Pragmatyczne reguły Newmarka Zofia Goj

Pragmatyczne reguły Newmarka Peter Newmark uważany jest za ojca brytyjskiej teorii przekładu On sam uważa się za pragmatyka przekładu, „literalistę” ponieważ interesują go prawda i dokładność Nie uważa, że można stworzyć jedną zintegrowaną teorię przekładu, jakiś dogmat Kieruje się swoistymi i niepowtarzalnymi zasadami

W kilku swoich publikacjach przedstawił przede wszystkim zasady i reguły translacyjne Nawiązuje w nich bezpośrednio do procedur przedstawionych przez : komparatystów francuskich - Vinaya i Darbelneta badaczy niemieckich – K.R. Bauscha czy Wolframa Wilssa Natomiast sam tworzy swoje reguły przekładowe dla różnorodnych języków

Najważniejsze reguły/procedury przekładowe (Jest to tylko jedna z propozycji Newmarka, została opublikowana w 1988 roku w książce A Textbook of Translation)‏ 1. Transference - przeniesienie słowa z języka źródłowego do kontekstu języka docelowego np. le baccalauréat the baccalauréat 2. Cultural equivalent -ekwiwalent kulturowy- zastąpienie formy z języka źródłowego terminem z języka docelowego le baccalauréat matura A level

Najważniejsze reguły/procedury przekładowe 3. Through translation- dosłowny przekład najczęstszych kolokacji : la Communauté Européenne the European Community 4. Literal translation -przekład dosłowny- tłumaczenie elementu z języka źródłowego za pomocą elementu z języka docelowego faire un discours to make a speech wygłosić przemówienie

Najważniejsze reguły/procedury przekładowe 5. Functional equivalent – ekwiwalent funkcjonalny – użycie kulturowo neutralnego terminu języka docelowego dla zdefiniowania terminu specyficznego dla kultury źródłowej : le baccalauréat the French secondary matura, egzamin school leaving po francuskiej examination szkole średniej

Najważniejsze reguły/procedury przekładowe 6. Descriptive equivalent – ekwiwalent opisowy- wyjaśnienie elementu specyficznego dla kultury języka źródłowego : le baccalauréat egzamin na zakończenie francuskiej szkoły średniej, w czasie którego kandydat zdaje 8-10 przedmiotów i który jest warunkiem dostania się na wyższe studia

Najważniejsze reguły/procedury przekładowe 7. Translation couplet – strategia łącząca dwie z powyższych procedur (ekwiwalent funkcjonalny i ekwiwalent opisowy) le baccalauréat the baccalauréat egzamin zdawany po ukończeniu szkoły średniej we Francji

Dobry przekład jest : dosłowny dokładny ekonomiczny zwarty oszczędny jak tylko możliwe uwzględnia czynniki denotatywne, konotatywne, referencjalne i pragmatyczne Newmark przyznaje, że właściwe określenie dosłownego przekładu jest najważniejszym i najbardziej kontrowersyjnym zagadnieniem w przekładzie

Nauka tłumaczenia Tylko przez praktykę (learning by doing), trudno jest nauczyć kogoś. Można mu tylko dać dobre wskazówki, czas na ćwiczenie i praktykę i mniej więcej pokazać, jak to się robi. Uczenie przekładu polega także na dyskusjach, przechodzeniu od przykładów do uogólnień i z powrotem, uczeniu się również od słuchaczy i zbieraniu charakterystycznych przykładów.

Podstawowe zasady stworzone przez Newmarka 1) im bardziej ważny jest w tekście język, tym ściślej należy go naśladować, a także dokonać transferu komponentu kulturowego 2) im mniej wydaje się ważna warstwa językowa tekstu lub jego fragmentu, tym ściśle czy dosłownie można go przetłumaczyć; można też zwracać mniejszą uwagę na odtworzenie komponentu kulturowego w tym przypadku 3)im lepszy jest język oryginały, tekstu lub jego segmentów, bez względu na jego ważność, tym dokładniej, ściślej należy go przetłumaczyć, pod warunkiem że tłumacz i autor nawzajem się rozumieją (cel autora staje się celem tłumacza) oraz że istnieje podobny odbiorca – nawet jeśli tekst da się po prostu sparafrazować

Polski Francuski Angielski Reguły przekładowe Règles de traduction Translation rules Nauka przez praktykę L'apprentissage par la pratique Learning by doing Język źródłowy Langue source Source language Język docelowy Langue cible Target language Przeniesienie La transference Transference Ekwiwalent kulturowy Un équivalent culturel Cultural equivalent Dosłowny przekład najczęstszych kolokacji Traduction litterale des collocations les plus frequentes  Through translation Przekład dosłowny La traduction litéraire Literal translation Ekwiwalent funkcjonalny Equivalent fonctionnel Functional equivalent Ekwiwalent opisowy Un équivalent descriptif Descriptive equivalent Denotacja La dénotation Denotation Konotacja La connotation Connotation Pragmatyka La pragmatique Pragmatics