Kwasy w Medycynie

Co to kwas? Kwasy to związki które składają się z atomów wodoru i reszty kwasowej. Podczs rozpuszczania dysocjują na kationy wodoru I aniony reszty kwasowej.

Kwas Askorbinowy

KWAS ASKORBINOWY – WITAMINA C Jest niezbędny do funkcjonowania organizmów żywych. Dla nie którtych zwierząt, w tym ludzi, jest witaminą, która musi być dostarczana w pożywieniu. Jest także przeciwutleniaczem stosowanym jako dodatek do żywności.

WZÓR SUMARYCZNY C6H8O6

WYGLĄD Biały lub prawie biały, krystaliczny lub bezbarwne kryształy, ciemniejące na świetle i powietrzu.

WŁAŚCIWOŚCI Gęstość i stan skupienia: 1,65g/cm3; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie: 170g/l (20oC) Kwas L-askorbinowy występuje naturalnie w wielu organizmach roślinnych i zwierzęcych.

PRODUKCJA Większość kwasu askorbinowego produkowanego przemysłowo jest wytwarzana metodą opracowaną w roku 1934 przez Reichsteina i Grussnera, w której substratem jest naturalna D-glukoza 

ŹRÓDŁA W POŻYWIENIU Witamina C zawarta w pożywieniu należy do najbardziej wrażliwych witamin wystawionych na działanie czynników zewnętrznych, którą niszczy wysoka temperatura, wystawienie na dostęp światła oraz na bezpośredni kontakt z powietrzem. 

ROLE W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA Wzmacnia dziąsła i zęby, zabija bakterie wywołujące próchnicę zębów. Ułatwia gojenie ran. Zażywanie witaminy C wspomaga naszą odporność. Jest skutecznym przeciwutleniaczem, który zapobiega procesom starzenia ( także skóry), poprawia pracę układu krążenia i działa przeciwnowotworowo. Rekomendowane spożycie witaminy C dla dorosłego człowieka wynosi od 45 do 90 mg na dobę.

SKUTKI NIEDOBORU Szkorbut - krwawienie i owrzodzenie dziąseł, wypadanie zębów. Pękanie naczyń krwionośnych, Osłabienie odporności organizmu, Obrzmiałe i bolesne stawy, Nieprawidłowe zrastanie się kości, Powolne gojenie się ran. Na niedobór witaminy C często cierpią palacze, stąd charakterystyczne na ich skórze liczne drobne zmarszczki.  

SKUTKI NADMIARU Kwas askorbinowy nie jest toksyczny, ale przyjmowanie w nadmiarze (dawki powyżej 2g na dobę) może wywołać dolegliwości żołądka, nudności, biegunkę, wymioty, wysypkę skórną, obniżać odporność przy radykalnym zmniejszeniu dawki. Zazwyczaj jednak jego nadmiar wydalany jest z organizmu wraz z moczem.

ZASTOSOWANIE W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM Kwas askorbinowy jest przeciwutleniaczem i jako taki jest stosowany w przemyśle spożywczym, podobnie jak jego sole i estry.

Kwas Salicylowy

Kwas Salicylowy Kwas mający liczne właściwosci i działania, znalazł zstosowanie w medycynie, a także w kosmetyce.

WZÓR SUMARYCZNY C7H6O3

WYGLĄD Biały lub prawie biały, krystaliczny proszek albo białe lub bezbarwne, igiełkowate kryształki.

WŁAŚCIWOŚCI Gęstość i stan skupienia: 1,443g/cm3; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie: słabo rozpuszcza się w wodzie (w 100 °C – 7 g na 100 cm³)

Produkcja Został pierwszy raz otrzymany poprzez wyodrębnienie go z kory wierzby białej przez niemieckiego chemika Hermana Kolbego w 1859r. Dziś tą reakcje nazywamy reakcję Kolbego. Przebiega ona pod zwiększonym ciśnieniem i w temperaturze 130°C.

ŹRÓDŁA W POŻYWIENIU Naturalnym źródłem kwasu salicylowego są owoce i warzywa, z których jagody zawierają go najwięcej.

ROLE DLA ORGANIZMU CZŁOWIEKA Używa się w medycynie jako środka dezynfekującego (np. w postaci spirytusu salicylowego) i keratolicznego (np. w lekach na trądzik). Mieszanina kwasu mlekowego i kwasu salicylowego jest używana do wypalania brodawek. Istotne znaczenie w medycynie mają też jego sole – salicylany.

Skutki nadmiaru Kwas salicylowy może powodować wiele skutków ubocznych, m.in. może być przyczyną alergii skórnych czy ataków astmy. W przypadku wystąpienia kataru, kaszlu, zmian skórnych, czy napadów duszności można podejrzewać uczulenie na kwas salicylowy.

ZASTOSOWANIE W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM Kwas ten był używany dawniej jako konserwant żywności, jednak ze względu na toksyczne działanie w większych stężeniach zastąpiony został obecnie przez benzoesan sodu i azotan potasu.

KWAS HIALURONOWY

KWAS HIALURONOWY Występuje we wszystkich organizmach i należy do związków mających identyczną budowę chemiczną u bakterii i ssaków.

WZÓR SUMARYCZNY

WYGLĄD Jest używany jako: Biały sypki proszek Zbite proszek w postaci tabletek Roztwór o różnym stężeniu

ZASTOSOWANIE Kwas ten wykorzystywany jest w medycynie estetycznej jako alternatywa dla operacji plastycznych mających na celu odmłodzenie twarzy. Stosowany jest do wygładzania różnego rodzaju zmarszczek, spłycenia blizn, lepszego wypełnienia policzków i wiele innych.

DZIAŁANIE Kwas hialuronowy to związek, który wiąże wodę w skórze właściwej. Zazwyczaj kwas hialuronowy jest dobrze tolerowany przez organizm, gdyż jest to naturalnie występujący w organizmie składnik wiążący wodę – występuje w skórze, stawach, a także w oczach. Nawilżona i jędrna skóra to właśnie efekt obecności kwasu hialuronowego w jej warstwach.

PRZECIWWSKAZANIE Aby móc skorzystać z zabiegu osoba powinna pozostawać w dobrym stanie zdrowia oraz być osobą wolną od nałogu tytoniowego, mające alergie, będących w ciąży, cierpiących na cukrzyce, ma to na celu uniknięcie ewentualnych powikłań po podaniu preparatu

POWIKŁANIA Do powikłań związanych z aplikacja kwasu hialuronowego możemy zaliczyć zaczerwienienia i reakcje alergiczną w miejscu podania, zmiany czucia, obrzęki oraz wysypkę.

Kwas Acetylosalicylowy

KWAS ACETYLOSALICYLOWY Organiczny związek chemiczny, acetylowa pochodna kwasu salicylowego, popularny środek o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym oraz, przy długotrwałym stosowaniu, przeciwzakrzepowym. Jest składnikiem wielu leków złożonych.

WZÓR SUMARYCZNY

WYGLĄD Jest on najczęściej stosowany w postaci tabletek jako ich składnik. Lecz jego samodzielną postacią jest biały proszek.

OTRZYMYWANIE Kwas acetylosalicylowy otrzymuje się w reakcji kwasu salicylowego z bezwodnikiem octowym w obecności kwasu siarkowego lub fosforowego jako katalizatora.

DZIAŁANIA DLA ORGANIZMU CZŁOWIEKA Kwas acetylosalicylowy wywiera działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne i jest zaliczany do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Innną ważną cechą kwasu acetylosalicylowego wykorzystywaną w lecznictwie jest zdolność hamowania zdolności płytek krwi do agregacji i powstawania skrzepów.

PRZECIWSKAZANIA Leki zawierające w swym składzie kwas acetylosalicylowy są przeciwwskazane dla osób cierpiących na chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, kobiety w ciąży, małym dzieciom ponieważ może on powodować wystąpienie śmiertelnego zespołu Reye’a, ludzi ze skazami krwotocznymi oraz przez osoby chore na astme.

SKUTKI NADMIARU W przypadku przedawkowania aspiryny mogę występować następójące powikłania: nudności, wymioty , zawroty i bóle głowy, problemy ze słuchem i wzrokiem. Następnie może dojść do kwasicy metabolicznej, a potem nawet do śpiączki, zapaści czy drgawek. Zbyt duża ilość aspiryny bardzo negatywnie wpływa na pracę nerek. W skrajnych przypadkach przedawkowanie aspiryny kończy się śmiercią.

CIEKAWOSTKI Z najnowszych badań wynika, że aspiryna pomaga przy radioterapii - kwas acetylosalicylowy przywraca prawidłowe działanie układu odpornościowego, przyczynia się więc do walki z rakiem. Badania z 2010 roku sugerują, że ASA znacznie obniża śmiertelność wśród osób z nowotworami.

NASZE DZIAŁANIA

WYWIADY W ramach projektu z chemi przoprowadziliśmy trzy wywiady ze specjalistami. O kwasach salicylowym, acetylosalicylowym oraz askorbinowym porozmawialiśmy w składzie Barbara Skibniewska, Wiktoria Borkowska i Maksymilian Makowski z ordynatorem OIOM – u doktorem Jarosławem Zagożdzonem oraz z właścicielką aptek Adonidis w Przasnyszu magister Beatą Dziak – Konolewską.

Wywiady Druga grupa w składzie Olga Tworkowska i Adam Kwiatek porozmawiała o kwasie Hialuronowym z właścicielką salonu kosmetycznego Glamour magister Pauliną Krzykowską.

Dziękujemy z Uwagę Prezentacje sporządzili Barbara Skibniewska, Wiktoria Borkowska, Olga Tworkowska, Adam Kwiatek oraz Maksymilian Makowski w ramach projektu edukacyjnego z chemii pod opieką mgr Bożeny Bugaj