Profilaktyka mastitis Wpływ żywienia na LKS w mleku

Wpływ żywienia na LKS w mleku Krowy chorują na mastitis głównie w okresie poporodowym (od wycielenia do końca 1 miesiąca laktacji), co związane jest nie tylko z wysoką wydajnością mleka, ale także ze zmniejszoną odpornością organizmu w okresie od tygodnia przed porodem do tygodnia po porodzie. (Goff i Horst, 1997)

Wpływ żywienia na LKS w mleku Przyczyny pogorszonej odporności w tym okresie nie są w pełni poznane, chociaż uważa się, że niewłaściwe żywienie jest czynnikiem sprzyjającym !!! ? - jak niewłściwe żywienie może sprzyjać stanom zapalnym wymienia - co powinno znajdować się w dawce pokarmowej, aby uniknąć stanów zapalnych

Wpływ żywienia na LKS w mleku Z punktu widzenia żywienia czynnikiem największego ryzyka wystąpienia zapalenia wymienia jest nadmierne otłuszczenie krów rozpoczynających laktację

Wpływ żywienia na LKS w mleku Krowy za tłuste są szczególnie narażone na ujemny bilans enrgii w okresie poporodowym Krowy za tłuste są ponad 3 – krotnie bardziej podatne na mastitis

Wpływ żywienia na LKS w mleku Zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby K! = pogorszenie odporności, w tym na infekcje gruczołu mlekowego Pogorszony apetyt „tłustej” krowy powoduje, że nie zjada ona w dawce pokarmowej wystarczającej ilości witamin i składników mineralnych

Wpływ żywienia na LKS w mleku Krowy zbyt tłuste zapadają często na choroby metaboliczne okresu okołoporodowego (ketoza, skręt trawieńca, syndrom stłuszczonej wątroby, obrzęk wymienia, porażenie poporodowe), co jeszcze bardziej pogłębia ujemny bilans energii

Wpływ żywienia na LKS w mleku Najskuteczniejszą metodą żywieniową zapobiegania zapalenia wymienia jest właściwe przygotowanie krów do laktacji, a zwłaszcza unikanie nadmiernego otłuszczania krów zasuszonych

Wpływ żywienia na LKS w mleku Czynnikiem sprzyjającym stanom zapalnym wymienia jest również skarmianie nadmiernej ilości białka ulegającemu rozkładowi w żwaczu BURż

Wpływ żywienia na LKS w mleku Nadmiar amoniaku powstającego w żwaczu „obciąża” wątrobę, co zmniejsza odporność organizmu krowy

Wpływ żywienia na LKS w mleku Istotne jest więc umiejętne bilansowanie dawki pokarmowej, a zwłaszcza właściwe pokrycie zapotrzebowania krowy na BTJN I BTJE

Wpływ żywienia na LKS w mleku Właściwe żywienie mineralno – witaminowe krowy = prawidłowy stan zdrowotny wymienia

Wpływ żywienia na LKS w mleku Normy żywienia mineralnego / prof. W Wpływ żywienia na LKS w mleku Normy żywienia mineralnego / prof. W. Nowak /

Wpływ żywienia na LKS w mleku Zn-cynk - składnik licznych enzymów biorących udział między innymi w odbudowie i namnażaniu komórek - składnik keratyny wyścielającej kanał strzykowy, stanowiącej barierę dla bakterii mogących wnikać do wnętrza gruczołu mlekowego - istotny w funkcjonowaniu układu immunologicznego krowy

Wpływ żywienia na LKS w mleku Niedostateczne pokrycie zapotrzebowania krów na cynk, wynoszącego u krów zasuszonych i w laktacji 50 mg/kg SM, powoduje zwiększenie liczby komórek somatycznych w mleku, podatność na infekcje, schorzenia racic i skóry

Wpływ żywienia na LKS w mleku Se-selen - współdziałanie z witaminą E „Im mniej Se w krwi tym więcej komórek somatycznych w zbiorniku mleka” Krowy zasuszone powinny pobierać dziennie 3 – 5 mg Se, natomiast krowy w laktacji 6 – 8 mg

Wpływ żywienia na LKS w mleku Witamina E - ma działanie przeciwutleniające, ochronne, reguluje przepuszczalność błon komórkowych - zapewnia działanie witamin A i E współdziała z selenem

Wpływ żywienia na LKS w mleku Witamina A - ma wpływ syntezę białek, regenerację nabłonka, rozród, syntezę hormonów, proces widzenia. - dawkowanie krowy dojne 5000 j.m./kg/SM, może być wytwarzana z beta karotenu

Wpływ żywienia na LKS w mleku W okresie porodu zmniejsza się koncentracja witaminy A i E we krwi, odpowiednio o 38% i 47% Krowy, u których w dniu porodu koncentracja witaminy E wynosiła <3µg/ml, chorowały 9,4 razy częściej na kliniczną postać mastitis niż krowy z koncentracją powyżej 3 µg/ml (Weiss i in. 1997)

Wpływ żywienia na LKS w mleku Zalecenia dotyczące koncentracji witaminy E w dawce pokarmowej dla krów mlecznych i krów zasuszonych, tj. 15mg/kg SM, wydaje się zbyt niskie (krowa w laktacji – ok.. 300 – 350 mg witaminy E/dzień; krowa zasuszona – ok..200 mg witaminy E/dzień)

Wpływ żywienia na LKS w mleku Dodatek β-karotenu, zapewniający pobranie 300 – 600 mg/krowę/dzień, sprzyja namnażaniu się limfocytów, co może zwiększyć zdolność immunologiczną gruczołu mlekowego

Wpływ żywienia na LKS w mleku Podatność gruczołu mlekowego na infekcje zwiększa się w sytuacji rozluźnienia zwieracza strzyków spowodowanego podkliniczną hipokalcemią Zapobieganie porażenia poporodowego pośrednio zapobiega także zapaleniu wymienia

Wpływ żywienia na LKS w mleku W profilaktyce porażenia poporodowego zwraca się obecnie uwagę nie tylko na ograniczenie spożycia Ca i P w okresie zasuszenia, ale także na utrzymaniu właściwej równowagi kationowo-anionowej Nadmierne spożycie kationów, wtym zwłaszcza K, zwiększa ryzyko porażenia poporodowego (Horst i in., 1997)

Wpływ żywienia na LKS w mleku Warunki zoohigieniczne (wentylacja, ściółka, stanowiska) Sprzęt udojowy Stres Żywienie - niedobór energii - nadmiar amoniaku w żwaczu - zakwaszenie żwacza - ubogie żywienie min-witaminowe w okresie przejściowym - hipokalcemia

Wpływ żywienia na LKS w mleku Żywienie – profilaktyka LKS Prawidłowe żywienie podstawowe (analiza raportów) Maksymalizacja pobrania suchej masy w okresie przejściowym Minimalizacja ujemnego bilansu energii po wycieleniu Bardzo bogate żywienie mineralno-witaminowe w okresie przejściowym uwzględniające małe pobranie suchej masy Dodatek Se, Zn, biotyny przed wycieleniem (3 tygodnie)

Wpływ żywienia na LKS w mleku Żywienie – profilaktyka LKS Wit E 1000 jm przez caly okres zasuszenia szczepienie witamina E i D,+Se 3 tyg przed wycieleniem Profilaktyka obrzęku wymienia Minimalizacja czynników stresowych Doskonała jakość kiszonek Odchów jałówek –żywienie min.-wit. zgodne z normami

Wpływ żywienia na LKS w mleku Podsumowanie Sukces lub porażka – okres przejściowy – węglowodany, pobranie suchej masy, żywienie mineralno-witaminowe Maksymalizacja wydajności czy wydłużenie użytkowania (genetyka) Decyduje opłacalność!!!! Maksymalne wykorzystanie potencjału krowy jest ryzykowne !!! Nowoczesny czy konserwatywny punkt widzenia?

Dziękuję