Źródła uregulowania oraz podstawowe pojęcia prawa prasowego Prasa drukowana Źródła uregulowania oraz podstawowe pojęcia prawa prasowego

Zakres regulacji ustawy: Art. 7. 1. Ustawa reguluje prasową działalność wydawniczą i dziennikarską Działalność wydawnicza  prowadzi do ogłoszenia drukiem materiałów prasowych i ich publikacji, Działalność dziennikarska  odnosi się do redagowania, tworzenia lub przygotowywania materiałów prasowych, Art. 54b. Przepisy o odpowiedzialności prawnej i postępowaniu w sprawach prasowych stosuje się odpowiednio do naruszeń prawa związanych z przekazywaniem myśli ludzkiej za pomocą innych niż prasa środków przeznaczonych do rozpowszechniania, niezależnie od techniki przekazu, w szczególności publikacji nieperiodycznych oraz innych wytworów druku, wizji i fonii.

Wyłączenia z zastosowania prawa prasowego Art. 9. Przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się do: 1) Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennika Urzędowego Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” oraz innych urzędowych organów publikacyjnych; 2) Diariusza Sejmowego i własnych sprawozdań z działalności Sejmu i jego organów, a także wewnętrznych wydawnictw organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego; 3) orzecznictwa sądów, oraz innych urzędowych publikacji o tym charakterze; 4) wydawnictw prasowych obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i organizacji międzynarodowych, które na podstawie ustaw, umów i zwyczajów międzynarodowych korzystają z prawa prowadzenia działalności wydawniczej.

Pojęcie prasy prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską; (art. 7 ust. 2 pkt 1 Pr. Pras.)

PRASA Znaczenie przedmiotowe Znaczenie podmiotowe Przekaz o określonych cechach: Periodyczny, otwarty, różnorodny, ukazujący się nie rzadziej niż raz do roku, oznaczony stałym tutułem Znaczenie podmiotowe Zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską Znaczenie instytucjonalne Środki masowego przekazu

SN, wyr. z dn. 24.06.2014r., I CSK 532/13, Pojęcie prasy obejmuje także publikacje rozpowszechniane za pomocą Internetu, jeżeli spełniają one wymagania określone w art. 7 ust. 2 ustawy z 1984r. – Prawo prasowe. Dotyczy to nie tylko tych sytuacji, gdy internetowej publikacji towarzyszy publikacja tradycyjna, drukowana, stanowiąca inną, elektroniczną jej postać online, ale także przypadków, gdy istnieje tylko publikacja w formie elektronicznej, ale zachowuje cechy prasy: określoną periodyczność, nie tworzy zamkniętej, jednorodnej całości, ma stały tytuł (nazwę), kolejny numer i datę. Chodzi tu regularnie rozpowszechniane za pomocą internetu biuletyny, serwisy i inne periodyki.

Cechy prasy (przedmiotowe) Periodyczność Powtarzające się regularnie Kolejne numery w oznaczonej jedn. czasu Aktualizacja informacji na stronie www. SN, wyr 28.10.2016r., I CSK 695/15

Cechy prasy (c.d) Nie stanowi jednorodnej zamkniętej struktury Otwartość i różnorodność Ukazywanie się nie rzadziej niż raz do roku Stały tytuł numer i data

Dzienniki dziennikiem jest ogólnoinformacyjny druk periodyczny lub przekaz za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu, ukazujący się częściej niż raz w tygodniu; (art. 7 ust. 2 pkt 2 Pr. Pras) Dziennik Ogólnoinformacyjny druk periodyczny Przekaz za pomocą druku, dźwięku, dźwięku i obrazu Ukazujący się częściej niż raz w tygodniu

Przekaz za pomocą druku, dźwięku, dźwięku i obrazu Czasopismo czasopismem jest druk periodyczny ukazujący się nie częściej niż raz w tygodniu, a nie rzadziej niż raz w roku; przepis ten stosuje się odpowiednio do przekazu za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu innego niż określony w pkt 2; (art. 7 ust. 2 pkt 3 Pr. Pras.) czasopismo Druk periodyczny Przekaz za pomocą druku, dźwięku, dźwięku i obrazu Ukazuje się nie częściej niż raz w tygodniu, a nie rzadziej niż raz w roku

Materiał, który został już opublikowany Materiał prasowy materiałem prasowym jest każdy opublikowany lub przekazany do opublikowania w prasie tekst albo obraz o charakterze informacyjnym, publicystycznym, dokumentalnym lub innym, niezależnie od środków przekazu, rodzaju, formy, przeznaczenia czy autorstwa; (art. 7 ust. 2 pkt 4 Pr. Pras.) Materiał prasowy Materiał, który został już opublikowany Materiał, który nie został jeszcze opublikowany, ale który zakwalifikowano do druku Materiał, który nie został zakwalifikowany do publikacji, ale który był przez autora przeznaczony do druku

Impressum Art. 27. 1. Na każdym egzemplarzu druków periodycznych, serwisów agencyjnych oraz innych podobnych druków prasowych należy w widocznym i zwyczajowo przyjętym miejscu podać: nazwę i adres wydawcy lub innego właściwego organu; adres redakcji oraz imię i nazwisko redaktora naczelnego; miejsce i datę wydania; nazwę zakładu wykonującego dany druk prasowy; (uchylony) 38) międzynarodowy znak informacyjny; bieżącą numerację. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do nagrań radiowych i telewizyjnych oraz kronik filmowych.

Numer ISSN / ISBN International Standard Serial Number – Międzynarodowy Znormalizowany Numer Wydawnictw Ciągłych Wydawnictwo ciągłe – o niesprecyzowanym bliżej zakończeniu, ukazujące się pod wspólnym tytułem, mające części, oznaczone numerycznie lub chronologicznie w określonych lub nieokreślonych odstępach czasu, Ośrodkiem upoważnionym do nadawania numeru ISSN jest Biblioteka Narodowa [www.bn.org.pl] Numer składa się z 8 cyfr podzielonych myślnikiem na dwie grupy, może być wzbogacony o dodatkowe oznaczenia kodowe danego kraju, Numer ISBN – International Standard Book Number- indywidualny numer nadawany seriom wydawniczym, który może być zamieszczany jednocześnie i obok ISSN

Podmioty związane z działalnością prasową dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji; (art. 7 ust. 2 pkt 5) redaktorem jest dziennikarz decydujący lub współdecydujący o publikacji materiałów prasowych; (art. 7 ust, 2 pkt. 6) redaktorem naczelnym jest osoba posiadająca uprawnienia do decydowania o całokształcie działalności redakcji; (art. 7 ust. 2 pkt 7)

Redaktor naczelny Art. 25. 1. Redakcją kieruje redaktor naczelny. 2. Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma może być osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, posiada obywatelstwo polskie i nie jest pozbawiona praw publicznych. 3. Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie może być osoba skazana za zbrodnię wymienioną w rozdziale XVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1600), jeżeli nie upłynął okres 10 lat od zakończenia odbywania kary, oraz osoba skazana za występek tego samego rodzaju, jeżeli nie upłynął okres 3 lat od zakończenia odbywania kary, osoba skazana za przestępstwo popełnione w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, a także osoba, która co najmniej trzykrotnie była karana za przestępstwa określone w niniejszej ustawie. Organ rejestracyjny w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych może zwolnić redaktora naczelnego od wymogu posiadania obywatelstwa polskiego. 4. Redaktor naczelny odpowiada za treść przygotowywanych przez redakcję materiałów prasowych oraz za sprawy redakcyjne i finansowe redakcji w granicach określonych w statucie lub właściwych przepisach. Jest również obowiązany do dbania o poprawność języka materiałów prasowych oraz przeciwdziałania jego wulgaryzacji. 4a. W wypadku gdy redaktor naczelny uzyskuje immunitet procesowy, obowiązany jest wskazać redaktora, który ponosi odpowiedzialność określoną w art. 49a. 5. Redaktora naczelnego powołuje i odwołuje wydawca, organ założycielski wydawnictwa lub inny właściwy organ.

Inne obowiązki redaktora naczelnego wynikające z Prawa prasowego: Publikacja sprostowań prasowych (art. 31a ust. 1), Publikacja komunikatów urzędowych (art. 34 ust. 1) Publikacja wyroków i innych ogłoszeń zawierających klauzulę o opublikowaniu, ogłoszeń sądów lub innych organów państwowych, a także listów gończych (art. 35)

Wydawca Wydawcą może być osoba prawna, fizyczna lub inna jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej. W szczególności wydawcą może być organ państwowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja polityczna, związek zawodowy, organizacja spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja społeczna oraz kościół i inny związek wyznaniowy Organizacja polityczna, związek zawodowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja społeczna oraz kościół i inny związek wyznaniowy może realizować uprawnienia wydawnicze bezpośrednio lub za pośrednictwem wydawnictw własnych, jak również innych wydawnictw, działających jako nakładca.(art. 8) Wydawca: Ustanawia redakcję, Tworzy warunki techniczne do przygotowania wydawnictwa, Organizuje proces techniczny wytworzenia periodyku, Zajmuje się jego udostępnieniem i reklamą.

Prawa i obowiązki wydawcy wynikające z Prawa prasowego Powołuje i odwołuje redaktora naczelnego (art. 25 ust. 5) Ponosi koszt opublikowania sprostowania, jeśli możliwy termin opublikowania przekracza 6 miesięcy (art. 32 ust. 2) Ma prawo odmówić publikacji reklamy lub ogłoszenia jeśli ich treść jest sprzeczna z linią programową bądź charakterem publikacji (art. 36 ust. 4) Na żądanie uprawnionych podmiotów ma obowiązek ujawnić dane podmiotów zamieszczających odpłatne ogłoszenia lub reklamy w sprawach działalności gospodarczej (art. 36 ust. 6) Ponosi solidarną odpowiedzialność za naruszenie prawa spowodowane publikacją materiału prasowego (art. 38) Ponosi odpowiedzialność karną za wydawanie prasy bez rejestracji albo zawieszonej (art. 45)

Redakcja i podmioty wspomagające redakcją jest jednostka organizująca proces przygotowywania (zbierania, oceniania i opracowywania) materiałów do publikacji w prasie. (art. 7 ust. 2 pkt 8.) Przy redakcji działa kolegium redakcyjne, jeżeli statut redakcji lub właściwe przepisy tak stanowią. (art. 25 ust. 6) Przy redakcji może też działać rada redakcyjna (programowa, naukowa), jako organ opiniodawczo-doradczy redaktora naczelnego. (art. 25 ust. 7) Czy redakcja może składać się z jednej osoby? II SA/Wa 1885/07 z dn. 30.10.2008r.

Egzemplarze obowiązkowe Egzemplarz obowiązkowy – nałożony na wydawców obowiązek dostarczania do określonych bibliotek nieodpłatnie druków, książek oraz dokumentów dźwiękowych i audiowizualnych. Podstawa prawna: ustawa z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych.

Kazus Jerzy C. wydawca czasopisma „Dobre wieści” w ramach swojej działalności prowadzi portal internetowy zawierający treści „Dobre wieści” w wersji online. Na forum dyskusyjnym pojawiły się posty anonimowych autorów, komentujące treści artykułów. Czy działalność wydawcy prowadzona w formie portalu internetowego stanowi prasę w rozumieniu ustawy prawo prasowe? Czy komentarze umieszczone na forum stanowią materiały prasowe w rozumieniu ustawy? Czy odpowiedź na pierwsze pytanie byłaby inna, gdyby nie istniał tradycyjny, drukowany odpowiednik czasopisma?

Dziękuję za uwagę Agnieszka Kwiecień-Madej