Osady ściekowe Osady ściekowe są produktem oczyszczania ścieków i powstają na skutek szeregu procesów fizycznych, fizyczno-chemicznych i biologicznych zachodzących w oczyszczalniach ścieków. Wg definicji zaproponowanej przez Europejski Komitet Normalizacyjny – CEN osadem ściekowym nazywamy mieszaninę wody i ciał stałych oddzielonych z różnych typów wody w rezultacie procesów naturalnych lub sztucznych.

Ilość oczyszczalni Typ oczyszczalni 1999 rok 2000 rok mechaniczne 139 135 mechaniczno-chemiczne 17 biologiczne 1724 1844 z podwyższonym usuwaniem biogenów 325 421 razem 2205 2417

Ilość osadów ściekowych (2000 GUS) Ogółem 359819 Mg Wykorzystane przemysłowo 28274 Wykorzystane rolniczo 50628 Kompostowane 25528 Przetworzone termicznie 5904 Składowane 151618 Inne 97867 Nagromadzone 675011

Zagospodarowanie (w %) osadów ściekowych w UE 1995 kraj Wyk. Rol. Składowanie Spalanie Zrzut do morza Belgia 27 51 22 Dania 45 10 Hiszpania 62 28 Holandia 26 4 5 Wiel. Bryt. 48 19 3 30 Szwajcaria 50 35 15

Poletka osadowe

Ryc str38

Rozporządzenie Ministra Środowiska z 1 sierpnia 2002 w sprawie komunalnych osadów ściekowych Dz. U. Nr. 134 poz. 1140

Źródło powstania OŚ Ustabilizowanie OŚ Wykluczenie obszaru aplikacji OŚ Badania OŚ Zawartość metali ciężkich Określenie przydatności stosowania OŚ Określenie sposobu wykorzystania OŚ do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu oraz do roślinnego utrwalania powierzchni gruntów i inne... w rolnictwie rekultywacja gruntów na potrzeby rolnicze i nierolnicze, kompostowania

Uwarunkowania badań osadów ściekowych Badania OŚ częstotliwość badań 1 raz / 6 mieś. – do 10000 LRM 1 raz / 4 mieś. – 10000-100000 LRM 1 raz / 2 mieś. – ponad 100000 LRM reprezentatywność próbki 10 próbek jednostkowych przy partii OŚ do 50 m3 15 próbek jednostkowych przy partii OŚ 50-100 m3 30 próbek jednostkowych przy partii OŚ powyżej 100 m3

ilość żywych jaj pasożytów Ascaris sp., Trichuris sp., Toxacara sp: Badania OŚ* odczyn pH, % s.m., % sub. org., % N-og. i N-NH4+, % P, % Ca i Mg mg/kg s.m. Pb, Cd, Cr, Cu, Ni, Hg, Zn brak1,2) obecności bak. z rodz. Salmonella ilość żywych jaj pasożytów Ascaris sp., Trichuris sp., Toxacara sp: <=01); <=3002,3)

Maksymalna ilość metali ciężkich w mg/kg s. m Maksymalna ilość metali ciężkich w mg/kg s.m. osadu przy wykorzystywanych na cele nieprzemysłowe

Maksymalna ilość metali ciężkich w glebie1,2) (mg/kg)

Maksymalna ilość metali ciężkich w glebie3) (mg/kg)

Zawartość (%)składników nawozowych i innych właściwości w osadach ściekowych z oczyszczalni komunalnych w Polsce [Maćkowiak]

Ilości makropierwiastków wprowadzana z OŚ [zawartości za Maćkowiakiem] Wykorzystanie rolnicze 10 t s.m./ha/5 lat

Zawartość metali ciężkich (mg/kg) w OŚ trzech rejonów (1) w rolnictwie

Nie można stosować OŚ na obszarach: parków narodowych i rezerwatów przyrody terenów objętych szczególnymi formami ochrony, jeżeli OŚ został wytworzony poza tymi terenami, stref ochronnych źródeł i ujęć wody, terenów zalewowych, czasowo podtapianych i bagiennych, gruntów o dużej przepuszczalności, jeżeli poziom wód sięga 1,5 m, terenów wychodni warstw wodonośnych, terenów położonych w odległości mniejszej niż 100 m od ujęcia wody, budynków mieszkalnych, zakładu pracy, gruntów rolnych o spadku przekraczającym 10 %, terenów czasowo zamarzniętych i pokrytych śniegiem, gruntów wykorzystywanych na pastwiska i łąki, gruntów wykorzystywanych do upraw pod osłonami, gruntów, na których rosną rośliny sadownicze i warzywa, z wyjątkiem drzew owocowych, gruntów przeznaczonych pod uprawę r. jagodowych i warzyw (na 18 miesięcy przed zbiorem).

Jak nie wolno!!! 1999 rok

Materiały źródłowe Dziennik Ustaw 72 z 1999 r poz. 813 Dziennik Ustaw odpady Dziennik Ustaw 89 z 2000 r poz. 991 Maćkowiak Cz. 2000. Wykorzystanie w rolnictwie produktów odpadowych o znaczeniu nawozowym. Nawozy i Nawożenie 3a,131-152 Siuta J. 1999. Sposoby przyrodniczego użytkowania osadów ściekowych. III Konf. Nauk. Tech. Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych, 7-20. Gambuś Skład chemiczny i wartość nawozowa osadów ściekowych z wybranych oczyszczalni regionu krakowskiego. III Konf. Nauk. Tech. Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych, 67-78.