Histoire de la littérature française XVIIe-XVIIIe siècles Proza filozoficzna dla profanów : Myśli Pascala 1670

L’augustinisme => le jansénisme dans la vie de Blaise Pascal (1623-1662) Kornel Otton Jansen, biskup Ypres (1585-1638) 1640 Augustinus : zepsucie natury grzechem pierworodnym, łaska wystarczająca zbawia, Komunia św. rzadko – człowiek niegodny 1653 pięć zdań potępionych przez Innocentego X, wpływ jezuitów = molinizm Luis de Moliny (1535-1600): współpraca wolnej woli z łaską skuteczną 1655 Prowincjałki Pascala = 18 listów, na koniec apologia Janseniusza Pośmiertnie Myśli : 2 wyd. w 1670, do 1678 co roku nowe wyd. (Paryż, Lyon, Amsterdam, Rouen) Główne wydania: Brunschvicg (1897) i Lafuma (1951) = l’ordre des « Copies » => 17 zwojów znalezionych po śmierci Pascala, stąd 2 rodzaje numeracji jego „myśli” – sentencji, refleksji, obserwacji.

Pensées sur la religion et sur quelques autres sujets 1670 – principaux mouvements Fruit d’une expérience mystique dans la nuit du 23 novembre 1654 = « seconde conversion » I. L’attrait de l’hypothèse chrétienne II. Les Preuves Ad I/ Ordre, vanité, misère, ennui, raisons des effets, grandeur, contrariétés => Misère et grandeur de l’homme et des sociétés Divertissement, Philosophes, Le Souverain Bien, L’A.P.R. => L’ignorance du vrai bonheur Commencement (argument du pari=zakład), soumission et usage de la raison, excellence du cheminement vers J.-C., transition de la connaissance de l’homme à Dieu, fausseté des autres religions, rendre la religion aimable, fondement: Dieu est caché. La science positive mise au service de la recherche mystique : imagination, figures, expérience, « obsession de l’idée de l’infini, notion qui dépasse la raison » (Jean Mesnard)

Kilka przykładów – obraz człowieka Znienawidzone ”ja” (le moi haïsssable) W społeczeństwie: rozrywka (divertissement) sprzeczności człowieka (le roseau pensant): wielkość (infini rien)/słabości (próżność, nędza, nuda pustki) „Zwodnicze władze” (puissances trompeuses): wyobraźnia, miłość własna, zwyczaj Cele spisania myśli: dać poznać Najwyższe Dobro (le Souverain Bien) samopoznanie, by uporządkować swoje życie przekonać czytelnika, ze trzeba wierzyć w Boga i kochać Go Metody Pascala: perswazja = porządek miłości (ordre de la charité) # przekonywanie (ordre de la raison) => zakład (le pari) = argument skierowany do przyjaciela libertyna i światowca