KOMIKS

Czym jest komiks? KOMIKS – to sztuka narracyjna prezentująca fabułę za pomocą ciągu obrazków, zazwyczaj uzupełnionych tekstem lub/i symbolami graficznymi. W komiksie występuje tekst w dwojakiej postaci: opisowych didaskaliów (tekst narratora – z boku) i dialogów (wypowiedzi postaci) wpisanych w charakterystyczne dymki (nazywane też balonikami). Komiks to odrębna forma sztuki, operująca własnym językiem, technikami artystycznego wyrazu, kanonem. Dobry komiks w harmonijny sposób łączy tekst i grafikę.

Jak powstaje KOMIKS? Typowy komiks kreowany jest przez parę twórców. Scenarzysta odpowiada za wymyślenie fabuły, wstępne rozłożenie jej na kolejne kadry, napisanie dialogów i didaskaliów. Grafik rysuje tak zaprojektowany scenariusz, często go zmieniając i dodając swoje koncepty. Powstają też komiksy tworzone w całości przez jedną osobę, jak i takie, gdzie praca ta jest jeszcze bardziej podzielona (np. kto inny rysuje komiks, kto inny go koloruje, a jeszcze ktoś inny wpisuje teksty do dymków).

Komiksy powstają praktycznie na całym świecie, jednak możemy wskazać trzy centra o największej tradycji, o ogromnych rynkach lokalnych i eksportujące swoją produkcję…

Klasyczny format komiksu amerykańskiego to opowieści o superbohaterach, takich jak: Zamaskowani herosi walczą z zagrażającymi światu przestępcami, również ubranymi w kostiumy i władającymi różnorodnymi mocami.

USA to także kraj komiksu prasowego, drukowane w gazetach codziennych w postaci kilkuklatkowych stripów, np. Fistaszki, Garfield, Calvin i Hobbes…

W Belgii i Francji ukazują się rocznie tysiące tytułów obejmujących bardzo szerokie spektrum tematów – opowieści sensacyjne, fantasy, historyczne oraz komiksy humorystyczne i dziecięce. Serie takie jak Przygody Tintina czy Asteriks są przez Francuzów traktowane jako ważna część kultury i dziedzictwa narodowego.

Typowy komiks japoński – manga – to czarno-biała, wielotomowa opowieść, czytana od prawej do lewej. Może podejmować bardzo różne tematy – obyczajowe (Odległa dzielnica), fantastyczne (Akira), historyczne (Bosonogi Gen – Hiroszima 1945).

KRÓTKA HISTORIA POLSKIEGO KOMIKSU Często za pierwszy polski komiks uznaje się Ogniem i mieczem, czyli przygody szalonego Grzesia (rys. Kamil Mackiewicz; tekst Jan Bury) – opowieść o perypetiach młodego żołnierza, walczącego z przeciwnikami Polski na różnych frontach, ukazującą się od roku 1919 na łamach lwowskiego pisma „Szczutek”

Szczutek - 23 lutego 1919 (rok II nr 8) – Ogniem i Mieczem czyli Przygody Szalonego Grzesia - rozdział III

W okresie międzywojennym komiks w Polsce rozwijał się bujnie, głównie jako komiks prasowy. Jednym z nich na przykład był: Przygody bezrobotnego Froncka Franciszka Struzika.

Z tego okresu (1933) pochodzi też pierwszy utwór zaliczany do klasyki polskiego komiksu, czyli Przygody Koziołka Matołka (rys. Marian Walentynowicz, tekst Kornel Makuszyński). Ten tytuł pokazuje też format, w jakim drukowana była większość przedwojennych komiksów – ciąg obrazków z tekstem (często rymowanym) poniżej. Klasyczne dymki stosowano bardzo rzadko.

Inne późniejsze komiksy: Tytus, Romek i A’Tomek (Henryk Chmielewski); Kajka i Kokosz (Janusz Christa); Kapitan Żbik; Kapitan Kloss; Legendy Polskie;

Czym różni się komiks od innych książek? Jakie ma cechy charakterystyczne? Jakiej jest grubości? W czym znajdują się ilustracje? W czym znajduje się tekst? Czym odznacza się język komiksu? (Jakie słowa nie występują tak licznie w innych książkach? Jakie to części mowy?) Jak w komiksie zaznacza się mijający czas? W jaki sposób narysowane są emocje bohaterów? Po co zmienia się czcionka na wielką lub właśnie na malutką?

CHARAKTERYSTYCZNE CECHY KOMIKSU: Zeszyt z komiksem jest raczej cienki; Strona podzielona jest na wyraźne okienka; Funkcję narracji pełni ciąg obrazków; Tekst wypowiedzi poszczególnych postaci umieszczany jest w ramach rysunku w postaci lub wydobywających się z ust postaci. Zmiana kształtu i wielkości czcionki (operowanie nią). dymków baloników

Po chwili… (Potem…) (Tymczasem w osadzie…) JĘZYK KOMIKSU Ogromną ilość dymków na rysunkach komiksowych wypełniają dźwięki należące do onomatopei (wyrazów dźwiękonaśladowczych), naśladujące efekty akustyczne świata naturalnego, np. Bęc! Trach! Łup! Bum! Obok istotnych wypowiedzi bohaterów pojawiają się WYKRZYKNIKI, np. Ach! Wow! Ooo..! Czasem z boku obrazków znajduje się oznaczenie upływającego czasu, np. Bohaterowie komiksów często posługują się niegramatycznym językiem (okropnym z literackiego punktu widzenia) – jest on bardzo często „odbiciem prawdziwego dialogu potocznego, jakim posługuje się ulica” Minęło wiele lat… Po chwili… (Potem…) (Tymczasem w osadzie…)

BOHATEROWIE KOMIKSU „Otóż jest sprawą ciekawą i charakterystyczną, że (…) bohaterowie wymykają się działaniu czasu, nie starzeją się, nie przechodzą też żadnej poważniejszej ewolucji charakteru. Odróżnia to komiks od wszystkich innych form narracji literackiej.” NICZYM BOGOWIE MITOLOGICZNI ;-)

10 wskazówek dla autora komiksu Wyodrębnij w tekście najważniejsze wydarzenia. Zaplanuj, jakie obrazki narysujesz. Narysuj obrazki obok siebie tak, aby było wiadomo, w jakiej kolejności je oglądać. Wpisz w dymki istotne wypowiedzi bohaterów i wykrzykniki (Ach! Ooo!) Zaznacz z boku obrazków upływ czasu (Po chwili… Niebawem…), o ile jest to konieczne. Dodaj określenia, które oddają niespodziewany charakter wydarzeń (Nagle! Wtem!) W razie potrzeby zastosuj wyrazy dźwiękonaśladowcze (Bum! Trach!)

8. Wprowadź różne wielkości i kształty pisma, aby wyróżnić niektóre wypowiedzi. 9. Sprawdź, czy kolejno oglądane obrazki tworzą spójną historię. 10. W razie potrzeby uzupełnij komiks… i już GOTOWY!

UWAGĘĘĘ I KONCENTRACJĘĘĘ!!! DZIĘKUJĘĘĘĘ ZA UWAGĘĘĘ I KONCENTRACJĘĘĘ!!! Opracowała: Alicja Skowronek

ZADANIE DOMOWE (przynieść do piątku na osobnej kartce A4) Ułóż i narysuj własny KOMIKS na jeden z podanych tematów: zabawne szkolne wydarzenie; w kręgu dowolnego mitu; superbohater ratuje…