Czy możemy leczyć choroby uwarunkowane genetycznie?

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
CHOROBY GENETYCZNE CZŁOWIEKA.
Advertisements

Pierwszy krok.  Zagro ż enie, które mo ż e dotyczy ć Ciebie i Twojej Rodziny  Ryzyko rozwoju choroby istnieje u kobiet w ka ż dym wieku  Warto wiedzie.
Proces doboru próby. Badana populacja – (zbiorowość generalna, populacja generalna) ogół rzeczywistych jednostek, o których chcemy uzyskać informacje.
PODSTAWOWE RATOWANIE ŻYCIA. Po szkoleniu każdy uczestnik będzie potrafił: Prawidłowo ocenić stan poszkodowanego Wykonać Resuscytację Krążeniowo-Oddechową.
Piotr Sikorski Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Szpital Uniwersytecki nr 2 im dr J. Biziela CM UMK w Bydgoszczy.
Zasady zdrowego odżywiania "W zdrowym ciele zdrowy duch"
W tej prezentacji dowiecie się dlaczego i w jaki sposób papierosy, alkohol oraz narkotyki szkodzą zdrowiu i jak to zwalczać. Postaram się odpowiedzieć.
Obowiązki pracodawcy dotyczące zapewnienia pracownikom profilaktycznej ochrony zdrowia, właściwego postępowania w sprawach wypadków przy pracy oraz chorób.
Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę. Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia 2016.
Czynniki sprzyjające zdrowiu Tryb życia a zdrowie
Choroby związane ze złym odżywianiem.. Jakie są choroby związane ze złym odżywianiem się ?
Pojawiające się nowe choroby lub inne przybierające niebezpieczne formy stanowią poważne zagrożenie dla naszego zdrowia. Jednak postęp medycyny jest tak.
Warszawa, 10 października ZASADY ZBILANSOWANEGO ODŻYWANIA.
Cukrzyca diabetes melitus (łac.). Powszechnie znane typy cukrzycy Typ I Cukrzyca typu 1 występuje wtedy, gdy własny układ odpornościowy organizmu niszczy.
Cukrzyca Wykrywanie i leczenie. Jak Rozpoznać Cukrzycę? Podstawowym objawem cukrzycy jest podwyższenie stężenia glukozy we krwi.
 Mutacja – nagła, skokowa, bezkierunkowa, zmiana w DNA w wyniku, której powstaje nowy organizm zwany mutantem.
Przygotowała Szkoła Podstawowa nr 5 im. Zjednoczonej Europy, kl. 6b Nikotyna - legalny narkotyk.
Wyk. Karolina Zarzycka I TE. GMO czyli Organizmy Modyfikowane Genetycznie są to rośliny lub zwierzęta, które dzięki modyfikacji w ich genomie - materiale.
Dwuskładnikowy fungicyd z nową substancją czynną do ochrony ziemniaka.
CHOROBY PASOŻYTNICZE SKÓRY
Równowaga rynkowa w doskonałej konkurencji w krótkim okresie czasu Równowaga rynkowa to jest stan, kiedy przy danej cenie podaż jest równa popytowi. p.
ORGANIZATORZY Dr n. med. Grzegorz Michalak ordynator Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Szpitala Bielańskiego w Warszawie.
DO CZEGO SŁUŻĄ NARZĄDY ZMYSŁÓW?
Dzieci i szkolnictwo w Mali. Warunki życia dzieci Jednym z największych problemów w kraju jest bardzo wysoki współczynnik umieralności dzieci do 5. roku.
1. Uzależnienia - Weronika Świątek 2. Współczesny świat i jego zagrożenia - Dominika Łajdanowicz 3. Komu zawdzięczać zdrowie? - Martyna Gac 4. Wyniki ankiety.
IN VITRO. Jest to zapłodnienie polegające na połączeniu komórki jajowej i plemnika, w wyniku badań laboratoryjnych, poza żeńskim układem rozrodczym inaczej.
UZALEŻNIENIA STRZEŻ SIĘ!. UZALEŻNIENIE NABYTY STAN ZABURZENIA ZDROWIA PSYCHICZNEGO ALBO FIZYCZNEGO, KTÓRY CHARAKTERYZUJE SIĘ OKRESOWYM LUB STAŁYM PRZYMUSEM.
NAJCZĘSTSZYCH CHORÓB UKŁADU KRĄŻENA 5. Nadciśnienie tętnicze.
Papierosy to zła rzecz, z nim zdrowie idzie precz!!! Autor: Weronika Pączek.
Prof. Magdalena Marczyńska Kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Akademii Medycznej Ośrodek opieki nad matką HIV (+) i jej dzieckiem SPZOZ.
Program „ dla Zdrowia” podsumowanie 5 lat pracy Gdańsk, r. Paulina Metelska Koordynator Programu „ dla Zdrowia”
Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę 7 kwietnia 2016.
Promieniowanie jonizujące. Co to jest promieniotwórczość?
Zdrowe odżywianie. Zdrowe odżywianie - sposób odżywiania, polegający na przyjmowaniu substancji korzystnych dla zdrowia w celu zapewnienia lub poprawy.
Budżetowanie kapitałowe cz. III. NIEPEWNOŚĆ senesu lago NIEPEWNOŚĆ NIEMIERZALNA senesu strice RYZYKO (niepewność mierzalna)
Krótkowzroczność, dalekowzroczność - Wady Wzroku
Najważniejsze Informacje o dawstwie szpiku
14 listopada Światowy Dzień Walki z CUKRZYCĄ
ANKIETA aktywność czytelnicza uczniów LO Czersk
Zdrowie i prawa reprodukcyjne
ŻYWIENIE MŁODEGO SPORTOWCA
PRZYŁĄCZ SIĘ DO WALKI Z BIAŁACZKĄ!
Ubezpieczenie wypadkowe
Najważniejsze Informacje o dawstwie szpiku
Systemy eksperckie i sztuczna inteligencja
Badanie współczynnika inbredu
System wspomagania decyzji DSS do wyznaczania matematycznego modelu zmiennej nieobserwowalnej dr inż. Tomasz Janiczek.
CELE NATURALNEGO PLANOWANIA RODZINY
MUTACJE I CZYNNIKI MUTAGENNE
Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę
GDY GNIAZDO OPUSTOSZEJE...
Świetlice szkolne w rzeczywistości prawnej
WYTYCZNE WYBORU ZAWODU pod względem dermatologicznym
Uwarunkowania genetyczne w cukrzycy
Czy możemy leczyć choroby uwarunkowane genetycznie?
CHOROBY PŁUC A CIĄŻA.
Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę
Rekrutacja elektroniczna DO SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH w roku 2018
Wpływ wybranych czynników na występowanie zaburzeń snu w chorobie Parkinsona Weronika Urbaś1, Anna Grażyńska1, Magdalena Doręgowska2, Joanna Siuda2, Monika.
CZYNNIK LUDZKI JAKO POTENCJALNE ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ W SYSTEMIE OCHRONY INFORMACJI NIEJAWNYCH OPRACOWAŁ: ppłk mgr inż. Janusz PARCZEWSKI, tel
FORMUŁOWANIE HIPOTEZ STATYSTYCZNYCH
Krytyczna analiza algorytmów postępowania w leczeniu cukrzycy, dyslipidemii, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, astmy oskrzelowej (konspekt) Lek. med.
Przykładowe ćwiczenia: Przykładowe ćwiczenia: Przykładowe ćwiczenia:
ISTOTA I PRZYCZYNA POWSTAWANIA TRUDNOŚCI DYDAKTYCZNYCH I WYCHOWAWCZYCH
Nie byłoby problemu SMOGU,
Program na dziś Wprowadzenie Logika prezentacji i artykułu
Zakrzep zatoki esowatej
WYBRANE ZAGADNIENIA PROBABILISTYKI
Wspomaganie pracy szkół
Zapis prezentacji:

Czy możemy leczyć choroby uwarunkowane genetycznie? dr n. med. Melania Mikołajczyk-Solińska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klinicznej UM w Łodzi

Choroby spowodowane aberracjami chromosomowymi (dotyczy 0.6 % noworodków) 2. Choroby spowodowane mutacjami pojedynczych genów (dotyczy 2.4% populacji) 3. Choroby uwarunkowane wieloczynnikowo Nawet do 65% populacji ogólnej zachoruje w trakcie całego życia na chorobę o genetycznej lub częściowo genetycznej etiologii

1. Choroby spowodowane aberracjami chromosomowymi Ponad 20 procent komórek jajowych u młodych, zdrowych, płodnych kobiet i blisko 10 procent plemników u młodych, zdrowych, płodnych mężczyzn ma zmiany w chromosomach Kiedy dojdzie zapłodnienia: obumarcie ciąży utrzymanie ciąży, rodzi się dziecko z choroba genetyczną: zespół Downa, zespól Turnera, zespół Klinefeltera, zespół Edwardsa, zespół Pataua, zespół wad wrodzonych i inne

Zespół Downa

Zespół Downa Leczenie: objawowe Leczenie obejmujące rehabilitację i leczenie problemów dominujących u danego chorego

Zespół Klinefeltera

Zespół Klinefeltera Leczenie – objawowe Leczenie zespołu Klinefeltera polega na dożywotniej substytucji testosteronu. Nie jest możliwe pobudzenie czynności kanalików plemnikotwórczych.

Aberracje chromosomowe - leczenie Nie dysponujemy możliwościami skutecznej terapii dzieci obarczonych aberracjami chromosomowymi Leczenie opiera się na kompleksowej i ciągłej stymulacji rozwoju psychoruchowego W przypadkach niektórych aberracji chromosomów płciowych leczeniem hormonalnym można uzyskać względnie prawidłowy rozwój wtórnych cech płciowych. Jednak występująca w tych przypadkach niepłodność jest objawem niepoddającym się leczeniu

Diagnostyka prenatalna Dlaczego ją wykonujemy? Kontrola stanu płodu oraz przebiegu ciąży w celu podjęcia ewentualnego leczenia Wykrycie niektórych nieprawidłowości pozwala na przeprowadzenie operacji na płodzie jeszcze w trakcie ciąży, bądź przygotowania się do niej zaraz po porodzie W przypadku wykrycia bardzo poważnej wady, zagrożenia dla zdrowia matki lub płodu, w przypadkach dopuszczonych prawnie dokonać zabiegu aborcji Pozwalają należycie przygotować rodziców do narodzin, szczególnie, jeśli dziecko będzie obarczone wadami Aby ostrzec i „przygotować" przyszłych rodziców do wychowywania dziecka z wadą genetyczną Badania umożliwiają rodzicom poznanie płci dziecka jeszcze przed narodzinami

2. Choroby spowodowane mutacjami pojedynczych genów Schorzenie Model dziedziczenia Zmutowany gen/białko Objawy Hemofilia A Sprzężony z chr. X Czynnik VIII Skaza krwotoczna Hemofilia B Czynnik IX Dystrofia mięśniowa Duchenne’a Dystrofina Zanik mięśni Dystrofia mięśniowa Beckera Zespół łamliwego chromosomu X FMR1 Opóźniony rozwój umysłowy

Schorzenie Model dziedziczenia Zmutowany gen/białko Objawy Choroba Huntingtona Autosomalny dominujący Czynnik VIII Demencja/obłęd Nerwiakowłókniakowatość Czynnik IX Nowotwór Talasemia Autosomalny recesywny Dystrofina Anemia Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa Fenyloketonuria FMR1 Niezdolność metabolizowania fenyloalaniny Mukowiscydoza CFTR Postępujące uszkodzenie i innych narządów

Hemofilia A

Hemofilia A Leczenie: suplementacja niedoborowego czynnika VIII. Preparaty rekombinowane (uzyskane metodami inżynierii genetycznej), słaboimmunogenne.

Utrwalona cukrzyca noworodków (PNDM) Mutacja w genie KCNJ11 jest odpowiedzialna za 1/3 przypadków PNDM Gen KCNJ11 koduje białko Kir6.2, wewnętrzną podjednostkę ATP- zależnego kanału potasowego komórki β trzustki Choroba pojawia się w pierwszym roku życia Objawia się: niską masą urodzeniową, niemowlę cechuje nasilona hiperglikemia, a czasami kwasica ketonowa

Utrwalona cukrzyca noworodków (PNDM) Leczenie: dobra odpowiedź na pochodne sulfonylomocznika

Choroby monogenowe - leczenie Spośród opisanych ok 7000 chorób jednogenowych tylko w kilku przypadkach podejmuje się próby ich skutecznego leczenia: Przykłady: Fenyloketonuria – odpowiednia dieta eliminacyjna Kwasica metylomalonowa – suplementacja witaminy B12 u ciężarnej Wady rozwojowe – operacje korygujące Największe sukcesy terapeutyczne odnotowuje się w genetycznych chorobach metabolicznych (ch. Gauchera, ch. Fabry’ego, mukopolisacharydozy, ch. Pompego) W większości przypadków chorób jednogenowych postępowaniem z wyboru jest leczenie objawowe i wspomagające

3. Choroby uwarunkowane wieloczynnikowo uwarunkowane współdziałaniem wielu genów oraz warunków środowiskowych Nowotwory Nadciśnienie tętnicze Cukrzyca typu 2 Łuszczyca Choroba Alzheimera Depresja Alergie i inne

Choroby uwarunkowane wieloczynnikowo Ryzyko wystąpienia tego typu chorób zależy m.in od stopnia zaawansowania choroby przodka, liczby członków rodziny dotkniętych chorobą i stopnia łączącego ich pokrewieństwa, a także liczby genów warunkujących daną cechę  Wczesne wykrycie umożliwia właściwą profilaktykę, np. dietę lub ćwiczenia

Choroby uwarunkowane wieloczynnikowo - leczenie Najliczniejsze przykłady efektywnego leczenia np. farmakoterapia nadciśnienia tętniczego, cukrzycy

Terapia genowa 1. Kompensacja defektu genetycznego – jeżeli w organizmie nie występuje dany gen wprowadza się prawidłową jego kopię. Ta strategia wykorzystywana jest także w przypadku, gdy gen nie funkcjonuje wystarczająco wydajnie. Wprowadzenie dodatkowych kopii danego genu pozwala wzmocnić efekt jego działania. Strategię tę można stosować w leczeniu chorób jednogenowych recesywnych, jak np. mukowiscydoza, anemia sierpowata, czy hemofilia. 

2. Korekta mutacji punktowych lub genowych – polega na wprowadzeniu prawidłowego fragmentu genu lub wybranych nukleotydów w celu usunięcia skutków chorobowych zaistniałej mutacji. Prowadzone są próby zastosowania tej strategii w leczeniu chorób jednogenowych dominujących i recesywnych, m. in. pląsawicy Huntingtona. 

3. Inaktywacja wybranych genów – tę strategię stosuje się w przypadku, gdy nieprawidłowa sekwencja danego genu powoduje powstanie wadliwie funkcjonującego białka lub nieprawidłowego RNA. W celu inaktywacji zmutowanych genów stosuje się preparaty zawierające antysensowne oligonukleotydy, struktury tripleks, Z-DNA, czy rybozymy, a obecnie także siRNA. W tej strategii znalazły zastosowanie także niekodujące fragmenty DNA i RNA. Metodę tę stosuje się w przypadku chorób infekcyjnych, nowotworowych oraz jednogenowych dominujących. 

4. Eliminacja nieprawidłowych komórek – do komórki wprowadza się geny „kierujące” ją na drogę samozniszczenia. Najczęściej stosuje się w tym celu cDNA kodujące białka toksyczne, czynniki proapoptotyczne lub immunostymulujące. Metoda ta znalazła zastosowanie w próbach leczenia chorób nowotworowych oraz infekcyjnych.  5. Nadanie komórkom nowych cech fenotypowych – wprowadzenie wektora ma na celu „zmuszenie” komórki do produkcji nowych białek lub nadania już istniejącym nowych funkcji. Przykładem użycia tego typu strategii jest terapia proangiogenna, którą stosuje się w leczeniu chorób układu krążenia.

Terapia genowa Obecnie większość prowadzonych badań (64,6%) dotyczy stosowania terapii genowej w leczeniu nowotworów. Mimo wielu lat badań i doświadczeń, terapia genowa do tej pory nie jest komercyjnie dostępna. Obecnie na świece prowadzi się próby kliniczne mające na celu wprowadzenie jej do leczenia, lecz większość metod znajduje się w pierwszej i drugiej fazie prób, które mają na celu testowanie przede wszystkim bezpieczeństwo terapii, natomiast w czwartej fazie jest jedynie 0,1%. Jeszcze trzy lata temu nie prowadzono ani jednej próby klinicznej w fazie IV. 

Terapia genowa Rozwój inżynierii genetycznej, badania nad nowymi wektorami kwasów nukleinowych, nad poprawieniem ich efektywności i bezpieczeństwa pozwalają sądzić, że być może w nadchodzących latach terapia genowa stanie się szeroko dostępną, bezpieczną i skuteczną formą leczenia przynajmniej części chorób, stanowiąc uzupełnienie dla metod konwencjonalnych.