ROLA ZAKŁADOWEJ ORGANIZACJI ZWIĄZKOWEJ W SPORZE ZBIOROWYM Z PRACODAWCĄ SZKOLENIE PREZESÓW OKRĘGÓW I PREZESÓW ODDZIAŁÓW WARSZAWA 11-12 kwietnia 2013 r.

Ustawa z dnia 23 maja 1991r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz Ustawa z dnia 23 maja 1991r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U z 1991r. Nr 55, poz. 236 z późn. zm.) Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz. U. z 2001r., Nr 79, poz. 854 z późn. zm). Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie warunków wynagradzania mediatorów z listy ustalonej przez ministra właściwego do spraw pracy (Dz. U. z 2004r. Nr 269, poz. 2673) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 sierpnia 1991r. w sprawie trybu postępowania przed kolegiami arbitrażu społecznego (Dz. U. z 1991r., Nr 71, poz. 324 z późn. zm.)

ELEMENTY POJĘCIA SPÓR ZBIOROWY podmiotowy przedmiotowy czasowy

ELELEMENTY POJĘCIA SPÓR ZBIOROWY element podmiotowy – określa kto może być stroną sporu zbiorowego stronami sporu zbiorowego mogą być wyłącznie pracodawcy i pracownicy

REPREZENTACJA STRON SPORU prawa i interesy pracowników są reprezentowane przez związki zawodowe prawa i interesy pracodawców mogą reprezentować organizacje pracodawców

REPREZENTACJA STRON SPORU w przypadku działania w zakładzie pracy więcej niż jednej organizacji związkowej każda z nich ma prawo reprezentować w sporze zbiorowym interesy stanowiące przedmiot sporu organizacje związkowe mogą powołać jedną wspólną reprezentację

ELELEMENTY POJĘCIA SPÓR ZBIOROWY element przedmiotowy – określający czego może dotyczyć spór zbiorowy spór zbiorowy może dotyczyć jedynie warunków pracy, płac, świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych

ELELEMENTY POJĘCIA SPÓR ZBIOROWY czasowy – wyznaczający moment powstania sporu zbiorowego za dzień rozpoczęcia sporu zbiorowego przyjmuje się dzień przekazania pracodawcy żądań (jeżeli w ciągu trzech dni pracodawca tych żądań nie spełni)

ETAPY SPORU ZBIOROWEGO rokowania mediacja arbitraż - nieobligatoryjny strajk

ROKOWANIA są pierwszym obligatoryjnym dla obu stron etapem rozwiązywania sporu zbiorowego polegają na bezpośrednich rozmowach i negocjacjach mających na celu usunięcia zaistniałych rozbieżności i wypracowanie kompromisu

ROKOWANIA mogą zakończyć się zawarciem przez strony porozumienia lub sporządzeniem protokołu rozbieżności porozumienie zawarte w trakcie rokowań ma charakter źródła prawa pracy w rozumieniu art.9 §1 KP

MEDIACJA w przypadku gdy pracodawca odrzuci żądania, spór przechodzi do kolejnej obligatoryjnego etapu – mediacji mediacja polega na włączeniu do rozmów bezstronnego pośrednika (mediatora) mającego za zadanie uświadomienie stronom realności stawianych żądań i doprowadzenie do konsensusu

MEDIACJA mediatora ustalają wspólnie strony sporu zbiorowego mediatorem może być osoba z listy ustalonej w rozporządzeniu przez ministra właściwego ds. pracy

MEDIACJA jeżeli podczas mediacji strony osiągną kompromis następuje podpisanie porozumienia kończącego spór zbiorowy brak kompromisu prowadzi do sporządzenia protokołu rozbieżności i powoduje otwarcie możliwości podjęcia akcji strajkowej

STRAJK OSTRZEGAWCZY jeżeli przebieg postępowania mediacyjnego uzasadnia ocenę, że nie doprowadzi ono do rozwiązania sporu, organizacja związkowa może zorganizować strajk ostrzegawczy

ARBITRAŻ związek zawodowy może przed ogłoszeniem strajku zdecydować o skierowaniu sporu pod rozstrzygnięcie kolegium arbitrażu społecznego etap arbitrażu nie jest etapem obligatoryjnym i związek zawodowy po negatywnym wyniku rokowań i mediacji ma prawo do podjęcia akcji strajkowej

STRAJK jest najostrzejszą i ostateczną formą protestu pracowniczego strajk musi być poprzedzony przeprowadzeniem rokowań i mediacji

STRAJK jest aktem zbiorowym polega na powstrzymywaniu się od wykonywania pracy jest prowadzony w sprawach warunków pracy, płac, świadczeń socjalnych lub wolności związkowych

STRAJK NIE SĄ STRAJKIEM: akcje protestacyjne niemające charakteru zbiorowego akcje niepowodujące przerwania ciągłości pracy akcje prowadzone w innym celu niż obrona zbiorowych praw i interesów pracowniczych

STRAJK pracownicy mają swobodę w podjęciu decyzji o przystąpieniu lub odmowie przystąpienia do strajku zakazane jest wywieranie na pracownika jakiejkolwiek presji w celu zmuszenia go do udziału bądź odmowy udziału w strajku

OGŁOSZENIE STRAJKU REFERENDUM strajk ogłaszany jest przez właściwy statutowo organ związkowy warunkiem przeprowadzenia akcji strajkowej jest uprzednie zorganizowanie referendum strajk powinien być ogłoszony nie później niż na 5 dni przed jego rozpoczęciem

STRAJK organizatorzy strajku są obowiązani współdziałać z kierownikiem zakładu pracy w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony mienia zakładu pracy i nieprzerwanej pracy obiektów, urządzeń i instalacji

STRAJK udział pracownika w strajku zorganizowanym zgodnie z przepisami nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych w okresie strajku pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia czas trwania strajku wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy

INNE FORMY PROTESTU w obronie praw i interesów pracowniczych mogą być organizowane inne niż strajk formy akcji protestacyjnej

INNE FORMY PROTESTU MOGĄ BYĆ PODEJMOWANE I PROWADZONE: wyłącznie w sprawach dotyczących warunków pracy i płacy, świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników po wyczerpaniu trybu rokowań w sposób niezagrażający życiu i zdrowiu zgodnie z obowiązującym prawem

ODPOWIEDZIALNOŚĆ - podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności KTO W ZWIĄZKU Z ZAJMOWANYM STANOWISKIEM LUB PEŁNIONĄ FUNKCJĄ: przeszkadza we wszczęciu lub w prowadzeniu w sposób zgodny z prawem sporu zbiorowego nie dopełnia obowiązków określonych w ustawie - podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NARUSZENIE PRZEPISÓW USTAWY grzywnie albo karze ograniczenia wolności samej karze podlega ten, kto kieruje strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom ustawy

ODPOWIEDZIALNOŚĆ za szkody wyrządzone strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom ustawy organizator ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w kodeksie cywilnym