne zazwyczaj opisywane są przez pacjentów jako doświadczenia przyjemne, sprawiające, że czują się szczęśliwi

Objawy manii: przymus mówienia, gadatliwość zdająca się nie mieć końca (98% chorych) pobudzenie psychoruchowe (hiperbulia) (87% chorych) zmniejszona potrzeba snu (lub nawet kilkudniowy całkowity brak potrzeby snu, 81% chorych) albo zaburzenia rytmu okołodobowego gonitwa myśli (synonimicznie tachyfrenia, myślotok) (71% chorych) odhamowanie seksualne (57% chorych) często: trudności w koncentracji często: zawyżona samoocena niekiedy: zmniejszenie krytycyzmu (podejmowanie lekkomyślnych działań)

Schizofrenia: Początek zaburzenia występuje najczęściej we wczesnej dorosłości, najczęściej między 18 a 35 rokiem życia, rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu z pacjentem, a także na podstawie zaobserwowanego zachowania, wykrycie schizofrenii nie jest możliwe za pomocą współcześnie dostępnych badań laboratoryjnych, dominują w niej objawy związane z doznawaniem omamów słuchowych, zaburzenia myślenia i zaburzenia dotyczące uczuć.

Zaburzenia osobowości jest  to grupa nieprawidłowości wywodzących się z nieprawidłowego ukształtowania osobowości głównym objawem są problemy z przystosowaniem się do życia

Typowe nieprawidłowości: brak zainteresowań nietrwałość związków partnerskich brak hierarchii wartości brak wytrwałości w dążeniu do celów brak umiejętności wykorzystania swoich doświadczeń

Podział zaburzeń osobowości według ICD-10 Osobowość paranoiczna  F60.0 Osobowość schizoidalna F60.1 Osobowość dyssocjalna F60.2 Osobowość chwiejna emocjonalnie F60.3 Osobowość chwiejna emocjonalnie typ impulsywny  F60.30 Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline  F60.31 Osobowość histrioniczna F60.4 Osobowość anankastyczna F60.5 Osobowość lękliwa (unikająca) F60.6 Osobowość zależna F60.7

Nerwice: grupa zaburzeń psychicznych o bardzo rozmaitej symptomatyce, definiowana jako zespoły dysfunkcji narządów, psychogennych zaburzeń emocjonalnych, zakłóceń procesów psychicznych i patologicznych form zachowania występujących w tym samym czasie i powiązanych ze sobą wzajemnie. 

Przejawy: Perfekcjonizm – uznawanie działania o cechach doskonałości za jedynie dopuszczalne Egocentryzm – nadmierna koncentracja uwagi na sobie i poczucie szczególnego charakteru własnych dolegliwości nerwicowych; nieuzasadnione oczekiwania wobec otoczenia Uzależnienie – od osób, używek, nawyków itp.

Zaburzenia odżywiania: zaburzenia jedzenia - jednostki chorobowe charakteryzujące się zaburzeniem łaknienia na podłożu psychicznym: zaburzenia specyficzne: anoreksja, bulimia zaburzenia niespecyficzne (zespół jedzenia nocnego, zespół objadania się, anarchia żywieniowa, otyłość)

Anoreksja: Jadłowstręt psychiczny - zaburzenie odżywiania polegające na celowej utracie wagi wywołanej i podtrzymywanej przez osobę chorą, obraz własnego ciała jest zaburzony, lęk przybiera postać uporczywej idei nadwartościowej, w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi, największe zagrożenie zachorowaniem dotyczy wieku między 14 a 18 rokiem życia. 

Skutki anoreksji: anoreksję cechuje szybko postępujące wyniszczenie organizmu, które pozostawia często już nieodwracalne zmiany, nieleczona prowadzi do śmierci w około 10% przypadków. 

Diagnostyka anoreksji: przeżywa silny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością, nawet jeśli ma niedowagę; nie chce utrzymać wagi w granicach normy dla swojego wieku i wzrostu, co nie jest spowodowane żadnym schorzeniem fizycznym ani psychicznym; jej BMI jest równy lub mniejszy od 17,5; nieprawidłowo ocenia wagę własnego ciała, wymiary i sylwetkę; lekceważy skutki nagłego spadku wagi; w okresie dojrzałości płciowej (po okresie pokwitania) cierpi na wtórny brak miesiączki w ciągu co najmniej 3 miesięcy; spożywa posiłki w samotności (ze wstydu przed innymi); gotuje dla innych tzw. "zdrowe posiłki"; uprawia intensywne ćwiczenia fizyczne; kłamie o ilości zjedzonych posiłków; główny temat rozmów z osobą chorą to jedzenie, kalorie, zawartość tłuszczu w produktach i diety.

Bulimia: “wilczy głód” jest chorobą najczęściej występującą u młodych dziewcząt (90% przypadków), objawia się ona zaburzeniami w przyjmowaniu pokarmów, polegającymi na napadach niepohamowanego głodu, połączonego ze zjadaniem nienaturalnie dużych ilości pokarmów, po takim przejedzeniu u osoby z bulimią  często dochodzi do  napadu strachu, że przejedzenie spowoduje przyrost wagi, konsekwencją tej obawy są próby sprowokowania wymiotów w celu usunięcia nadmiaru spożytego pokarmu. 

Przyczyny bulimii: brak samoakceptacji konflikty rodzinne zaburzenia mechanizmów samoregulacji i samokontroli uszkodzenie ośrodka sytości w mózgu emocjonalne zaniedbanie dziecka w dzieciństwie brak akceptacji przez grupę rówieśniczą (wiążący się często ze zmianą środowiska)

Anarchia żywieniowa: Charakteryzuje się zaniechaniem jedzenia głównych posiłków na korzyść ciągłego podjadania, co w przeważającej części prowadzi do otyłości.

Otyłość: Za otyłość uważa się stan, w którym tkanka tłuszczowa stanowi więcej niż 20% całkowitej masy ciała u mężczyzn oraz 25% u kobiet. Według wskaźnika BMI masa ciała osoby otyłej musi wynosić 30 kg/ m2 lub więcej. Otyłość, obok nadmiernego wychudzenia,  jest również ogromnym współczesnym problemem społeczeństw.

Gdzie szukać pomocy? Osoba podejrzewająca u siebie objawy lub u której otoczenie podejrzewa objawy choroby, powinna się zgłosić do lekarza psychiatry lub psychologa klinicznego, który ustali optymalne miejsce i warunki leczenia i rehabilitacji Grupy samopomocy są tworzone po to, aby osoby chore psychicznie oraz ich rodziny mogły się dzielić doświadczeniami towarzyszącymi chorobie z osobami o podobnych doświadczeniach. Wspólna wymiana informacji umożliwia znalezienie odpowiedzi na wiele pytań i przygotowanie się do trudnych sytuacji związanych z chorobą. Wskazówki dotyczące radzenia sobie z chorobą są cenne, gdyż oparte na własnym, osobistym doświadczeniu pacjentów i rodzin. Poradnie Zdrowia Psychicznego są placówkami opieki medycznej, gdzie mogą się zgłaszać (bez skierowania) pacjenci poszukujący specjalistycznej pomocy psychiatrycznej lub psychologicznej

Oddziały dzienne: stanowią formę pośrednią między szpitalnymi oddziałami całodobowymi a poradnią zdrowia psychicznego. pacjenci uczestniczą w zajęciach terapeutycznych w ciągu dnia, wieczory zaś i noce spędzają w domu. Oddziały dzienne oferują leczenie w ostrej fazie choroby lub oddziaływania rehabilitacyjne. Podstawowym celem rehabilitacji jest poprawa funkcjonowania społecznego, zmniejszenie lęku wywołanego chorobą i pomoc w nabieraniu dystansu do objawów chorobowych. Główną metodę oddziaływań oddziałów rehabilitacyjnych stanowi psychoedukacja oraz terapia podtrzymująca.

Obozy terapeutyczne: turnusy rehabilitacyjne - są organizowane dla osób, które przebyły już leczenie psychiatryczne na oddziale dziennym lub stacjonarnym. Celem obozu jest prowadzenie terapii i rehabilitacji poza instytucją psychiatryczną. Podczas pobytu pacjenci mają ustalony program zajęć terapeutycznych i rekreacyjnych. Są angażowani na poziomie intelektualnym, emocjonalnym i fizycznym.

Dzienne Środowiskowe Domy Samopomocy: są dzienną formą wsparcia, przeznaczoną dla osób chorych psychicznie i upośledzonych, mających trudności w codziennym funkcjonowaniu. Działają na zasadach społeczności terapeutycznej, czyli zakładają wzajemny terapeutyczny wpływ pacjentów. Oferowane zajęcia to: treningi umiejętności życiowych i społecznych (kurs kulinarny, techniczny, higieny osobistej, gospodarowania pieniędzmi, asertywności, komunikacji interpersonalnej), terapia zajęciowa, zajęcia rekreacyjne i sportowe, muzykoterapia

Koniec. Dziękuję za uwagę ☺ ☻ Dużo zdrowia życzę! Anna Wawrzyniak