NAUKA ADMINISTRACJI mgr Karina Pilarz

Pojęcie administracji publicznej Jak możemy zdefiniować administrację publiczną? Czym się charakteryzuje?

KONTEKSTY WYRÓŻNIANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ SOCJOLOGICZNY POLITYCZNY JĘZYKOWY PRAWNY

KONTEKST SOCJOLOGICZNY Zasady definiowania administracji publicznej w ujęciu socjologicznym: Ukazanie jej najistotniejszych cech przedmiotowych, które czynią ja zjawiskiem osobnym, całościowym, swoistym i trwałym, które na przestrzeni czasu podlega niewielkim modyfikacjom; Nienarażanie się na tworzenie definicji piętrowych; Szerokie ujęcie tematu, które nie pozwala na pominięcie w definicji istotnych przedsięwzięć, uznanych za administrację; Dostosowywanie pojęcia do zmieniających się okoliczności (politycznych, ustrojowych i społecznych).

Pytania, na jakie odpowiadają definicje administracji Podmiot działania Cel działania Przedmiot działania Cechy i sposób działania Adresat działania

Przykładowe definicje Całość czynności wszystkich podmiotów ustroju politycznego (Tadeusz Hilarowicz) Planowe zgrupowanie ludzi powołane w służbie określonej misji publicznej (Jerzy Stefan Langrod) Planowa działalność państwa zmierzająca do zaspokojenia potrzeb zbiorowych, lecz niebędąca ani ustawodawstwem, ani sądownictwem (Tadeusz Bigo)

!!! Administracja publiczna jest to przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego, zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach.

KONTEKST POLITYCZNY Sfery badania administracji w kontekście analizy politycznej:

KONTEKST JĘZYKOWY ADMINISTRACJA łac. ministrare – działalność służebna, w celu spełnienia cudzej woli Starożytny Rzym: dominare – władza pana domu nad rodziną i niewolnikami; imperare – władza wojskowa wobec żołnierzy; regnare – władza królewska; Monarchie nowożytne: minister – pierwszy sługa królewski; Liturgia kościelna: ministrant – usługuje kapłanowi; Przedrostek „ad” -> podkreśla, że administrowanie to działalność złożona oraz systematyczna i trwała.

KONTEKST PRAWNY -administracja jest powołana do kształtowania zewnętrznych stosunków społecznych (badanie i ocena administracji z punktu widzenia obowiązującego prawa); każde działanie administracji może być zakwestionowane przed niezawisłym sądem, który będzie badał je po względem kryterium legalności (a nie np. skutecznością, sprawnością, itp.);

-administracja jest organizacją formalną, Formalizacja polega na: -administracja jest organizacją formalną, Formalizacja polega na: *wyznaczeniu celów zewnętrznych, *wyznaczeniu relacji między celami wewnętrznymi, *określenie całości oraz poszczególny części struktury organizacyjnej i ich wzajemnych relacji, *określenie wszystkich elementów organizacji i funkcjonowania niezbędnych do osiągniecia stojących przed administracją celów. Cecha formalizacji nadana jest za pomocą aktów normatywnych, pochodzących również od administracji. -administrowanie jest przedmiotem normowania.

ADMINISTRACJA PUBLICZNA W PAŃSTWIE POLICYJNYM Państwo policyjne: Modelowa konstrukcja ustrojowo-prawna (!) Ukształtowana przez naukę administracji i naukę prawa administracyjnego w oparciu o realia ustrojowe państw europejskich XVII/XVIII wiek Poprzedza państwo prawa

POLICJA Całokształt działalności państwa, w tym zarząd sprawami państwa.. Administracja publiczna = administracja państwowa

Cechy administracji państwowej w państwie policyjnym:

Władza stanowienia prawa Władza wykonywania prawa Władza sądownicza WŁADZA PANUJĄCEGO Władza stanowienia prawa Władza wykonywania prawa Władza sądownicza

Prawo policyjne Nie zawsze nosiło przymiot powszechności wypowiedzi Nie było pochodzenia parlamentarnego Nie obowiązywało dwustronnie Jego stosowanie nie podlegało kontroli sądowej Nie zawsze nosiło przymiot powszechności wypowiedzi Prawo stanowione dla poddanych obowiązywało przez wszelkiego rodzaju akty prawa wewnętrznego Prawodawstwo zaliczane do sfery uprawnień dyskrecjonalnych

Struktury organizacyjne w państwie policyjnym: Były strukturami władcy absolutnego Nie były tworzone w celu realizacji konkretnego zadania Miały na celu umocnienie władzy panującego Były scentralizowane Oparte na hierarchii Służbowe podporządkowanie panującemu Zatrudnieni w nich byli zawodowi urzędnicy, zależni od jednostek wyższego szczebla