FAKE NEWS = FAŁSZYWE INFORMACJE Źródło grafiki: http://www.classichits.ie/

Czym są „fake newsy”? wiadomości lub propaganda oparte na dezinformacji, celowej lub nieintencjonalnej, rozpowszechniane przez tradycyjne media drukowane i elektroniczne lub internetowe i media społecznościowe, często pisane z intencją oszustwa, żeby zaszkodzić instytucji lub osobie, przynieść zyski polityczne lub finansowe, z sensacyjnymi, przesadzonymi lub fałszywymi nagłówkami, które mją przyciągnąć uwagę. Na podstawie: Raport „Jak czytać w erze fake news”, Polityka Insight, Facebook, Press 2018

Rodzaje fake newsów wg Reuters Institute Informacje wymyślone od zera, aby osiągnąć cel polityczny lub biznesowy Informacje, które zostały świadomie zniekształcone, aby osiągnąć cel polityczny lub biznesowy Informacje, dla których używany jest termin “fake news” (np. przez polityków) po to, by zdyskredytować źródło czy samą informację (użycie do celów politycznych) Informacje wymyślane od zera, których celem jest rozśmieszenie odbiorców (satyra) Informacje, które wyglądają jak rzetelny materiał dziennikarski, a w rzeczywistości są materiałem reklamowym. Osoba prowadząca może wyświetlać „chmurki” po kolei, pytając osoby uczestniczące o przykłady takich wiadomości. Trudna do podania przykładu może być chmurka żółta – można przytoczyć albo wypowiedzi niektórych polskich polityków, albo (bardziej neutralnie) Donalda Trumpa, który często używa tego określenia wobec artykułów przedstawiających go w niekorzystnym świetle. Informacje będące efektem słabego warsztatu– błędów faktograficznych, z mylącymi nagłówkami, z tytułami będącymi clickbaitami, czyli o sensacyjnych, intrygujących tytułach, tylko częściowo odnoszących się do treści informacji, których celem jest tylko kliknięcie w link.

Czy fake newsy są groźne? W czasie kampanii prezydenckiej w USA powstało 150 różnych fałszywych historii związanych z dwoma kandydatami: Hillary Clinton i Donaldem Trumpem Najpopularniejszym fake newsem była informacja, że papież Franciszek poparł Trumpa – informacja ta wywołała 1 milion reakcji na Facebooku (like’ów, komentarzy, udostępnień) 20% tweetów w tej kampanii zostało stworzonych przez automatycznie, przez boty Uważa się, że wynik referendum „brexitowego” w 2016 był efektem masowej dezinformacji wskazującej na straty, jakie Wielka Brytania ponosi będąc członkiem Unii Europejskiej

Fake newsy w Polsce Przed wizytą w Bochni prezydenta Dudy i premier Szydło, żeby główny plac wyglądał ładnie i porządnie, archeolodzy musieli zakopać odkopywany właśnie zabytkowy ratusz. Autokar z pielgrzymami z Polski został zaatakowany przez imigrantów na granicy austriacko-włoskiej. Dwa największe polskie banki, Pekao SA oraz PKO BP, przygotowują się do fuzji. Na targu w Słupsku osoby pochodzące z Bliskiego Wschodu porywają klientki, które korzystają z przebieralni w aucie dostawczym

A może ktoś zna inne fake newsy?

Co myślą Polki i Polacy? (2018) 48% ufa wiadomościom, jakie do nich docierają. Rok wcześniej – 53% 55% ufa wiadomościom, które znajdują w mediach, z których na co dzień korzystają 46% wierzy w prawdziwość informacji wyszukiwanych w Internecie 38% uważa, że wiadomości, które znajdują w mediach społecznościowych, są prawdziwe 39% wszystkich przebadanych (z 37 krajów) w tygodniu poprzedzającym badanie trafiło na informacje specjalnie zniekształcone, a 26% - wymyślone od początku do końca, których celem była realizacja celów biznesowych lub politycznych. Źródło: Digital News Report, Reuters Institute for the Study of Journalism 2018