Polskie tańce narodowe
Nazwa polskie tańce narodowe używana była dopiero od lat dwudziestych XIX wieku i miała nieco odmienne znaczenie niż obecnie. Z wypowiedzi muzyków, kompozytorów, historyków obyczajów z tamtych czasów wynika, że nazwa polskie tańce narodowe najogólniej nazywano tańce polskie w odróżnieniu od tańców obcego pochodzenia. Do tańców pochodzenia polskiego - narodowego zaliczano wówczas oryginalne tańce wiejskie: krakowskie, wielkopolskie, góralskie, kujawskie itp.
Powszechnie przyjmuje się że narodowymi tańcami stały sie tylko te tańce pochodzenia regionalnego, które spopularyzowały się w pewnym okresie w całej Polsce i w różnych środowiskach tak dalece że straciwszy swój pierwotny ścisły związek z regionem i dawne znaczenie, stały się ogólnopolskimi tańcami towarzyskimi. Obecnie uważa sie, że tańce te reprezentują dominujące i charakterystyczne cechy muzyczne i ruchowe polskich tańców ludowych. Ich nazwy - polonez, krakowiak, mazur, kujawiak ( z wyjątkiem oberka ) nie są pochodzenia ludowego. Cechy muzyczne tych tańców daje sie dość jednoznacznie określić jako typowe dla danego regionu.
Krakowiak Krakowiak to taniec pochodzący z regionu krakowskiego. Jest skoczny, pełen temperamentu, w takcie 2/4. Nazwa krakowiak pochodzi od nazwy regionu, pojawiła się w XVIII wieku i oznaczała dwumiarowe tańce krakowskie. Z czasem taniec ten upowszechnił się, przenikając do muzyki symfonicznej i scenicznej. Nieodzowną częścią tańca są kolorowe stroje krakowskie, dodające mu piękna, uroku i świetności. W muzyce ludowej krakowiak zwykle rozpoczyna się przyśpiewką. Charakterystyczną cechą tańca jest występowanie synkopy zwanej krakowiakową. 1. S. Moniuszko - Krakowiaczek 2. Z. Noskowski - Krakowiaczek F-dur 3. K. Szymanowski - Krakowiak
CIEKAWOSTKI - POLSZCZYZNA Pisownia oraz liczba mnoga dwóch poniższych wyrazów nie jest taka sama. Krakowiak - mieszkaniec Krakowskiego lub mężczyzna, chłopiec w regionalnym stroju krakowskim (ten Krakowiak, ci Krakowiacy) krakowiak - taniec ludowy pochodzący z okolic Krakowa (ten krakowiak, te krakowiaki)
Stroje krakowskie
Kujawiak Nazwa tańca po raz pierwszy pojawiła się w 1827 r. i pochodzi od nazwy regionu z którego wywodzi się taniec - z Kujaw. Kujawiak jest tańcem wolnym, posuwistym w takcie 3/4. Melodie autentycznych ludowych kujawiaków oparte są na skalach modalnych, co decyduje o ich smętnym charakterze. Podobnie jak oberek, kujawiak również poprzedzony jest wstępem 1. "Jasiu, czemu nie orzesz" - melodia ludowa 2. H. Wieniawski - Kujawiak
Strój kujawski
Oberek Oberek jest bardzo szybkim, skocznym i wesołym tańcem narodowym, w takcie 3/8. Często znany jest pod nazwą obertas, ober. Nazwa tańca występuje po raz pierwszy w 1697 roku, a pochodzi od sposobu tańczenia - od obracania się. Oberek opiera się na ciągłym powtarzaniu tego samego motywu melodyczno - rytmicznego. Ważną cechą tańca jest występowanie wstępu, granego na jednym dźwięku, lub na kwincie w basie. Często taniec ten jest grany łącznie z kujawiakiem, tworząc formę ABA - oberek, kujawiak, oberek, lub wiązankę tańców. L. Różycki - Oberek z baletu "Pan Twardowski"
oberek
„Jeszcze jeden mazur dzisiaj” Po raz pierwszy nazwa tańca występuje w 1752 r. Mazur jest tańcem w takcie 3/4, opartym na charakterystycznych rytmach, zwanych rytmami mazurowymi. Charakteryzują się one występowaniem rytmu punktowanego. W tańcu charakterystyczny jest akcent na słabej - drugiej lub trzeciej części taktu oraz występowanie tempa rubato. Rubato polega na przesuwaniu drobnych wartości rytmicznych wewnątrz taktu, bez naruszania metrum głównego. Ten taniec również nazwę zaczerpną z nazwy regionu Polski jakim są Mazury. W postaci stylizowanej znany jest pod nazwą mazurek, a rozpowszechnili go tacy kompozytorzy jak Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Karol Kurpiński, Henryk Wieniawski, Karol Szymanowski i inni. „Jeszcze jeden mazur dzisiaj”
Polonez Taniec w tempie umiarkowanym, o metrum 3/4. Staropolski taniec korowodowy, prototypem był taniec o nazwie chodzony. Ma uroczysty i dostojny charakter, oraz charakterystyczny rytm z akcentem na 1. Nazwa pochodzi z języka francuskiego (fr. dance polonaise 'taniec polski'). Z biegiem czasu sam przymiotnik "polonaise" wszedł w powszechne użycie, a Polacy nazywali go polonezem. M. K. Ogiński - Polonez a-moll "Pożegnanie Ojczyzny". Wojciech Kilar- polonez z filmu “Pan Tadeusz”
2. Tworzymy pary - parami środkiem sali Układ poloneza 1. Dwa rzędy naprzeciwko siebie, wykonują trzy kroki do środka sali i ukłon. 2. Tworzymy pary - parami środkiem sali
4. Dwa rzędy wchodzą do środka sali i tworzą czwórki. 3. Para w lewo, para w prawo.
5. Czwórka za czwórką środkiem sali. 6. Pierwsza para środkowa wykonuje zwrot w tył i przechodzi pod tunelem utworzonym przez resztę par z tyłu. Partnerzy zewnętrzni wykonują krok do tyłu i idą w rzędzie bokami sali w drugim kierunku. 5. Czwórka za czwórką środkiem sali.
8. Dwie kolumny bokiem sali. 7. Tancerka z pary środkowej kieruje się do swojego partnera w prawo, a tancerz z pary środkowej kieruje się do swojej partnerki w lewą stronę. 8. Dwie kolumny bokiem sali.
9. Tunel - po dojściu do określonego miejsca 9. Tunel - po dojściu do określonego miejsca. Jeden z rzędów unosi połączone ręce do góry tworząc tunel, drugi przechodzi pod tunelem. 10. Tunel - po przeciwnej stronie. Drugi rząd unosi połączone ręce do góry tworząc tunel, a pierwszy przechodzi pod tunelem.
11. Dwa rzędy po bokach sali. 12. Dwa kroki w bok do środka sali i tańczący tworzą kolumnę para za parą. 11. Dwa rzędy po bokach sali.
14. Tancerka w prawo, tancerz w lewo, poruszają się bokami sali. 13. Kolumna środkiem sali.
15. Tancerka łączy się z tancerzem i tworzą dwa rzędy. 16. Rzędy łączą się w czwórki.
17. Wężyk - z jednej czwórki tancerka, z drugiej tancerz w przeciwnych kierunkach idą wężykiem. 18. Tworzą dwa koła.
19. Dwa koła. Wszyscy tyłem do siebie trzymają się za ręce, na odpowiedni takt wykonują przechwyt i zwracają się twarzą do siebie. 20. Para za parą po kole.
21. Wyjście z kółek. Powodzenia