PISMO ŚWIĘTE I TRADYCJA

NAZWA: Biblia – po grecku biblos znaczy papirus lub święta, czcigodna księga po hebrajsku ha-sefer znaczy zbiór ksiąg. Inne nazwy Biblii: Stary i Nowy Testament Stare i Nowe Przymierze Święta Księga Księga Życia Księga nad Księgami

Ps 40, 8-9 Wtedy powiedziałem: «Oto przychodzę;w zwoju księgi o mnie napisano: Jest moją radością, mój Boże, czynić Twoją wolę,a Prawo Twoje mieszka w moim wnętrzu „drzewa życia”

PODZIAŁ I LICZBA KSIĄG

Tak w ST, jak i w NT- ze względu na treść- można pogrupować księgi następująco: historyczne, dydaktyczne i prorockie (profetyczne).

JĘZYKI PISMA ŚWIĘTEGO STARY TESTAMENT NOWY TESTAMENT j. hebrajski j. aramejski j. grecki Najstarsze księgi Pisma Świętego powstały w języku hebrajskim ponieważ do VI wieku był to język którym posługiwali się żydzi w mowie codziennej. Po niewoli babilońskiej zaczęto używać języka aramejskiego. Dlatego część młodszych ksiąg powstała w tym języku. Natomiast język hebrajski pozostał używany w liturgii. Od IV wieku kultura helleńska weszła w świat. Żydzi osiedlali się w basenie morza śródziemnego. Największe ich skupisko było w Aleksandrii. Używali oni języka greckiego w formie uproszczonej do którego dodawali cały szereg słów pochodzenia semickiego. Tak powstały język nosił nazwę KOINE DIALECTOS w tym języku powstało część ksiąg ST i prawie wszystkie NT z wyjątkiem Ew. Mt. j. grecki j. aramejski Mt

AUTORZY PISMA ŚWIĘTEGO BÓG – autor pierwszorzędny NATCHNIENIE BIBLIJNE nadprzyrodzony charyzmat udzielony przez Boga człowiek – autor drugorzędny (spisał to i tylko to, co Bóg chciał, chociaż w języku ludzkim i w wolności) Człowiek jest narzędziem w ręku Boga

PRZEKŁADY BIBLII SEPTUAGINTA – przekład z języka hebrajskiego na grecki WULGATA – Przekład na język łaciński dokonany przez św. Hieronima. Przekład z języka hebrajskiego na grecki, dokonany w II wieku przed Chrystusem. Setptuaginta – oznacza siedemdziesiąt, gdyż przekładu miało dokonać 70 uczonych, którzy w 70 dni przetłumaczyli tekst aramejski i hebrajski na grekę. Bardzo interesujące rękopisy Septuaginty odkryto w XX wieku. Septuaginta jest do dzisiaj używana w kościołach prawosławnych jako przekład kanoniczny. Wulgata Przekładu dokonał św. Hieronim w latach 390-405 po Chrystusie. W ciągu następnych stuleci Wulgata zdobył sobie pozycję „oficjalnego” tłumaczenia w Kościele Zachodnim i pozostaje nim do dzisiaj. Wpisała się również w historię cywilizacji zachodniej jako pierwsza drukowana książka (1456, Gutenberg). W XVI wieku Sobór Trydencki potwierdził, że jest to autentyczna wersja Bożego Słowa. Do czasu publikacji encykliki Divino afflante Spiritu (1943) Wulgata stanowiła podstawę katolickich przekładów Biblii.

Przekłady w języku polskim 1. Psałterz floriański, 2. Psałterz puławski 3. Psałterz Dawidów ( Jan Kochanowski XVI w) Pierwszym drukowany polski przekład całego Pisma Świętego jest tzw. Biblia Leopolity z 1561 roku. Tłumaczona z Wulgaty na zlecenie rodziny Szarffenbergów przez księdza Jana Nicza ze Lwowa (pseudonim Leopolita znaczy „Lwowianin”), który był między innymi wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od nazwiska zleceniodawców pochodzi inna nazwa przekładu tzn. Biblia Szarffenbergowska. Przekład dedykowano Zygmuntowi Augustowi. Tłumaczenie to uchodzi za niezbyt udane pod względem językowym. 4. Biblia Leopolity 1561 r.

5. Biblia ks. Jakuba Wujka 1599 r. 6. Biblia Tysiąclecia 1965 r. 7. Biblia Warszawsko-praska 1998 r Bp Kazimierz Romaniuk . Biblia ks. Jakuba Wujka została wydana w 1599. Przekład napisany został pięknym językiem, który może podobać się do dziś. Uważa się ten przekład za arcydzieło polskiej literatury. Wujek był gruntownie wykształconym jezuitą, posiadającym znajomość języków biblijnych i współczesnych. W 1965 roku ukazała się Biblia Tysiąclecia, opracowana przez polskich biblistów pod redakcją benedyktynów tynieckich, tłumaczona z oryginału. Jest to obowiązujący obecnie w Kościele Katolickim przekład Biblii.

8. Biblia Poznańska 1973 r. 9. Najnowszy przekład Pisma Świętego z komentarzem opracowany przez Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła.

SENS PISMA ŚWIĘTEGO Pismo Święte posługuje się JĘZYKIEM OBRAZU I SYMBOLU, stąd nie można dokonywać dosłownej interpretacji

!!! W interpretacji Biblii Należy uwzględnić !!! Gatunek literacki tekstu Czas powstania tekstu Środowisko w jakim powstał Według starożytnej tradycji można wyróżnić dwa rodzaje sensu Pisma świętego: dosłowny i duchowy; sens duchowy dzieli się jeszcze na sens alegoryczny, moralny i anagogiczny. Ścisła zgodność między tymi czterema rodzajami sensu zapewnia całe jego bogactwo w żywej lekturze Pisma świętego w Kościele: 116. Sens dosłowny. Jest to sens oznaczany przez słowa Pisma świętego i odkrywany przez egzegezę, która opiera się na zasadach poprawnej interpretacji. Omnes sensus (sc. sacrae Scripturae) fundentur super litteralem... - "Wszystkie rodzaje sensu Pisma świętego powinny się opierać na sensie dosłownym"88 . 117. Sens duchowy. Ze względu na jedność zamysłu Bożego nie tylko tekst Pisma świętego, lecz także rzeczywistości i wydarzenia, o których mówi, mogą być znakami1. Sens alegoryczny. Możemy osiągnąć głębsze zrozumienie wydarzeń, poznając ich znaczenie w Chrystusie. Na przykład przejście przez Morze Czerwone jest znakiem zwycięstwa Chrystusa, a przez to także znakiem chrztu89 . Sens moralny. Wydarzenia opowiadane w Piśmie świętym powinny prowadzić nas do prawego postępowania. Zostały zapisane "ku pouczeniu nas" (1 Kor 10,11)90 . Sens anagogiczny. Możemy widzieć pewne rzeczywistości i wydarzenia w ich znaczeniu wiecznym; prowadzą nas (gr. anagoge) do naszej Ojczyzny. W ten sposób Kościół na ziemi jest znakiem Jeruzalem niebieskiego91 .

Przygotował: Marcin Mizak