Polsko-niemieckie stosunki gospodarcze - Polski przedsiębiorca na rynku niemieckim Thomas Urbańczyk Dyrektor Działu Prawo i Podatki Polsko- Niemiecka Izba Przemysłowo Handlowa

Niemcy – informacje podstawowe - Powierzchnia: 357 tys. km² - Ludność: 82 miliony - 14 miast o ludności pow. 500 tys. Mieszkańców Aglomeracja Zagłębia Ruhry: 4,65 mln mieszkańców Aglomeracja Berlina: 4,4 mln mieszkańców Aglomeracja Hamburga: 2,6 mln mieszkańców Aglomeracja Monachium: 2,1 mln Mieszkańców Aglomeracja Sztutgartu: 1,8 mln mieszkańców

Niemcy jako państwo federalne Składa się z 16 krajów związkowych (tzw. „Landów“), które razem tworzą federację („Bund”) Każdy Land stanowi samodzielny region administracyjny Każdy Land posiada własny parlamenty Podział praw i obowiązków pomiędzy Bund a Länder Wspólne prawo karne i cywilne Częściowo odrębne prawo publiczno-administracyjne, różniące się w zależności od Landu, zwłaszcza w dziedzinach: Prawa podatkowego Prawa budowlanego Regulacji dotyczących godzin zamknięcia sklepów Regulacji dotyczących wywozu śmieci

Przegląd krajów związkowych (Landów), 2011 Powierzchnia w km² Ludność w mln Udział w tworzeniu PKB % Średnie zarobki (Euro) Stopa bezrobocia Badenia-Wirtembergia 35.752 10,73 14,5 2.792 3,6 Bawaria 70.549 12,49 17,7 2.711 3,3 Berlin 892 3,40 3,8 2.429 12,2 Brandenburgia 29.477 2,55 2,2 1.941 9,8 Brema 404 0,66 1,1 2.542 11,0 Hamburg 755 1,75 3,5 2.778 7,2 Hesja 21.115 6,07 9,0 2.798 5,4 Meklemburgia-Pomorze Przednie 23.173 1,69 1,4 1.886 11,6 Dolna Saksonia 47.618 7,98 8,6 2.317 6,2 Nadrenia Północna-Westfalia 30.083 18,03 21,7 2.596 7,6 Nadrenia-Palatynat 19.847 4,05 4,3 2.407 4,8 Saara 2.569 1,04 1,2 2.445 Saksonia 18.413 4,249 1.997 9,4 Saksonia- Anhalt 20.445 2,44 2,1 1.969 10,8 Szlezwik- Holsztyn 15,763 2,83 3,0 2.285 6,6 Turyngia 16,172 2,31 2,0 2.011 7,8 Źródło: Federalny Urząd Statystyczny

PKB Niemiec PKB Niemiec na tle strefy euro PKB Niemiec na tle UE-27 Żródło: Federalny Urząd Statystyczny

Rozwój gospodarczy Niemiec w latach 2000-2012 Źródło: Statista.de

Stopa bezrobocia w Niemczech w latach 2000-2010 Źródło: Statista.de

Siła nabywcza na tle Europy (EUR) 1. Liechtenstein 32.203 2. Luksemburg 22.331 3. Szwajcaria 19.658 4. Austria 17.531 5. Wielka Brytania 16.710 6. Francja 16.706 7. Norwegia 16.559 8. Belgia 16.260 9. Niemcy 16.207 10. Włochy 16.162 24. Węgry 7.805 26. Polska 6.949

Siła nabywcza w Niemczech Żródło: GfK

Dlaczego warto inwestować w Niemczech ? Największa gospodarka Unii Europejskiej Świetna infrastruktura Dostęp do najnowszych technologii Centralne położenie -> główny punkt przeładunkowy dla towarów Międzynarodowe targi -> promocja towarów Stabilny system polityczny Efektywna ochrona prawna Wysoki poziom kształcenia ->wykształceni specjaliści Siła eksportowa Liczne dotacje państwowe

Najważniejsze branże na niemieckim rynku Przemysł motoryzacyjny (BMW, Daimler, Audi, VW, Opel, Porsche, MAN, produkcja części i komponentów) Przemysł maszynowy (Bosch, Siemens, ThyssenKrupp, Heidelberger Druckmaschinen etc.) Przemysł chemiczny i farmaceutyczny (BASF, BAYER, Boehringer Ingelheim, Merck) Przemysł lotniczy (EADS/Airbus, MTU, Lufthansa) Usługi finansowe (Deutsche bank, Commerzbank, Allianz, Deutsche Börse) Dobra konsumpcyjne i turystyka Biotechnologia Technologie z zakresu odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej i ochrony środowiska

Eksport i import Niemiec Wysoko rozwinięty eksport – 3. światowy eksporter po Chinach i USA Wartość eksportu 2011: 1.060,1 mld. Euro Prognoza 2012: 1.139 mld. Euro Wartość importu 2011: 902 mld. Euro Eksport do Unii Europejskiej (59%) Francja nr 1: 16% całego eksportu do UE Polska nr 7: 7% całego eksportu do UE Import z Unii Europejskiej (63%) Holandia nr 1: 16% całego importu z UE Polska nr 8: 6% całego importu z UE Źródło: Bundesverband Großhandel, Außenhandel, Dienstleistungen e. V. (BGA)

Eksport Niemiec: kraje docelowe (2011, w mld. EUR) Źródło: Federalny Urząd Statystyczny

Eksport Niemiec- Najważniejsze grupy towarowe Samochody oraz części samochodowe (159,38 mrd EUR) Maszyny (138,70 mrd EUR) Wyroby przemysłu chemicznego (90,57 mrd EUR) Urządzenia do przetwarzania danych, wyroby elektroniczne i optyczne (81,42 mrd EUR) Wyposażenie elektryczne (60 mrd EUR) Wyroby przemysłu farmaceutycznego (51,13 mrd EUR) Metale (50,33 mrd EUR) Pozostałe pojazdy (39,22, mrd EUR) Artykuły spożywcze (37,48 mrd EUR) Wyroby z gumy i tworzyw sztucznych (33,04 mrd EUR)

Import Niemiec: kraje dostawcze (2011, w mld. EUR) Źródło: Federalny Urząd Statystyczny

Import Niemiec- Udział %-y najważniejszych grup towarowych Źródło: Der Fischer Weltalmanach 2010

Niemcy są partnerem handlowym Polski nr 1 Polska jest partnerem handlowym Niemiec nr 10 Handel Polski z RFN W ujęciu wartościowym w mld Euro Roczny wzrost w % Udział Niemiec w wymianie handlowej Polski Udział Polski w wymianie handlowej Niemiec Obroty 61,9 + 9,0 % - Import 32,8 + 10,0 % 23 % 2,8 % Export 29,1 + 8,5% 25 % 3,2 % Źródło: Federalny Urząd Statystyczny

Polsko – niemiecka wymiana handlowa wg. „Landów“ Nadrenia Północna-Westfalia: 24,60% Bawaria: 12,90% Dolna Saksonia: 12,0% Badenia-Wirtembergia: 11,1% Hesja: 6,1% Brandenburgia: 5,9% … Berlin: 2,7% Brema: 1,3% Łączny udział tych 4 landów w wymianie handlowej z Polską wynosi ponad 60%

Struktura towarowa polsko-niemieckiej wymiany handlowej Import z Polski Eksport do Polski Maszyny i urządzenia 24% Maszyny i urządzenia elektromechaniczne 22% Samochody i części 19% Żelazo i stal 13% Żelazo i stal 12% Samochody i części 13% Meble 8% Wyroby przemysłu chemicznego 11% Tworzywa sztuczne 7% Tworzywa sztuczne 11% Tekstylia 5% Paliwa mineralne, olej mineralny 5% Wyroby przem. chemicznego 5% Karton i papier 4% Wyroby pochodz. zwierzęcego 4% Artykuły spożywcze 4% Artykuły spożywcze 3% Inne 17% Drewno 3% Inne 10% Źródło: Ambasada RP w Berlinie

Polskie firmy na terenie Niemiec W Niemczech działa dzisiaj ponad 45.000 polskich przedsiębiorstw, w tym ponad 26.000 w samym zakresie rzemiosła Więcej niż 10.000 firm jest zarejestrowanych w rejestrach handlowych (Handelsregister) W samym Berlinie jest ok. 6.200 polskich przedsiębiorstw (polskie przedsiębiorstwa stanowią tym samym drugą, po tureckiej, największą grupę przedsiębiorstw zagranicznych w tym mieście) W Niemczech ma swoje oddziały ok. 100 polskich firm usługowo-handlowych m.in. Budimex, Kopex, Polservice Ale: Nadal notuje się niski procent polskich przedsiębiorstw prezentujących się aktywnie na niemieckim rynku, np. targach niemieckich

Polskie inwestycje w Niemczech (o wartości od 1 mln EUR) Kapitał zainwestowany w Niemczech: 500 - 800 mln EUR Inwestorzy: PKN Orlen S.A. (552 stacje za 150 mln EUR), Ciech S.A. (75 mln EUR), Asseco Germany (37,7 mln EUR), Kopex (27 mln EUR) Sanplast S.A.(20 mln EUR), Unimil (17 mln EUR), ComArch AG (9,5 mln EUR), Boryszew S.A. (5,5 mln EUR), Smyk (1,0 mln EUR), Vabbi Factory Outlet

Kanały dystrybucji Dystrybucja bezpośrednia: - bezpośrednio do odbiory końcowego (np. fabryki w Niemczech) w ramach powiązań kooperacyjnych - za pośrednictwem handlu elektronicznego - przez własne struktury w Niemczech Dystrybucja pośrednia: - importer (specjalizacja towarowa, umowy zawierane często na wyłączność) (VFI, Zrzeszenie Importerów Wyrobów Finalnych, www.vfi-deutschland.de) - handel hurtowy (zaopatruje dalej handel detaliczny, przemysł i rzemisoło, specjalizacja produktowa lub branżowa, umowy na wyłączność lub określony region) (BGA, Federalny Związek Niemieckiego Handlu Hurtowego i Zagranicznego, www.bga.de) - centrale zaopatrzenia sieci handlowych i domów wysyłkowych (eliminacja pośredników, korzyści skali – AVE, Zjednoczenie niemieckiego Handlu Detalicznego, www.ave-koeln.de) - przedstawiciel handlowy (reprezentuje zwykle kilka firm, których produkty uzupełniają się asortymentowo, w umowie konieczne określenie obszaru działania – z uwagi na istnienie na rynku niemieckim kilku dużych centrów gospodarczych – często stosowane wyznaczenie kilku regionalnych przedstawicieli handlowych CDH, Centralne Zrzeszenie Stowarzyszeń Pośrednictwa Handlowego i Zbytu, www.cdh.de)

Gdzie szukać pomocy ? Targi i wystawy - przegląd wszystkich imprez targowych w Niemczech na stronie: www.auma-messen.de - nowy serwis organizatorów targów: pomoc w poszukiwaniu kontrahentów Izby Przemysłowo-Handlowe: www .dihk.de Izby Rzemieślnicze: www.zdh.de Zrzeszenia branżowe http://verbaende.com Federalny Urząd Statystyczny: www.destatis.de Prasa i portale branżowe Platformy B2B: www.e-trade-center.de, www.b2b-deutschland.de, www.restposten.de, www.kompass-info.de Najpopularniejsze Online-Shops w Niemczech: www.ebay.de, www.amazon.de, www.otto.de

Oferta Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej w zakresie doradztwa rynkowego poszukiwanie partnerów handlowych i klientów sporządzanie analiz rynkowych informacje adresowe organizacja indywidualnych podróży biznesowych do Niemiec wyjazdy studyjne i misje gospodarcze giełdy kooperacji Doradztwo prawne Pomoc przy zakładaniu przedsiębiorstwa w Niemczech

Aspekty prawne

Działalność gospodarcza na rynku Niemieckim Swoboda transgranicznego świadczenia usług Świadczenie transgranicznych usług Usługodawca może czasowo udać się do kraju usługobiorcy w celu wykonania usługi Usługobiorca może udać się do usługodawcy, aby tam skorzystać z usługi Obydwa podmioty przebywają w swoich krajach, a tylko produkt przekracza granice Możliwość świadczenia usługi w ramach podwykonawstwa bez zakładania czy rejestracji działalności na terenie Niemiec Na podstawie umowy o dzieło oraz umowy zlecenia

Działalność gospodarcza na rynku Niemieckim Trzy elementy pojęcia swobody przedsiębiorczości Ze swobody przedsiębiorczości korzystać mogą osoby prowadzące samodzielną działalność gospodarczą tzn. na własny koszt i na własne ryzyko, zwłaszcza w formie tzw. samozatrudnienia Samodzielność Trwałość organizacyjną, czyli założenie działalności oraz jej prowadzenie w innym państwie, uczestniczenie w sposób ciągły i stały w jego życiu gospodarczym Trwałość Ochronie swobody przedsiębiorczości podlega jedynie działalność gospodarcza o charakterze transgranicznym, tzn. wykonywana na terytorium innego państwa członkowskiego Transgraniczność

Działalność gospodarcza na rynku Niemieckim Własne przedsiebiorstowo w Niemczech a transgraniczne wykonywanie usług Własne przedsiebiorstwo Wykonywanie usług z Polski  Obecność na rynku i zaufanie klienta  „Krótkie“ i szybkie drogi  Mobilność na rynku  Koszty  Brak obecności i bezpośredniego kontaktu z klientem  Czas reakcji  Elastyczność  Koszty

Działalność gospodarcza na rynku Niemieckim Przed wejściem na rynek należy przeprowadzić analizę, w jaki sposób i w jakiej formie spółka powinna wejść na rynek Zatrudnienie pracowników Dystrybucja Bezpośrednia Handel elektroniczny przez lub i Otwarcie filii Założenie firmy Dystrybucja Pośrednia Agentami sprzedaży Lokalnymi dystrybutorami Franczyzobiorcy pracując z lub lub jako forma mieszana np. Pełnomocnicy

Działalność gospodarcza na rynku Niemieckim Zakładanie samodzielnej spółki Formy prawne Spółki kapitałowe GmbH AG Spółki osobowe GbR OHG KG GmbH & Co KG Samodzielna działalność gospodarcza

Działalność gospodarcza na rynku Niemieckim Kryteria wyboru poszczególnych form prawnych Zaangażowanie osobiste / kontrola Zmiany / odejście udziałowców Liczba wspólników Finanso- wanie Odpowiedzialność za zobowiązania Opodatkowanie

Usługi AHK Polska Wsparcie polskich inwestorów w Niemczech w ramach programu Invest in Germany Thomas Urbanczyk, LL.M. Rechtsanwalt (adwokat niemiecki) Zastępca Dyrektora Generalnego AHK Polska Dyrektor Działu Prawo i Podatki Tel. +48-22-5310519 Fax. +48-22-5310500 E-Mail: turbanczyk@ahk.pl Web.: www.ahk.pl

Aktualne oferty i więcej informacji na stronie: www.ahk.pl