Źródła prawa własności intelektualnej i przemysłowej Wydział Elektryczny Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej   Materiał do wykładu z przedmiotu: Ochrona własności intelektualnej Kod: EDS1A1602 Temat: Źródła prawa własności intelektualnej i przemysłowej    Opracowała: Grażyna Gilewska Białystok 2018 Materiały zostały opracowane w ramach projektu „PB2020 – Zintegrowany Program Rozwoju Politechniki Białostockiej” realizowanego w ramach Działania 3.5 Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja, Rozwój 2014-2020 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Zakres tematyczny 1. Źródła prawa własności intelektualnej i przemysłowej. Podmiot i przedmiot prawa autorskiego. 2. Autorskie prawa osobiste, a użytek dozwolony. Plagiat. Czas trwania autorskich praw majątkowych. 3. Przepisy szczególne dotyczące utworów audiowizualnych, programów komputerowych, baz danych. Prawo autorskie w internecie. Prawa pokrewne. 4. Wynalazki i patenty. Prawo patentowe w Polsce i na świecie, bazy patentowe, umowy licencyjne. 5. Wzory użytkowe i przemysłowe, prawa ochronne. 6. Znaki towarowe i oznaczenia geograficzne. Zgłoszenie, unieważnienie i wygaśnięcie prawa ochronnego. 7. Odpowiedzialność cywilna i odpowiedzialność karna. Roszczenia dotyczące wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych, znaków towarowych oraz oznaczeń geograficznych. 8. Zaliczenie. 2 2

Zasady zaliczania Na poziom dostateczny (3 – 3,5) student: w stopniu zadowalającym opanował efekty kształcenia EK1 ÷ EK4. Na poziom dobry (4 – 4,5) student: w stopniu dobrym potrafi osiągnąć co najmniej 80% efektów EK1 ÷ EK4, a pozostałe osiąga w stopniu co najmniej minimalnym. Na poziom bardzo dobry (5) student: w sposób wyróżniający osiąga co najmniej 80% efektów EK1 ÷ EK4 oraz 20% efektów w stopniu co najmniej dobrym. EK1 - Zna podstawowe pojęcia z zakresu własności intelektualnej EK2 - Zna i rozumie znaczenie dóbr niematerialnych w działalności gospodarczej EK3 - Zna źródła pozyskiwania wiedzy o światowym stanie techniki i potrafi wykorzystać ją w pracy inżyniera-elektryka EK4 - Rozumie znaczenie tematyki własności intelektualnej i procedur ochrony patentowej w pracy inżyniera-elektryka 3

Literatura 1. Prawo autorskie i prawa pokrewne, Golat R. C.H. Beck, Warszawa, 2011 2. Prawo własności intelektualnej, Sieńczyło-Chlabicz J., Rutkowska-Sowa M., Zawadzka Z., Nowikowska M., Wolters Kluwer Polska, Warszawa, 2018 3. Prawo własności przemysłowej. Przepisy i omówienia, Nowińska E., Promińska U., du Vall M. LexisNexis, Warszawa, 2015 4. Własność intelektualna: wybrane zagadnienia praktyczne, Szczepanowska-Kozłowska K. LexisNexis, Warszawa, 2013 5. Kwartalnik Urzędu Patentowego RP: www.uprp.pl 4 4

Literatura dodatkowa 1. Prawo autorskie i prawa pokrewne, red. Barta J.; Markiewicz R., Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2011 2. Prawo własności intelektualnej: repetytorium, red. Załucki M., Difin, Warszawa, 2008 3. Prawo własności przemysłowej, Demendecki T., Niewęgłowski A., Sitko J., Szczotka J., Tylec G. Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2015 4. Prawo patentowe, du Vall M. Wolters Kluwer Polska, Warszawa, 2008 + materiały na stronie: http://teleinfo.pb.edu.pl/gilg 5 5

Własność intelektualna Własność intelektualna - prawa związane z intelektualną działalnością ludzkiego umysłu w dziedzinie artystycznej, naukowej, literackiej oraz przemysłowej. Własność przemysłowa: wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne i topografie układów scalonych 6 6

Historia własności intelektualnej Starożytny wschód: ochrona autora ewentualnie wynikająca z norm kulturalnych bądź religijnych; autorstwo w większości przypadków było zbiorowe Starożytna Grecja: ochrona przez niepisane prawa moralne (Homer) Średniowiecze – pojawia się rozróżnienie: skryba – przepisuje kompilator – dodaje elementy różnych tekstów komentator – dopisuje wyjaśnienia autor – podstawą własna praca Pojawiają się przywileje drukarzy dla ochrony ich pracy przy druku dzieła 7 7

Historia własności intelektualnej W trakcie rewolucji francuskiej: ustawa z 1791 r. o wystawianiu dzieł w teatrach ustawa z dnia 19 lipca 1793 r. przyznająca twórcom prawa wyłączne. Konwencja berneńska - 9 września 1886 r. w Bernie - konwencja o ochronie dzieł literackich i artystycznych, której zapisy stały się wzorcem dla nowoczesnych regulacji prawa autorskiego 8 8

Historia własności intelektualnej W Polsce po zaborach ujednolicenie tych praw zawarto w ustawie z dnia 29 marca 1926 r. o prawie autorskim. Po II Wojnie Światowej ustawa z dnia 10 lipca 1952 r. o prawie autorskim. W ramach Unii Europejskiej wydano rozporządzenia i dyrektywy dotyczące ochrony praw autorskich i praw pokrewnych, egzekwowania praw własności intelektualnej, nieuczciwych praktyk handlowych itp. 9 9

Prawo własności intelektualnej Obejmuje: Prawa autorskie i prawa pokrewne Prawo własności przemysłowej Zwalczanie nieuczciwej konkurencji Ochronę konkurencji i konsumentów Przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym Ochronę baz danych Prawo o szkolnictwie wyższym 10 10

Podstawowe źródła prawa własności intelektualnej Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83 http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19940240083 ) (tekst jedn. Dz.U. 2006 nr 90 poz. 631 - wygaśnięcie http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20060900631 ) (tekst jedn. Dz.U. 2018 poz. 1191 - obowiązujący http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001191 ) 11

Podstawowe źródła prawa własności przemysłowej Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2001 nr 49 poz. 508 http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20010490508 ) (tekst jedn. Dz.U. 2003 nr 119 poz. 1117 - wygaśnięcie http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031191117 ) (tekst jedn. Dz.U. 2017 poz. 776 - obowiązujący http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170000776 ) 12