Wykorzystanie papierów wartościowych do zarządzania ryzykiem płynności, kredytowym i rynkowym oraz przypadki gdy zastosowanie papierów jest zbędne Tamara Panasiuk Katarzyna Janucik

Sposoby ograniczania ryzyka: (bez zastosowania papierów wartościowych) analiza wiarygodności kredytowej przed udzieleniem kredytu ograniczenie wysokości kredytu zabezpieczenie kredytu monitorowanie akcji kredytowej odpowiednie przygotowywanie umów

Transakcje sekurytyzacyjne zmiana wierzytelności na papier wartościowy zbywany inwestorom Ryzyko systematyczne (cały portfel a nie pojedynczy kredyt) Zmniejszenie udziału banku w ryzyku kredytowym Obniżenie wymagań stawianych przez banki wszystkim kredytobiorcom (podniesienie ryzyka systematycznego)

Syntetyczne papiery wartościowe oparte na długu (Synthetic CDO’s) spółka specjalnego przeznaczenia (SPV) dokonuje emisji papierów dłużnych wpływy inwestowane są w portfel pożyczek lub innych instrumentów dłużnych strumień dochodów z papierów zabezpiecza spłatę CDO.

Obligacja pierwszorzędna (Senior note) – rating AAA – 90 – 95% wartości emisji Obligacja pośrednia (Mezzanine note) – rating BBB – 1 – 3% wartości emisji Obligacja podporządkowana (Subordinated note) – rating B – 3 – 5% wartości emisji Obligacja udziałowa (Equity note) – brak ratingu – 1 – 2% wartości emisji

Charakterystyka standardowych CDO W przypadku gdy portfel aktywów bazowych nie generuje dostatecznych środków do sfinansowania wypłat z tytułu wszystkich wyemitowanych serii obligacji straty na portfelu pokrywane są z kolejnych transz programu, rozpoczynając od transzy o najniższym ratingu kredytowym.

Prawdopodobnie pierwszą strukturą syntetycznego CDO była Struktura BISTRO (Broad Index Secured Trust Offering) utworzona w 1997 roku przez bank J.P. Morgan. Celem stworzenia tej struktury było wytransferowanie z bilansu J.P. Morgan ryzyka kredytowego portfela kredytów korporacyjnych. Wartość nominalna portfela wynosiła 9,7 mld USD. J.P. Morgan utworzył spółkę celową BISTRO, z którą zawarł umowę swapu odmowy zapłaty na cały portfel bazowy, przewidującego pokrycie strat do wysokości 697 mln USD.

Dla zapewnienia finansowania ewentualnych zobowiązań BISTRO wyemitowało dwie transze obligacji o łącznej wartości 697 mln USD transza wysokiej jakości (rating AAA) – 460 mln, transza pośredniej jakości (rating BBB) – 237 mln, wpływ zostały zainwestowane w papiery dłużne rządu USA.

J.P. Morgan założył w BISTRO depozyt pieniężny wartości 32 mln USD mający stanowić pierwsze źródło finansowania zobowiązań BISTRO z tytułu zawartej transakcji swapowej w przypadku zajścia zdarzenia kredytowego.

Akredytywa instrumentem ułatwiającym bezgotówkowe rozliczenie międzynarodowych transakcji handlowych. pisemne zobowiązanie banku importera do wypłacenia wskazanemu beneficjentowi (eksporterowi) określonej kwoty pieniężnej w ustalonym terminie, pod warunkiem dostarczenia do banku pośredniczącego przez beneficjenta dokumentów, które odpowiadają wymogom akredytywy.

Akredytywa Chroni eksportera przed ryzykiem handlowym transakcji zabezpieczając płatność za dostawę Importer otwierając akredytywę musi zdeponować w banku kwotę odpowiadającą wartości dokonywanego zakupu. Bank gwarantuje wypłatę tej kwoty eksporterowi pod warunkiem dostarczenia dokumentów wymienionych w umowie akredytywy.

Akredytywa Chroni importera, który nie dokonuje zapłaty do momentu ustalonego w akredytywie, czyli do momentu przekazania dokumentów, np. po inspekcji otrzymanej dostawy. Ryzyko otrzymania wadliwego towaru jest więc także ograniczone

Instrument pochodny służący przenoszeniu ryzyka kredytowego Credit Default Swap  Instrument pochodny służący przenoszeniu ryzyka kredytowego

Credit Default Swap  Wystawca CDS - zobowiązuje się do spłaty zobowiązania innego podmiotu - podstawowego dłużnika, w zamian za odpowiednie wynagrodzenie.

Swapy odmowy zapłaty kredytu (Credit Default Swaps – CDS)

Credit Default Swap  CDS-y jako jedna z głównych przyczyn kryzysu finansowego, jaki powstał w 2008 r.

Jednostki uczestnictwa Potwierdzenie przyjęcia określonej sumy środków (lub papierów wartościowych) od inwestora przez fundusz inwestycyjny, o charakterze niezbywalnym, ale podlegającym dziedziczeniu i umarzalnym na życzenie uczestnika (inwestora)

Certyfikaty Inwestycyjne zbywalne papiery wartościowe o charakterze niepodzielnym, emitowanym przez zamknięte fundusze inwestycyjne umożliwiają inwestycje długoterminowe w bardziej ryzykowne aktywa oraz stosowanie wyższych dźwigni finansowych

Certyfikaty Inwestycyjne Wartość certyfikatów spada w przypadku paniki rynkowej, a wartość jednostki uczestnictwa nie zmienia się Certyfikaty są odporne na panikę rynkową w przeciwieństwie do jednostek uczestnictwa

Zabezpieczenia przed ryzykiem stopy procentowej: Transakcja FRA Opcja na stopę procentową (Cap/Floor) Transakcje Zamiany Stóp Procentowych (IRS) Transakcje Walutowej Zamiany Stóp Procentowych (CIRS)

Swapy na dochód całkowity (Total Return Swaps) Nabywca swapu zobowiązuje się do dokonywania okresowych płatności premii swapowej wyznaczanej według zmiennej stopy procentowej w zamian za otrzymanie od sprzedawcy swapu płatności obejmującej wszystkie dochody generowane przez aktywa bazowe.

Swapy na dochód całkowity (Total Return Swaps)