SPOŁECZNE SKUTKI POLITYKI KLIMATYCZNEJ ŚWIATA

UCHWAŁA Nr 5 strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego z dnia 18 lutego 2016 w sprawie polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej oraz systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) w kontekście projektu zmiany dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie w okresie 2021-2030 oraz zmieniającej dyrektywę Rady 96/61/WE Na podstawie art. 29 w związku z art. 2 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2015 r., poz. 1240), zwanej dalej „ustawą”, uchwala się co następuje:

Strona pracowników i strona pracodawców Rady Dialogu Społecznego przedstawiają następujące wspólne stanowisko w sprawie projektu zmiany dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie w okresie 2021-2030 oraz zmieniającej dyrektywę Rady 96/61/WE:

Polska i jej gospodarka narodowa z należytą uwagą i zaangażowaniem traktują troskę i działania światowej i europejskiej społeczności na rzecz poprawy klimatu i środowiska naturalnego. Na mocy Protokołu z Kioto (COP 3 - 1997) państwa rozwinięte oraz państwa będące w procesie transformacji, zobowiązały się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 5% w stosunku do roku bazowego 1990. Państwa objęte porozumieniem zredukowały emisje o ok. 12%, głównie za sprawą wysiłku państw Europy Środkowo-Wschodniej przechodzących transformację. Polska zobowiązała się wówczas do redukcji emisji o 6% w stosunku do roku bazowego, a w rzeczywistości w okresie rozliczeniowym do 2012 roku zredukowała emisję o 30%. Potwierdzamy swoje dotychczasowe opinie, iż redukcję emisji gazów cieplarnianych należy wdrażać globalnie i kompleksowo, jednak nie z tą samą intensywnością i dynamiką we wszystkich państwach, zaś ochrona klimatu ma sens jedynie wtedy i jest skuteczna, gdy wszystkie kraje podpiszą się pod dobrowolnie przyjętymi na siebie zobowiązaniami, sprawiedliwie, solidarnie i adekwatnie do własnych możliwości.

Nowy system EU ETS będzie miał zasadnicze znaczenie dla utrzymania konkurencyjności przemysłu oraz całej gospodarki, tak europejskiej, jak i krajowej. Największe skutki prowadzonej polityki klimatyczno-energetycznej i nadmiernego eksponowania celów klimatycznych (niestety w większości negatywne) będą odczuwały kraje, w których węgiel odgrywa kluczową rolę w procesach przetwarzania energii. Do takich krajów zalicza się także Polska, gdzie produkcja energii elektrycznej i ciepła scentralizowanego oparta jest praktycznie w całości na węglu (ponad 90%).

Cele, trendy i narzędzia polityki klimatycznej UE generują nieodzowność podjęcia gigantycznego wysiłku inwestycyjnego w zakresie modernizacji polskiego sektora energii. Szacunki liczbowe hipotetycznych kosztów takiej modernizacji kształtują się na poziomie setek miliardów złotych, których z pewnością nie zrekompensują ani przydział bezpłatnych uprawnień do emisji, ani środki wsparcia z Funduszu Modernizacyjnego. W tej sytuacji należy liczyć się z rozległymi konsekwencjami i zagrożeniami dla tempa wzrostu gospodarczego w Polsce, poziomu naszej konkurencyjności oraz stanu zatrudnienia, co nie pozostanie bez wpływu na poziom życia i dobrobytu polskiego społeczeństwa oraz poszerzeniem się sfery ubóstwa energetycznego.

Przy wydobyciu 1 mln ton węgla kamiennego i brunatnego znajduje zatrudnienie 800 ludzi natomiast na jedno takie miejsce pracy przypadają 4 miejsca pracy osób zatrudnionych wokół stanowisk wydobywczych (wg danych Unii Europejskiej).

Tabela 1: Porównanie wydobycia węgla kamiennego w latach 2000-2012 na świecie Kraj 2000 [mln ton] 2012 Dynamika 2012/2000 [2000=100%] Polska 102 78 76,5 RPA 225 260 115,6 Chiny 1 171 3 660 312,6 Australia 238 366 153,8 Indie 310 580 187,1 Rosja 169 353 208,9 USA 899 922 102,6 Indonezja 76,6 386 503,9 Świat ogółem 3 641 7 166 196,8

Polska zmniejszyła wydobycie węgla o 24 mln co zgodnie z wyliczeniami sprawiło, że straciliśmy 19200 miejsc pracy w górnictwie i 76 800 miejsc pracy w branżach okołogórniczych.

Dla porównania Indie zwiększyły swoje wydobycie o 270 mln ton co sprawiło, że kraj ten zyskał 864 000 miejsc pracy w górnictwie i branżach okołogórniczych.

Wydobycie węgla na świecie zwiększyło się o 3 mld 525 mln ton natomiast Polska w tym samym czasie obniżyła swoje wydobycie.

Kraj 2009 [mln ton] 2011 2012 Dynamika 2012/2009 [2009=100%] Tabela 2: Import węgla kamiennego przez kraje Unii Europejskiej w 2009 i 2012r. Kraj 2009 [mln ton] 2011 2012 Dynamika 2012/2009 [2009=100%] Niemcy 36,8 44,2 44,9 122,0 Wielka Brytania 38,1 31,7 44,8 117,6 Włochy 22,0 24,0 25,9 117,7 Hiszpania 17,1 15,3 21,4 125,1 Francja 16,2 17,6 108,6 Holandia 10,8 11,7 12,4 114,8 Polska 10,0 15,5 10,1 101,0 Portugalia 3,1 3,6 5,0 161,3 Dania 4,4 6,1 4,0 90,9 Finlandia 6,0 7,0 66,7

Kraj 2009 [mln ton] 2011 2012 Dynamika 2012/2009 [2009=100%] Tabela 2. Cd Kraj 2009 [mln ton] 2011 2012 Dynamika 2012/2009 [2009=100%] Słowacja 3,2 3,4 4,0 125,0 Belgia 4,1 3,5 85,4 Austria 3,8 80,0 Bułgaria 3,3 2,3 65,7 Szwecja 2,4 2,7 2,1 87,5 Irlandia 1,9 91,3 Republika Czeska 1,7 1,5 88,2 Węgry 1,4 107,1 Rumunia 1,2 1,3 108,3 Pozostałe kraje Unii 0,8 66,7 Ogółem import UE 189,5 199,9 212,4 112,1

Import węgla kamiennego w krajach Unii Europejskiej wzrósł o 23 mln ton co sprawiło, że Europa straciła 73 600 miejsc pracy w górnictwie i branżach okołogórniczych.

Na skutek polityki klimatycznej świat zyskał miejsca pracy w branży górniczej natomiast kraje Unii Europejskiej tracą te miejsca pracy. Cena węgla wskaźnikowego wynosiła 48$ w 2013 roku natomiast w roku bieżącym wynosi około 100$. Od podpisania porozumienia w Kyoto emisja CO₂ zwiększyła się, wzrosło wydobycie oraz zużycie węgla i wzrosła również liczba miejsc pracy, ale dla pracowników poza Unią Europejską.

Dziękuję za uwagę.