Hipoterapia – fakty i mity Przygotowała Natalia Woźniak ze Szkoły Podstawowej nr 33 im. I. J. Paderewskiego w Kielcach

Hipoterapia – co to jest? Hipoterapia to forma rehabilitacji psychoruchowej, do której stosuje się konia. Jest jedną z form rehabilitacji wieloprofilowej, czyli oddziałującej jednocześnie ruchowo, społecznie, sensorycznie i psychicznie. Może być stosowana zarówno u dzieci i młodzieży, jak i u dorosłych.

Historia hipoterapii Pierwsze wzmianki o leczniczych właściwościach tej metody rehabilitacji pochodzą z V wieku p.n.e. Wtedy właśnie Hipokrates opisał w swoim traktacie na ten temat jazdę konną jako wspaniałą gimnastykę dla ciała i umysłu wzbogacającą funkcje organizmu i łagodzącą schorzenia. Kolejna ważna data z historii hipoterapii to rok 1952, kiedy to Lis Hartel, dotknięta ciężką chorobą nie przerwała treningów i zdobyła medal na olimpiadzie w Helsinkach. Uważa się, że właśnie wtedy narodziła się hipoterapia.

Lis Hartel Lis Hartel urodziła się 14 marca 1921 r. w Kopenhadze. Była znaną na całym świecie mistrzynią dresażu, czyli jednej z dyscyplin sportowych związanych z jeździectwem. W wieku 23 lat została sparaliżowana od kolan w dół. Choroba dotknęła także jej dłoni i ramion. Pomimo porad medycznych nie przerwała kariery jeździeckiej i zdobyła srebrny medal na olimpiadzie. Założyła też swoją fundację, która do dziś pomaga osobom niepełnosprawnym chcącym się leczyć z pomocą hipoterapii.

Chody konia Kroki konia dzielą się na cztery główne i dwa poboczne. Kroki główne to: stęp – najpowolniejszy, czterotaktowy krok konia, kłus – tzw. trucht mający dwa takty, galop – krok na trzy takty, cwał – najszybszy, czterotaktowy chód konia.

Na czym polega hipoterapia? Hipoterapia polega na wykonywaniu przez osobę rehabilitowaną ćwiczeń odbywających się na koniu. Takie ćwiczenia to np. dotknięcie dłońmi uszu konia lub nasady ogona. Ta metoda daje efekty, gdy jest stosowana regularnie. Jest ona często polecana przez lekarzy, ponieważ kontakt z koniem poprawia koordynację wzrokowo – ruchową, osłabia reakcje nerwicowe, zwiększa relaksację.

Działanie hipoterapii na psychikę człowieka Zastosowanie tej metody umożliwia osobie niepełnosprawnej nawiązanie kontaktu i silnej więzi emocjonalnej ze zwierzęciem. Ponadto wspomaga rozwój samodzielności i wzmacnia poczucie własnej wartości.

Hipoterapia w nauce chodzenia Prawidłowo przeprowadzane i wykonywane ćwiczenia dają możliwość nauki chodzenia bez chodzenia. Jest to możliwe dzięki temu, że rytmiczne ruchy grzbietu konia są identyczne do ruchów wykonywanych przez miednicę człowieka podczas prawidłowego chodzenia. Ruchy te są przekazywane siedzącemu na koniu jeźdźcowi, a jego barki i luźno zwisające kończyny wykonują ruchy podobne do tych, jakie wykonywałyby one podczas chodzenia. Dlatego właśnie hipoterapia może być pomocna w nauce chodzenia lub być jej przełomowym momentem.

Działanie hipoterapii Podczas hipoterapii wszystkie wymienione wcześniej procesy są możliwe i dzieją się automatycznie dzięki: rozgrzaniu mięśni jeźdźca (temperatura ciała konia jest wyższa od temperatury ciała człowieka), rytmicznemu kołysaniu w stępie, przeciwstawnym skrętom biodra - barki (dysocjacji), spowodowanych ruchem konia

Co leczy hipoterapia? Z pomocą hipoterapii można leczyć: mózgowe porażenie dziecięce, stwardnienie rozsiane, chorobę Parkinsona, neuropatię.

Co jest potrzebne do hipoterapii? koń wykwalifikowany terapeuta pomocnik terapeuty prowadzący konia uwiąz czaprak siodło lub pas hipoterapeutyczny

Popularność hipoterapii Hipoterapia cieszy się niesłabnącym powodzeniem, ponieważ jest atrakcyjna dla pacjenta. Szczególnie dzieci wolą pracę na koniu od ćwiczeń w sali. Koń może również zastąpić niektóre elementy wyposażenia rehabilitacyjnego, np. zad konia może zastąpić materac, a grzywa drabinki.

Koń idealny Wiele ośrodków jeździeckich jest nastawionych głównie na pracę z osobami niepełnosprawnymi. Dlatego w ich stajniach mieszka wiele koni dostosowanych do wymagań takich osób. Cechy pożądane u koni wykorzystywanych w hipoterapii to: cierpliwość, opanowanie i łagodność.

Rasy koni hipoterapeutycznych Charakteryzują się posłuszeństwem i cierpliwością, a ich wzrost jest odpowiedni do wymagań pacjentów (wzrost koni wykorzystywanych w hipoterapii nie powinien przekraczać 150 cm w kłębie). Należą do nich: haflingery, koniki norweskie, konie huculskie, konie śląskie i koniki polskie.

Haflinger

Koń norweski

Koń huculski

Koń śląski

Koń polski

Dziękuję za uwagę