Cyberprzemoc ang.: cyberbullying Cyberprzemoc (agresja elektroniczna) – stosowanie przemocy poprzez: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem Internetu i narzędzi typu elektronicznego takich jak: SMS, e-mail, witryny internetowe, fora dyskusyjne w Internecie, portale społecznościowe i inne[7]. Zjawisko cyberprzemocy powoduje wiele niebezpiecznych i nieprzyjemnych zachowań, zarówno w świecie dziecka jak i dorosłych osób. W dobie społeczeństwa informacyjnego gdzie informacja rozprzestrzenia się w bardzo szybki sposób, ilość osób która jest w stanie dotrzeć do treści związanych z cyberprzemocą jest tak duża, że materiały kompromitujące daną osobę są w stanie zrujnować jej życie w mgnieniu oka.

Cyberprzemoc Formy Wpisywanie obraźliwych treści w internecie Szantażowanie z użyciem internetu Straszenie Nękanie Podszywanie się pod kogoś wbrew jego woli Rozsyłanie zdjęć lub filmów ośmieszających, Kompromitujących z użyciem sieci Cyberprzemoc Formy Wykonywanie komuś zdjęć lub filmów bez jego zgody

Cyberprzemoc - Miejsca Wiadomości tekstowe i graficzne typu sms, mms komunikatory Serwisy społecznościowe Poczta elektroniczna Czaty, blogi Fora internetowe Strony internetowe Cyberprzemoc - Miejsca

Specyfikacja Cyberprzemocy: Różne formy krzywdzenia, Wysoki poziom anonimowości sprawcy, Szybkość rozpowszechniania materiałów i powszechna dostępność, Zasięg, Stałe narażenie na atak ofiary niezależnie od miejsca i pory, Trudności z usunięciem kompromitujących materiałów, Zjawisko to jest mniej kontrolowane przez rodziców, czy nauczycieli niż „klasyczna” przemoc, gdyż działania sprawcy są trudniejsze do zaobserwowania, Przeszkodą w przeciwdziałaniu cyberprzemocy przez dorosłych jest słaba znajomość specyfiki mediów elektronicznych oraz bagatelizowanie problemu.[2]

Zagrożenia związane z korzystaniem z internetu przez dzieci i młodzież Treści namawiające do nietolerancji (ksenofobia, rasizm) Treści promujące niezdrowy i niebezpieczny tryb życia(używki, narkotyki, dopalacze) Treści promujące przemoc, obrażenia fizyczne, śmierć (patostream) Treści propagujące i namawiające do przystąpienie do organizacji religijnych sekt Treści pornograficzne (zdjęcia, filmy, teksty) Zagrożenia związane z korzystaniem z internetu przez dzieci i młodzież

Tabela przedstawiająca formy cyberprzemocy, działania oraz artykuły karne i cywilne pod, które należą dane przestępstwa[3]: Formy cyberprzemocy Działania Artykuły Wulgarne wyzywanie Publikacja nieprzyzwoitych treści, zdjęcia, rysunki, obrazy Kodeks wykroczeń Art. 141 Poniżanie, ośmieszanie, upokarzanie Uporczywe nękanie Art. 107 Kodeks karny Art. 190a Straszenie, szantaż Groźby Art. 190&1-2 i 191&1-2 Niechciane zdjęcia i filmy Naruszenie wizerunku Kodeks cywilny Art. 23 i 24 Publikacja kompromitujących materiałów Naruszenie czci (zniesławienie, znieważenie) Art. 212&1-4 Podszywanie się Włamania do miejsca strzeżonego hasłem lub innym zabezpieczeniem Art. 267&1-4, 268a&1-3 , 190a&2

Skala cyberprzemocy według raportu NIK z 2017 r. [6] Z badań ankietowych przeprowadzonych przez NIK w trakcie kontroli (wśród 271 nauczycieli, 814 rodziców i 737 uczniów) wynika, że zjawisko cyberprzemocy jest wśród uczniów poważnym problemem. Z cyberprzemocą zetknęło się prawie 40 proc.  uczniów, blisko 30 proc. rodziców oraz 45 proc. ankietowanych nauczycieli. Wykrywalność sprawców cyberprzemocy jest najwyższa w opinii badanych nauczycieli (blisko 97 proc.). Pogląd na temat wykrywalności sprawcy podzieliło natomiast ok. 59 proc. rodziców oraz ponad 49 proc. uczniów. Jednocześnie blisko połowa ankietowanych uczniów stwierdziła, że w przypadku doświadczenia cyberprzemocy nie zwróciłaby się do nikogo o pomoc, nieco ponad 13  proc. uczniów zwróciłoby sięo pomoc do nauczyciela, a 19 proc. do rodziców.

Skala cyberprzemocy według badań fundacji dzieci niczyje[5]: Zgodnie z badaniami prowadzonymi na zlecenie Fundacji „Dzieci Niczyje” okazuje się, iż ponad połowa internautów w nastoletnim wieku w Polsce co najmniej raz doświadczyła różnych form przemocy w cyberprzestrzeni. Według badań aż 52% dzieci w wieku 12-17 lat przyznaje, że za pośrednictwem Internetu lub telefonu komórkowego doświadczyło przemocy werbalnej – 47%, poniżania, ośmieszania i upokarzania – 21%, a nawet straszenia i szantażowania – 16%. Ponad połowa z nich co najmniej raz była fotografowana wbrew ich woli. Coraz częstsze również staje się też zjawisko kradzieży tożsamości, co potwierdziło 29% badanych. Zgodnie z ich słowami ktoś podszywał się pod nich podczas surfowania po Internecie. 14% badanych skarżyło się z kolei na publikowanie i rozpowszechnianie w sieci kompromitujących ich materiałów.

Skutki cyberprzemocy: Według ICD –10 (Międzynarodowej Klaryfikacji Chorób) w wyniku działań urazu mogą pojawić się zaburzenia pourazowe, adaptacyjne oraz dysocjacyjne (konwersyjne)[1]. U ofiar cyberprzemocy można dostrzec trzy kategorie objawów stresu pourazowego: nadmiernie pobudzenie , mogące obawiać się wzmożoną czujnością, nocnymi koszmarami, wypatrywaniem zagrożenia, psychosomatycznymi dolegliwościami; wtargnięcie pojawiające się w postaci wspomnień, urazowych doświadczeń pod postacią obrazów i wrażeń, gdzie jednak brakuje narracji i ciągłości z aktualnymi doświadczeniami; rezygnacja z aktywnego życia, obniżenie inicjatywy, sporadyczna zmiana poczucia miejsca i czasu[4].

Zapobieganie cyberprzemocy na terenie szkoły: Prowadzenie działań mających na celu uświadomienie zagrożeń i działań profilaktycznych; Edukacja w zakresie bezpiecznego korzystania z internetu, netykiety, odpowiedzialności prawnej oraz sposobu reagowania w sytuacjach zagrożenia; Zastosowanie działań prewencyjnych w postaci filtrów na strony internetowe oraz kontroli przeglądanych stron internetowych; Wprowadzenie sankcji regulaminowych na przypadki stosowania cyberprzemocy przez uczniów; Reagowanie grona pedagogicznego na pojawiające się przypadki cyberprzemocy; Opracowanie procedur mających na celu zapobieganiu cyberprzemocy.

Wsparcie ze strony szkoły dla ofiar cyberprzemocy: Wsparcie psychologiczne – porady jak się zachować w sytuacji bycia ofiarą cyberprzemocy, jak zapewnić sobie bezpieczeństwo i nie doprowadzić do dalszych sytuacji, które mogłyby nasilić cyberprzemoc; Monitoring ucznia – Sprawdzanie czy nie są stosowane wobec ofiary dalsze akty agresji bądź odwetowe ze strony sprawcy; Rozmowa z rodzicami – Informowanie rodziców o problemie dziecka, pomoc ze strony szkoły w postaci rozmowy z wychowawcą oraz pedagogiem szkolnym. Wyjaśnienie rodzicom jakie zostały zastosowane środki zaradcze oraz jeśli sytuacja tego wymaga zaproponowanie pomocy specjalisty psychologa

zadzwoń pod bezpłatny numer telefonu 0 800 100 100 Gdzie szukać pomocy: www.helpline.org.pl zadzwoń pod bezpłatny numer telefonu 0 800 100 100 116 111 – ogólnopolski telefon zaufania dla dzieci i młodzieży www.dzieckowsieci.pl - strona promująca bezpieczeństwo w sieci, zarówno dla dzieci i rodziców www.nask.pl www.saferinternet.pl www.dyzurnet.pl – strona na której możemy zgłaszać nielegalne treści, które znaleźliśmy w internecie

Bibliografia: [1] - Albański L., „Wybrane zagadnienia z patologii społecznej”, Kolegium Karkonoskie, Jelenia Góra 2010 [2] – Komenda Wojewódzka Policji Radom [3] – Komenda Wojewódzka Policji Mazowsze [4] - https://cyberswiadomosc.wordpress.com/2017/01/31/skutki-cyberprzemocy [5] - http://fdn.pl/przemoc-wobec-dzieci [6] - https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-cyberprzemocy-wsrod-dzieci-i-mlodziezy.html [7] - https://pl.wikipedia.org/wiki/Cyberprzemoc opracowanie M.Opałka