Michał Ostrowski i Bartłomiej Kasza Fantasy Michał Ostrowski i Bartłomiej Kasza

Cechy wyróżniające Fantasy: Obecność magii, Osadzenie utworu w rzeczywistości przypominającej świat baśni i romansu rycerskiego, Motywy kształtujące akcję: magia i miecz, wędrówka, a w jej wyniku przemiana duchowa, walka Dobra ze Złem. Pierwotnymi odmianami literatury fantasy były baśń i epos, a u jej podstaw można wskazać mitologię i religię.

Co? Kiedy? Kto? Krótka historia. Początki literatury fantasy we współczesnym rozumieniu sięgają XIX wieku i dotyczą Williama Morrisa, który inspirował się średniowiecznym folklorem oraz mitologią (Las za światem, 1894 r.).

Ogromną rolę w historii literatury popularnej odegrały czasopisma pulpowe, które za niewielkie pieniądze (drukowano je na papierze gorszego gatunku) masowo kupowali czytelnicy zainteresowani literaturą funkcjonującą poza mainstreamem. Na łamach pulp magazines ukazywały się utwory m. in. Henry’ego Ridera Haggarda, Roberta Louisa Stevensona, Herberta George’a Wellsa.

Przyjmuje się, że gatunek fantasy powstał w 1930 r., w którym Robert E. Howard stworzył postać Conana z Cimmerii, osiłka i barbarzyńcy. R. E. Howard opublikował pierwsze opowiadanie „Feniks na mieczu” w magazynie „Weird Tales” w 1932 r. W 1960 r. Fritz Leiber wymyślił określenie sword & sorcery, magia i miecz, jako nazwę dla gatunku, który zapoczątkował R. E. Howard. W 1937r. mało znany profesor literatury średniowiecznej w Oksfordzie, J. R. R. Tolkien opublikował książkę dla dzieci „Hobbit, czyli tam i z powrotem”.

Prawdziwą rewolucję w dziedzinie fantasy przyniosły lata 60. XX wieku: Kluczowym wydarzeniem było wydanie „Władcy pierścieni” J. R. R. Tolkiena (1954), Profesor C. S. Lewis wydał pierwszy tom cyklu „Opowieści z Narnii” (1950), L. Sprague de Camp i Bjőrn Nyberg dokonali reedycji całej serii Conana (1954), Ukazał się „Był sobie raz na zawsze król” T. H. White’a (1958).

Literatura kręgu pulp magazines i twórczość H. R Literatura kręgu pulp magazines i twórczość H. R. Hoggarda oraz trylogia J. R. R. Tolkiena dzielą fantasy na dwa nurty: amerykański (pulpowy) i brytyjski (związany z tradycją akademicką).

Fantasy tylko w książkach ? Kino! Gatunek ten obecny jest również w kinie, np. udana próba przeniesienia na ekran trylogii J. R. R. Tolkiena dokonana przez Petera Jacksona podbiła serca wielu odbiorców, nie tylko entuzjastów fantasy……

RPG! Odgrywa niebagatelną rolę w RPG (role playing games). Znawcy gier fabularnych twierdzą, że magia charakterystyczna dla fantasy jest niemal niezbędnym elementem świata RPG. Częste są nawiązania do świata przedstawionego konkretnej książki, które ułatwiają uczestnikom zabawę – gracze poruszają się po znanym sobie z literatury universum i sami decydują o losach bohaterów . Nie jest to gra komputerowa !!!

Komiks! Komiksy, np. „Thorgal” – seria albumów fantasy o przygodach przybysza z gwiazd wychowanego przez wikingów, Thorgala Aegirssona, ukazująca się od 1977 r. Twórcami tej serii są polski rysownik Grzegorz Rosiński i belgijski scenarzysta Jean Van Hamme.

Ogólnoświatowi autorzy. J. R. R. Tolkien „Hobbit czyli tam i z powrotem” Robert E. Howard „Conan Barbarzyńca’’ C. S. Lewis „Opowieści z Narnii” J. K. Rowling „Harry Potter” George R. R. Martin „Gra o Tron’’ Peter V. Brett „Malowany Człowiek’’

Polscy autorzy. Pierwsze polskie książki fantasy pojawiły się w latach 80. XX w. Były to: powieść Jarosława Grzędowicza „Twierdza trzech studni”, opowiadania Jacka Piekary, Krzysztofa Kochańskiego i Feliksa W. Kresa. Przełomem była książka Andrzeja Sapkowskiego „Wiedźmin” (1988), pierwsza część Sagi o Wiedźminie. Współcześni autorzy : Anna Brzezińska, Ewa Białołęcka, Jakub Ćwiek, Maja Lidia Kossakowska,

Bibliografia 1. Potrykus – Woźniak Paulina, Słownik nowych gatunków i zjawisk literackich, Warszawa – Bielsko-Biała 2010 2. Sapkowski Andrzej, Rękopis znaleziony w Smoczej Jaskini: kompendium wiedzy o literaturze fantasy, Warszawa 2001