BIOMEDYCZNE PODSTAWY ROZWOJU ----------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------

Móżdżek. Gdzie się znajduje? Dokładnie leży z tyłu, za półkulami mózgu, stanowi wyodrębnioną część mózgowia. Wypełnia tylną część dołu czaszki. Ma kształt spłaszczonej elipsoidy o długości 9-11 cm, szerokości 5-6 cm i wysokości - 5 cm.

Jakie funkcje pełni móżdżek? Móżdżek, jako struktura „przypisana” jest do motoryki. W neuropsychologii. bardzo długo pozostawał poza obszarem badań. Pod koniec minionego wieku nastąpiło poszerzenie pola zainteresowań badaczy.

Jakie funkcje pełni móżdżek? Najpierw została doceniona, (pomijana przez lata), prawa półkula mózgu, następnie zainteresowano się strukturami podkorowymi, aż wreszcie, w tej poznawczej wędrówce w dół, dotarto do okolic podnamiotowych i zwrócono uwagę na móżdżek, „skromnie przycupnięty” pod półkulami mózgowymi.

Móżdżek ma ścisłe fizjologiczne powiązania ze zmysłem równowagi zlokalizowanym w uchu wewnętrznym. ------------------------------------------------------------------------- Programuje więc wcześniej wspomnianą motorykę: inicjuje, koordynuje i zakańcza ruchy celowe. Jest też "dystrybutorem mocy": siły skurczu mięśni szkieletowych.

Nie tylko koordynuje ruchy, wpływa również na postawę, kieruje ruchami gałek ocznych, optymalizując i korygując ruchy całego ciała. Móżdżek dostaje informacje z wielu ośrodków mózgu, szybko je analizuje i odpowiednio moduluje, aby ruchy były płynne i dokładne.

Decyduje, które mięśnie mają się kurczyć, a których odruch rozciągania ma być zahamowany, z jaką siłą, np. Widzimy walizkę, którą mamy podnieść. Nie wiemy, że została ona wcześniej przez kogoś opróżniona i teraz jest bardzo lekka. Móżdżek podejmuje więc decyzję, że siłą przyłożona ma być duża. Efektem jest, że walizka ta "wylatuje w powietrze", a my sami tracimy równowagę. W ułamku sekundy móżdżek redukuje przyłożoną siłę, każe przeciwstawnemu mięśniowi wyhamować walizkę, aby nie został uszkodzony. Zmienia napięcie innych mięśni szkieletowych, aby przywrócić równowagę.

2. Dlaczego podwzgórze uważa się za ogniwo łączące układ hormonalny z układem nerwowym? Aby to zrozumieć należy prześledzić funkcje począwszy od międzymózgowia. Będące ośrodkową regulacją metabolizmu (układem centralizującym) otrzymuje informacje czuciowe ze wszystkich układów czuciowych z wyjątkiem węchowego, wysyłając połączenia do kory, jąder podstawy i podwzgórza.

Odgrywa bardzo istotną rolę w integracji informacji czuciowych i ruchowych. Obejmuje m.in. podwzgórze będące bardzo ważna strukturą mózgowia. Jest ważniejszym narządem dla układu hormonalnego kontroluje i reguluje funkcje płciowe. W podwzgórzu wytwarzane są neurohormony, regulujące hormonalną czynność przysadki. ----------------------------------------------------------------- Podwzgórze również kontroluje czynności wegetatywne organizmu, takie jak pobieranie pokarmu, wody, termoregulacja, wpływa na bieżącą czynność układu krążenia, ma także wpływ na sen. Integruje czynności wpływające na stan środowiska wewnętrznego. Jest też miejscem powstawania napędów, które pobudzają do zachowań zgodnych z bieżącymi potrzebami ustroju.

Dokładnie działanie podwzgórza rozumiem tak: Działanie podwzgórza polega na sprawdzaniu poziomu stężenia hormonu we krwi. Jeśli jego poziom jest zbyt wysoki, to podwzgórze przestaje wydzielać hormony pobudzające, które wędrują do przysadki. W efekcie tego przysadka przestaje wydzielać hormon, którego jest zbyt wiele we krwi, a jego poziom stopniowo maleje. Analogicznie gdy poziom hormonu jest zbyt niski, to podwzgórze uwalnia hormony pobudzające przysadkę do uwolnienia hormonów, których aktualnie jest zbyt mało. Taki układ pracy określamy jako układ pracujący na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Odpowiadając na pytanie podwzgórze jest więc ważnym centrum, w którym dochodzi do połączenia układu nerwowego i hormonalnego.

3. Jaki związek istnieje między snem a układem hormonalnym? Układ hormonalny zwany dokrewnym jest częścią mechanizmu, który przystosowuje się do zmieniających się warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Zawiera w sobie liczne gruczoły dokrewne oraz wyspecjalizowane w tkanki. Ich zadanie to produkowanie specyficznych hormonów, z których każdy posiada różnorakie działanie. Jednym z nich jest gruczoł zwany szyszynką, który wytwarza melatoninę produkowaną zazwyczaj, gdy człowiek znajduje się w ciemności (pora nocna). Działa nasennie i uspokajająco, jej stężenie jest wyższe zimą niż latem a poziom jej reguluje biologiczny rytm okołodobowy, czyli również fazy snu i proces zasypiania. W ciągu dnia np. pewne hormony ulegają zużyciu. Gdy śpimy, układ hormonalny wyrównuje ich niedobór. Właśnie podczas snu organizm nabiera sił, dzięki czemu szybciej zwalcza np. infekcje lub inne choroby.

Podsumowanie Ludzki mózg kryje w sobie wciąż wiele tajemnic. W poznawaniu i badaniu mózgu naukowcy minęli dopiero półmetek. Wiedza o mózgu zgromadzona przez naukowców jest już ogromna i wciąż się rozwija. Tony Buzan, psycholog i ekspert w dziedzinie pamięci, opowiada o budowie mózgu w ten sposób:" Nasz mózg składa się z biliona komórek mózgowych. Każda komórka przypomina niezwykle złożoną ośmiorniczkę. Ma swój środek i wiele rozgałęzień, a każde odgałęzienie w wielu punktach styka się z innymi. Każda z tych miliardów komórek mózgowych jest potężniejsza i bardziej skomplikowana niż większość komputerów. Każda łączy się z dziesiątkami innych, podobnych sobie komórek. Wszystkie one przesyłają sobie nawzajem informacje. Nazwano to "zaczarowanym splotem", najbardziej skomplikowaną i najpiękniejszą z istniejących rzeczy. (I pomyśleć, że każdy człowiek to posiada...)

Ciekawostki: mózg jako inspiracja. moda kultura sztuka

Bibliografia A. Jaczewski "BIOLOGICZNE I MEDYCZNEPODSTAWY ROZWOJU i WYCHOWANIA" Wyd. Szkolne i Pedagogiczne Warszawa 1993r. . Multimedialna Encyklopedia PWN „Wiem 2007” Witolda S. Gumułka i Wojciech Rewerski – „Encyklopedia Zdrowia”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1999r.. Frank H. Netter, Multimedialny „Atlas der Anatomie des Menschen”, Wyd.1999r.