PODZIAŁ LOGICZNY KLASYFIKACJE TYPOLOGIE
PODZIAŁ LOGICZNY proces myślowy, polegający na dobraniu nazw podrzędnych do nazwy, której zakres dzielimy; i to w ten sposób, żeby zakresy tych nazw podrzędnych się wykluczały, a ich suma dawała zakres nazwy dzielonej
PODZIAŁ LOGICZNY NAZWA PODRZĘDNA
PODZIAŁ LOGICZNY ? NAZWA PODRZĘDNA
PODZIAŁ LOGICZNY ? NAZWA PODRZĘDNA
PODZIAŁ LOGICZNY rozłączność zupełność (adekwatność) totum divisionis membra divisionis fundamentum divisionis podziały naturalne i sztuczne
PODZIAŁ LOGICZNY Podział logiczny to nie podział fizyczny
PODZIAŁ LOGICZNY Podział logiczny to nie partycja
PODZIAŁ DYCHOTOMICZNY
PODZIAŁ LOGICZNY PODZIAŁ WEDLE PEWNEJ ZASADY: 1. cecha stanowiąca zasadę podziału przysługuje wszystkim desygnatom nazwy, której zakres dzielimy 2. wszystkie odmiany cechy będącej zasadą podziału zostały uwzględnione 3. żaden desygnat nazwy (element zbioru) nie posiada dwóch lub więcej odmian cechy będącej zasadą podziału
klasyfikacja to wielostopniowy (skrzyżowany) podział logiczny przykład z nazwą A: pierwszy podział na AB i AB’ drugi podział na ABC, ABC’, AB’C, AB’C’
KLASYFIKACJA A AB AB’ ABC ABC’ AB’C AB’C’
KLASYFIKACJA pojęcia metryczne (temperatura, waga, szybkość) pojęcia klasyfikujące (metal, prawnik, najstarsza córka) pojęcia porównawcze (cięższy, wyższy, starszy) pojęcia metryczne (temperatura, waga, szybkość) pojęcia typologiczne
TYPOLOGIE Typologia: uporządkowanie oparte na podobieństwie do pewnego przedmiotu wzorcowego, zwanego „typem idealnym” „typem wzorcowym” albo „typem” nie musi być ani wyczerpująca, ani nierozłączna !
„typy idealne” to instrument myślowy, pozwalający na Max Weber [1864-1920] „typy idealne” to instrument myślowy, pozwalający na opracowanie danych empirycznych w drodze ich systematyzacji (uporządkowania) typy legitymizacji władzy państwowej: charyzmatyczna, tradycyjna, legalistyczna
TYPOLOGIE typy osobowości (temperamentu): flegmatycy cholerycy melancholicy sangwinicy
TYPOLOGIE PRAWNICZE system prezydencki, półprezydencki, parlamentarno– gabinetowy… system-typ prawa stanowionego, system-typ common law, system-typ prawa islamskiego…
PROBLEMY PRAWNICZE Czy mamy do czynienia z podziałem, klasyfikacją, czy z typologią? „podział” prawa na gałęzie według kryterium metody regulacji – cywilnoprawnej, administracyjnoprawnej, karnej => to jest typologia metod regulacji systematyzacja pionowa i pozioma prawa
Zadania egzaminacyjne: Ustalanie stosunku zakresowego między nazwami dwóch podziałów UWAGA: „niepoprawny podział logiczny” (nierozłączny, niewyczerpujący) to NAZWA PUSTA ! Podanie przykładów różnych podziałów (także niepoprawnych) Podanie przykładu klasyfikacji (skrzyżowanego podziału logicznego) zakresu pewnej nazwy Badanie poprawności podziału logicznego (podanego)