Ceremoniał zawodów piłki siatkowej KOMISJA SZKOLENIA I PRZEPISÓW GRY Wydziału Sędziowskiego PZPS Ceremoniał zawodów piłki siatkowej od sezonu 2014/15 Opracowanie: Ryszard Dietrich, Jarosław Makowski, Michał Zub Konsultacja: Cezary Matusiak, Piotr Dudek, Andrzej Lemek Aktualizacja: Piotr Dudek, Wojciech Maroszek, Marcin Weiner Ryszard Dietrich, Jarosław Makowski, Andrzej Lemek, Paweł Burkiewicz

Agenda Obowiązki: przed spotkaniem w czasie spotkania po spotkaniu 2018-09-17,

>60 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Wejście na obiekt Przed spotkaniem >60 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Wejście na obiekt Sędziowie mają obowiązek przybycie na obiekt co najmniej jedną godzinę przed rozpoczęciem zawodów (zalecany strój wizytowy) Po przywitaniu udają się na salę (najlepiej w obecności przedstawiciela gospodarza) celem sprawdzenia przygotowania obiektu do rozegrania zawodów W razie zastrzeżeń, odnośnie wyposażenia hali, zgłaszają je gospodarzowi 2018-09-17,

60 minut – Strefa zawodów 2018-09-17,

60 minut – Pole gry 2018-09-17,

60 minut - sprawdzany sprzęt techniczny piłki do gry i rozgrzewki, zgodnie z Komunikatem Organizacyjnym PZPS / PLPS SA stanowisko dla 5-ciu piłek meczowych pole rozgrzewki pole kar + 2 krzesła (dla każdego zespołu) stolik dla sekretarza Stolik dla kwalifikatora sygnalizator / dzwonek na stoliku sekretarza krzesła dla trenera i asystenta trenera (2) ławki dla zawodników (dla 9 osób) bądź 9 krzeseł 2 kosze na gumowych kółkach oświetlenie hali parkiet do gry (rodzaj wykładziny, kolory pola gry i linii) wolna strefa wokół boiska 6 mopów do wycierania podłogi (1m szerokie) 8 małych chłonnych ściereczek (40x40 cm lub 40x80 cm) siatka do gry (zgodna z przepisami) siatka zapasowa zabezpieczenie słupków antenki zapasowe antenki stoisko sędziego sygnalizatory chorągiewki dla sędziów liniowych tabliczki do zmian zawodników (z nr 1 – 20) miara do mierzenia wysokości siatki elektroniczna tablica wyników ręczna tablica wyników termometr manometr pompka 2018-09-17,

Wolna strefa wokół boiska   PL, OL I Liga II Liga Boisko Wymiary boiska 18 x 9 Wolna strefa wokół boiska 5 m poza liniami bocznymi, co najmniej 8 m poza liniami końcowymi. 3 m z każdej strony Wysokość min. 9 m min. 7 m Powierzchnia boiska zatwierdzana przez Komisje weryfikacyjną PLPS SA Płaska, pozioma i jednorodna, koloru jasnego Linie boiska szerok. 5 cm, koloru jasnego Linie ograniczające Dwie linie boczne i dwie linie końcowe ograniczające boisko są wykreślone wewnątrz boiska do gry Linia srodkowa Oś linii środkowej dzieli boisko na dwa równe pola o wymiarach 9 x 9 m każde, jednak cała szerokość linii środkowej należy po równo do obu pól boiska. Linia ta znajduje się pod siatką między liniami bocznymi Linia ataku Podczas zawodów PlusLigi i Orlen Ligi linia ataku przedłużona jest z obu stron boiska za liniami bocznymi linią przerywaną, złożoną z pięciu 15 cm odcinków o szerokości 5 cm, odległych od siebie o 20 cm, które tworzą w ten sposób linię przerywaną o długości 1,75 m. Po obu stronach boiska, linia ataku, której dalsza krawędź wykreślona jest 3m od osi linii środkowej, wyznacza strefę ataku Linia trenerska Przerywana linia rozciągająca się od linii ataku do linii końcowej, równolegle do linii bocznej w odległości 1,75 m od niej, złożona z odcinków długości 15 cm odległych od siebie o 20 cm, ogranicza obszar poruszania się trenera 2018-09-17,

obowiązkowo wyznaczyć w miarę możliwości wymiarów na hali   PL, OL I Liga II Liga Strefy i pola Strefa ataku Po każdej stronie boiska strefa ataku ograniczona jest przez oś linii środkowej i dalszą krawędź linii ataku.Strefa ataku rozciąga się za linie boczne do końca wolnej strefy Strefa zagrywki Strefa zagrywki o szerokości 9 m znajduje się za każdą linią końcową boiska.Strefa zagrywki ograniczona jest po bokach przez dwie 15-centymetrowe linie, prostopadłe do linii końcowej i odległe od niej o 20 cm. Linie te znajdują się na przedłużeniu linii bocznych. Obie linie wyrysowane są wewnątrz strefy zagrywkiGłębokość strefy zagrywki ograniczona jest szerokością wolnej strefy Strefa zmian Strefa zmian ograniczona jest przez przedłużenie obu linii ataku aż do stolika sekretarza Strefa zastąpień libero Strefa zastąpień Libero jest częścią wolnej strefy po stronie ławek zespołów i jest ograniczona przez przedłużenie linii ataku i umowne przedłużenie linii końcowej Pole rozgrzewki Podczas oficjalnych zawodów PlusLigi i Orlen Ligi pola rozgrzewki o wymiarach około 3 x 3 m znajdują się w obu rogach po stronie ławek, za wolną strefą obowiązkowo wyznaczyć w miarę możliwości wymiarów na hali Pole kar Pola kar o wymiarach około 1 x 1 m, wyposażone w dwa krzesła, znajdują się w strefie kontrolowanej przez komisję sędziowską za przedłużeniem linii końcowych. Pola te mogą być oznaczone czerwoną linią o szerokości 5 cm Temperatura Podczas oficjalnych zawodów PlusLigi i Orlen Ligi minimalna temperatura nie może być niższa niż 16 ° C, natomiast maksymalna nie może przekroczyć 25 ° C. Minimalna temperatura nie może być niższa niż 16 ° C, natomiast maksymalna nie powinna przekraczać 25 ° C Oświetlenie min. 1500 luxów min. 1000 luxów 2018-09-17,

Podane w Komunikacie Organizacyjnym PZPS   PL, OL I Liga II Liga Siatka i słupki Wysokośc siatki Siatka umieszczona jest pionowo nad linią środkową, a jej górna krawędź znajduje się na wysokości 2,43 m dla mężczyzn i 2,24 m dla kobiet Struktura siatki Podczas oficjalnych zawodów PlusLigi i Orlen Ligi mogą być używane wyłącznie siatki zatwierdzone przez Komisję Weryfikacyjną PLPS SA Szerokość siatki wynosi 1 m, a jej długość od 9,5 m do 10 m (z 25-50 cm odcinkami poza taśmami bocznymi z każdej strony siatki). Siatka wykonana jest w formie kwadratowych czarnych oczek o boku 10 cm Taśmy boczne Bezpośrednio nad każdą linią boczną umocowane są do siatki dwie pionowe białe taśmy boczne o długości 1 m i szerokości 5 cm każda. Obie taśmy boczne są częściami składowymi siatki Antenki Antenka jest to elastyczny pręt o długości 1,80 m i średnicy 10 mm, wykonany z włókna szklanego lub podobnego materiału.Dwie antenki zamocowane są na zewnętrznych krawędziach taśm bocznych po przeciwnych stronach siatki.Górna część antenki, wystająca 80 cm ponad siatkę, pomalowana jest w 10 cm szerokości paski w kontrastujących kolorach, zaleca się kolor biały i czerwony.Atenki tratowane są jako część siatki i ograniczają po bokach przestrzeń przejścia Słupki Podczas oficjalnych zawodów PlusLigi i Orlen Ligi słupki podtrzymujące siatkę osadzone są w odległości 1 m poza liniami bocznymi Słupki podtrzymujące siatkę osadzone są w podłożu w odległości od 0,50-1,00 m poza liniami bocznymi. Wysokość słupków wynosi 2,55 m i w miarę możliwości powinna być regulowana Piłki Zatwierdzone przez PLPS SA i podane w Komunikacie Organizacyjnym PZPS. Podczas zawodów PL i OL używa się trzech piłek. W tym przypadku 6-ciu podajacych piłki rozmieszczonych jest nastepująco:po jednym na każdym rogu wolnej strefy i za kazdym z sedziów (pierwszym i drugim) Podane w Komunikacie Organizacyjnym PZPS 2018-09-17,

PL, OL I Liga II Liga Wyposażenie obiektu   PL, OL I Liga II Liga Wyposażenie obiektu Zabezpieczenie miejsc miejsca dla zaproszonych gości, gości drużyny przeciwnej, dziennikarzy Pokój medyczny stół do masażu, nosze, kompletna apteczka,telefon Sekretariat zawodów stól z krzesłami, komputer z internetem, drukarka, ksero, fax, telefon stól z krzesłami, komputer z internetem, drukarka, ew. fax, telefon Pokój prasowy stól z krzesłami, gnizadka do prądu, fax, telefon dowolnośc zabezpieczenia Sala konferencyjna podium ze stołem i krzesłami, mikrofon na stole, krzesła dla dziennikarzy, ścianka konferencyjna zatwierdzona przez PLPS SA Szatnie dla zawodników prysznice, stół do masażu, toalety, szafki, krzesła lub ławki Szatnia dla sedziów prysznic, toaleta, szafka lub wieszak, krzesła Szatnia dla obsady pomocniczej prysznic, toaleta, szafki, stół+krzesła Szatnia dla komisarza i sedziego głównego toaleta, stól+krzesła, wieszak sędzia główny może mieć szatnię z sedziami prowadzącymi 2018-09-17,

Przygotowanie sprzętu technicznego Słupki i osłona obowiązkowo-zatwierdzone przez PLPS SA obowiązkowo Siatka Antenki Siatka i antenki rezerwowe Miarka do siatki o długosci 2,50 m Stanowisko sedziego Stolik sekretarza 1 szt. Stolik komisarza (PL. PLK) i sedziego głównego w przypadku braku miejsca sedzia główny może siedzieć obok sekretarza zwodów Stoły dla statystyków 2 szt. w miarę potrzeb Protokoły zawodów 3 szt. Piłki 30 - 40 szt min. 17 szt. Stojak dla piłek meczowych Miernik ciśnienia w piłce Termometr Higrometr Sygnalizatory dzwiekowo-świetlne Sygnalizator dzwiękowo- świetlny dla sekretarza wskazany 2018-09-17,

Przygotowanie sprzętu technicznego   PL, OL I Liga II Liga Przygotowanie sprzętu technicznego Mopy 6 szt. Ręczniki 8 szt. Krzesełka dla mopersów i podających piłki obowiązkowo obowiązkowo dla mopersów, jeżeli są podawacze piłek również należy zabezpieczyć krzesełka Chorągiewki sedziów liniowych 4 szt. (30x30 cm) 2 szt. (30x30 cm) cm) Tabliczki zmian 2 x 1-20 Ławki dla zawodników lub krzesła 2 ławki x 3 m+ 2 x 2 krzesła lub 2 x 11 krzeseł Wózki na ubrania 2 szt. Wózki na piłki Kosz na odpadki Reczna tablica wyników Elektroniczna tablica wyników Kartki z ustawieniem poczatkowym 2 kpl. Pole kar dla każdego z zespołów Pole rozgrzewki dla kazdego z zespołów obowiązkowo zgodnie z wymogami obowiązkowo zgodnie z możliwościami wymiarowymi hali Stanowisko dla spikera w miare możliwości 2018-09-17,

> 45 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Weryfikacja składów Przed spotkaniem > 45 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Weryfikacja składów Weryfikacji i dopuszczenia zespołów do gry dokonuje Sędzia Główny. Jeżeli go nie ma w obsadzie to S I Sędzia główny (S I) powinien zadbać, aby do tego czasu przedstawiciele zespołów dostarczyli składy zespołów Weryfikując sprawdza wymagane dla danych rozgrywek dokumenty Datuje i podpisuje listy ze składem meczowym Przekazuje sekretarzowi celem wpisania do protokołu 2018-09-17,

Wymagane dokumenty ROZGRYWKI LIGOWE I ORAZ II LIGI ważne indywidualne badania lekarskie zawodników poświadczone przez lekarza uprawnionego do orzecznictwa sportowego (w rozgrywkach szczebla centralnego – w „Książeczkach Sportowo-Lekarskich Zawodnika” według wzoru zatwierdzonego przez PZPS); okres ważności badań lekarskich wynosi maksymalnie 6 miesięcy. WAŻNOŚĆ BADAŃ LEKARSKICH: badania lekarskie ważne są 6 miesięcy chyba, że lekarz określi krótszy okres ważności. Okres ważności liczony jest od dnia wydania orzeczenia (np. orzeczenie wydane 1 lutego są ważne do dnia 31 lipca) formularz F-02 będący wydrukiem z Ogólnopolskiego Systemu Ewidencji Klubów i Zawodników PZPS; dokument umożliwiający weryfikację tożsamości. WERYFIKACJA TOŻSAMOŚCI zawodników odbywa się w czasie rozgrzewki, przed losowaniem. 2018-09-17,

Wymagane dokumenty – c.d. ROZGRYWKI MŁODZIEŻOWE ważne indywidualne badania lekarskie poświadczone przez lekarza uprawnionego do orzecznictwa sportowego, ważne maksymalnie 6 miesięcy formularz F-02 będący wydrukiem z Ogólnopolskiego Systemu Ewidencji Klubów i Zawodników PZPS dokument umożliwiający weryfikację tożsamości. WERYFIKACJA TOŻSAMOŚCI zawodników odbywa się w czasie rozgrzewki, przed losowaniem DODATKOWE OBOWIĄZKI SĘDZIEGO PODCZAS ROZGRYWEK MŁODZIEŻOWYCH sędzia główny turnieju zobowiązany jest do wypełnienia druków raportowych zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Sportu oraz przesłania ich niezwłocznie po turnieju do Biura PZPS (poczta, mail, fax) 2018-09-17,

> 30 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Wejście na salę Przed spotkaniem > 30 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Wejście na salę Sędziowie mają obowiązek stawić się na boisku najpóźniej 30 minut przed rozpoczęciem spotkania Sędziowie muszą tak skoordynować wzajemne obowiązki, aby zawsze co najmniej jeden z nich miał kontrolę nad rozgrzewającymi się zawodnikami Sędzia I powinien sprawdzić przed rozpoczęciem rozgrzewki, czy opieka medyczna jest na sali (lekarz ma obowiązek przebywać na sali 30 minut przed zawodami oraz 15 minut po zawodach). Jeżeli opieka medyczna nie jest obecna, mecz należy rozpocząć normalnie, a sytuację opisać w protokole zawodów Rozgrzewka bez piłek 2018-09-17,

> 17 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Na sali Przed spotkaniem > 17 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Na sali Nadzorują rozgrzewkę (w sposób ciągły - co najmniej jeden z nich musi mieć w danym momencie kontrolę nad rozgrzewką) Sędziowie nie dyrygują rozgrzewką zespołów Sędziowie przeprowadzają weryfikację tożsamości zawodników poprzez porównanie zdjęć w dokumentach z rozgrzewającymi się zawodnikami. W tym procesie należy skorzystać z pomocy wyznaczonego członka zespołu, w miarę możliwości bez przeszkadzania w rozgrzewce Rozgrzewka z piłkami 2018-09-17,

17 minut – mierzenie siatki Przed spotkaniem 17 minut – mierzenie siatki Sędzia I daje sygnał gwizdkiem przed pomiarem siatki. Po sygnale należy nakazać zespołom opuszczenie strefy ataku (do czasu sygnału na rozgrzewkę na siatce) i założenie strojów meczowych. Zawodnicy zmieniają koszulki poza polem gry Sędzia II w asyście Sędziego I sprawdza wysokość (dokonując pierwszego pomiaru na środku boiska) i naciągnięcie siatki oraz umieszczenie antenek i taśm bocznych. Pomiaru siatki dokonuje się po stronie zespołu A - - 2 1 L L Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

17 minut - Mierzenie siatki 2018-09-17,

Przed spotkaniem 16 minut – losowanie Po sprawdzeniu siatki sędziowie podchodzą w pobliże stolika sekretarza zawodów Sędzia I gwiżdżąc i podnosząc monetę do góry zaprasza kapitanów do losowania 2018-09-17,

Przed spotkaniem 16 minut – losowanie, c.d. Kapitanowie obu drużyn podchodzą do komisji sędziowskiej w pobliże stolika sekretarza. Kapitanowie muszą być w strojach meczowych Sędzia I dokonuje losowania w obecności kapitanów, Sędziego II oraz sędziów liniowych. Podrzucona moneta powinna upaść na parkiet - - 1 2 C L L C Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Przed spotkaniem 16 minut – losowanie 2018-09-17,

Podpisanie protokołu - - Przed spotkaniem Podpisanie protokołu Po losowaniu sędziowie ustawiają się obok stolika sekretarza Kapitanowie i trenerzy podpisują protokół (zaleca się, by podczas podpisywania protokołu przez kapitanów i trenerów sekretarz wstał) - - L L 1 2 C C Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

15 minut – oficjalna rozgrzewka na siatce Przed spotkaniem 15 minut – oficjalna rozgrzewka na siatce Sędzia I po losowaniu oraz po podpisaniu protokołu zawodów przez kapitanów obu zespołów, gwiżdże i daje sygnał na rozpoczęcie oficjalnej rozgrzewki na siatce Jeżeli w wyniku losowania konieczna jest zmiana stron boiska, to należy natychmiast zarządzić jej wykonanie (gwizdek i sygnalizacja nr 3), a następnie po podpisaniu protokołu zawodów przez kapitanów obu zespołów dać sygnał na oficjalną rozgrzewkę na siatce 2018-09-17,

Poinformowanie sekretarza o wyniku losowania Przed spotkaniem Poinformowanie sekretarza o wyniku losowania Po losowaniu Sędzia I informuje sekretarza o wyniku losowania 2018-09-17,

< 15 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Przed spotkaniem < 15 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Kontrola wyposażenia i instruktaż Sprawdzają piłki, tabliczki z numerami i niezbędne wyposażenie (protokół, sygnalizację dźwiękową, ubiory, itp.) Udzielają niezbędnych instrukcji sekretarzowi, liniowym, podawaczom i wycierającym podłogę Sędzia I podczas instruktażu dla sędziów liniowych stoi przed stolikiem sekretarza zawodów przodem do siatki mając przed sobą sędziów liniowych Sprawdzają finalnie, czy nie nastąpiły uchybienia w zakresie wyposażenia dodatkowego Rozgrzewka na siatce 2018-09-17,

< 15 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Przed spotkaniem < 15 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Kontrola wyposażenia i instruktaż Sprawdzają czy numery zawodników rozgrzewających się są takie same jak w protokole meczowym Rozgrzewka na siatce 2018-09-17,

12 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Przed spotkaniem 12 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Kartki z ustawieniem początkowym Sędzia II zbiera kartki z ustawieniem od trenerów Sędzia II sprawdza, czy kartki są wypełnione prawidłowo i czytelnie: Czy dotyczy seta, który ma być rozgrywany Czy wpisana jest nazwa zespołu Czy jest podpis pierwszego trenera Czy wpisane numery nie powtarzają się Jeżeli wymagane są 2 lub więcej kartek, czy na wszystkich egzemplarzach danego zespołu są te same zapisy. Oryginał dla sekretarza, kopia dla Komisarza lub Sędziego Głównego Rozgrzewka na siatce Obaj trenerzy dostarczają Sędziemu II lub sekretarzowi kartki z ustawieniem początkowym pierwszego seta 2018-09-17,

12 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Przed spotkaniem 12 minut Opis Czynności sędziów Zespoły Kartki z ustawieniem początkowym Jeżeli kartki z ustawieniem początkowym pierwszego seta zostaną przekazane przez trenerów bezpośrednio sekretarzowi, zobowiązany jest on obligatoryjnie poinformować o tym fakcie Sędziego II Sekretarz dokonuje wpisu do protokołu zgodnie z ustawieniem podanym na kartkach. Po zakończeniu wpisu do protokołu zasłania zapis i odwraca kartki, lub przekazuje je S II Rozgrzewka na siatce Obaj trenerzy dostarczają Sędziemu II lub sekretarzowi kartki z ustawieniem początkowym pierwszego seta 2018-09-17,

Przed spotkaniem 7 minut Jeżeli zespoły nie zakończyły rozgrzewki bezpośrednio przy siatce (ataku), Sędzia I informuje trenerów, że do końca rozgrzewki pozostały 2 minuty - - C 1 2 C Ławka Stolik Sekretarza Ławka L L 2018-09-17,

Przed spotkaniem 6 minut Sędziowie S I i S II przywołują wycierających z mopami w okolice stolika sekretarza - - Wycierający zajmują miejsce przy stoliku sekretarza oczekując na zakończenie rozgrzewki Wycierający zajmują miejsce przy stoliku sekretarza oczekując na zakończenie rozgrzewki C C 1 2 Ławka Stolik Sekretarza Ławka L L 2018-09-17,

5 minut – zakończenie rozgrzewki Przed spotkaniem 5 minut – zakończenie rozgrzewki Sędzia I daje znak gwizdkiem na zakończenie rozgrzewki Zawodnicy wracają do swoich ławek - - C 1 2 C Ławka Stolik Sekretarza Ławka L L 2018-09-17,

5 minut – zakończenie rozgrzewki, c.d. Przed spotkaniem 5 minut – zakończenie rozgrzewki, c.d. Wycierający na polecenie Sędziego I rozpoczynają wycieranie boiska Obaj sędziowie proszą Komisarza i Sędziego Głównego – jeżeli są obecni – o zgodę na rozpoczęcie spotkania 1 2 C C - - Ławka Stolik Sekretarza Ławka L L 2018-09-17,

4 minuty – zapowiedź spotkania Przed spotkaniem 4 minuty – zapowiedź spotkania Sędziowie i zawodnicy ustawiają się wzdłuż linii bocznej Sędzia I daje znak gwizdkiem do wejścia na boisko Sędziowie i zespoły wychodzą na środek boiska i ustawiają się po obu stronach siatki prostopadle do niej (zespoły od linii ataku), twarzą do głównej trybuny (w meczach transmitowanych przez telewizję – do kamery głównej usytuowanej po stronie stolika sekretarza) Sędzia I po stronie zespołu A Libero zajmuje miejsce za kapitanem Drugi Libero zajmuje miejsce na końcu - 1 2 L C C Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

4 minuty – zapowiedź spotkania, c.d. Przed spotkaniem 4 minuty – zapowiedź spotkania, c.d. Spiker zapowiada spotkanie oraz przedstawia zespoły i kapitanów Sędzia I daje znak gwizdkiem na powitanie zespołów przy siatce L 1 2 L - - C C Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

4 minuty – zapowiedź spotkania, c.d. Przed spotkaniem 4 minuty – zapowiedź spotkania, c.d. Sędziowie podchodzą do stanowiska Sędziego I Zespoły witają się przy siatce i wracają do swoich ławek - 1 2 L - - - C C - - Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

2:30 minuty – prezentacja sędziów, c.d. Przed spotkaniem 2:30 minuty – prezentacja sędziów, c.d. Obaj sędziowie wraz z liniowymi wchodzą na środek boiska w pobliżu siatki (ustawiają się twarzą do sekretarza) Spiker prezentuje sędziów, po czym udają się oni na swoje stanowiska L 1 2 L Sędziowie liniowi biorą chorągiewki C C - - Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

zapowiedź spotkania, c.d. Przed spotkaniem zapowiedź spotkania, c.d. Pierwsza szóstka oraz Libero muszą siedzieć na ławce zespołu Zawodnicy rezerwowi muszą przejść do swojego pola rozgrzewki albo stanąć z boku ławki C C 1 2 - L L - Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Przed spotkaniem 2:30 minuty – prezentacja pierwszych szóstek, zawodników libero i trenerów Spiker prezentuje zawodników (wybiegają kolejno) i trenerów (prezentacja rozpoczyna się od zespołu gości) 1 L L 2 C C - - Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Przed spotkaniem Po prezentacji S II przekazuje dwie piłki meczowe do podających 2 i 4, a trzecia pozostaje na stanowisku dla piłek S II sprawdza ustawienie zawodników na boisku, rozpoczynając od zespołu zagrywającego Jeżeli na boisku nie ma kapitana zespołu, S I wskazuje ręką grającego kapitana, a ten potwierdza przyjęcie funkcji przez podniesienie ręki Jeżeli obecny jest Sędzia Główny S II upewnia się, czy potwierdza on poprawność ustawienia zespołów S II upewnia się, czy sekretarz jest gotowy S II podaje piłkę zawodnikowi, który będzie zagrywał pierwszy 2018-09-17,

Przed spotkaniem 0:00 – początek spotkania S II podnosząc ręce do góry, daje znak S I, że zespoły są gotowe do rozpoczęcia spotkania 2018-09-17,

0:00 – początek spotkania S I zezwala na wykonanie zagrywki Przed spotkaniem 0:00 – początek spotkania S I zezwala na wykonanie zagrywki 2018-09-17,

Agenda Obowiązki: przed spotkaniem w czasie spotkania po spotkaniu 2018-09-17,

Przerwy na odpoczynek i przerwy techniczne W czasie spotkania Przerwy na odpoczynek i przerwy techniczne Zawodnicy grający muszą zejść z boiska w wolną strefę, w pobliże swoich ławek. Zawodnicy rezerwowi mogą rozgrzewać się bez piłek w wolnej strefie za boiskiem Sędziowie liniowi opuszczają wolną strefę 1 L - - L 2 C C Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Koniec seta/spotkania W czasie spotkania Koniec seta/spotkania 2018-09-17,

Koniec seta (przerwa 3 minuty) W czasie spotkania Koniec seta (przerwa 3 minuty) Sześciu zawodników ustawia się na linii końcowej Na znak Sędziego I (gwizdek i sygnał) zespoły zmieniają strony boiska – poza słupkiem udają się bezpośrednio do swoich ławek Sędziowie liniowi opuszczają wolną strefę 1 L L 2 C C Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Koniec seta (przerwa 3 minuty) – c.d. W czasie spotkania Koniec seta (przerwa 3 minuty) – c.d. S II zbiera kartki z ustawieniem począwszy od zespołu wygranego i przekazuje sekretarzowi oraz Delegatowi Technicznemu (Komisarzowi) lub Sędziemu Głównemu S II sprawdza czy tabliczki do zmian są na swoim miejscu prawidłowo ułożone 1 L L 2 C C Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Koniec seta (przerwa 3 minuty) – c.d. W czasie spotkania Koniec seta (przerwa 3 minuty) – c.d. Sekretarz odmierza czas po każdym secie i po upływie 2,5 minuty informuje o tym fakcie Sędziego II 0:30 S II gwiżdże i zawodnicy wchodzą na boisko – Sędzia II sprawdza ustawienie 1 L L 2 C C - Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

W czasie spotkania Po zakończeniu seta 4. Sześciu zawodników ustawia się na linii końcowej Na znak Sędziego I zespoły kierują się bezpośrednio do swoich ławek 1 L L 2 C C Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

W czasie spotkania Przed 5. setem S II dopilnowuje, aby jedna z trzech piłek meczowych znalazła się na stojaku do piłek Sędziowie (S I i S II) i kapitanowie udają się w pobliże stolika celem losowania 1 L L 2 C C - - Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Przed 5. setem – c.d. - - W czasie spotkania S II zbiera kartki z ustawieniem począwszy od zespołu wygranego i przekazuje sekretarzowi i komisarzowi S II sprawdza, czy tabliczki do zmian są na swoim miejscu prawidłowo ułożone 0:30 S II gwiżdże i zawodnicy wchodzą na boisko – Sędzia II sprawdza ustawienie, po czym podaje piłkę zagrywającemu 1 L L 2 C C - - Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Agenda Obowiązki: przed spotkaniem w czasie spotkania po spotkaniu 2018-09-17,

Po spotkaniu Zakończenie Sześciu zawodników ustawia się na linii końcowej, a Sędziowie stają na linii bocznej, w pobliżu stanowiska Sędziego I Na sygnał Sędziego I zespoły dziękują sobie przy siatce (kapitanowie także sędziom) 1 L - - - L 2 C C Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Po spotkaniu Zakończenie Zawodnicy opuszczają boisko i kierują się do swoich ławek Sekretarz wpisuje wynik, zwycięzcę i podpisuje protokół Sędziowie podchodzą do stolika, aby zakończyć czynności administracyjne Kapitanowie podpisują protokół L 1 2 L C C - - Ławka Stolik Sekretarza Ławka 2018-09-17,

Po spotkaniu Po meczu Sekretarz wypełnia protokół do końca, a następnie pod kierownictwem S I dokonuje niezbędnych adnotacji w rubryce ”Uwagi” (przypomnienie: w „Uwagach” odnotowujemy, którzy Libero wzięli udział w grze, jeżeli zespół zgłosił dwóch Libero, oraz przypadki, gdy zespół zgłosił jednego Libero i nie brał on udziału w grze) Sędziowie liniowi podpisują protokół Sędzia II sprawdza i podpisuje protokół Sędzia I sprawdza protokół, a następnie go podpisuje Sędzia Główny dokonuje sprawdzenia protokołu, wystawia oceny Oceniani sędziowie S I i S II podpisują arkusz kwalifikacyjny Sędzia Główny omawia mecz 2018-09-17,