Profilaktyka u kobiety ciężarnej- dla dobra matki i dziecka Anna Sadowska

Wiele ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, jak istotne jest zdrowie jamy ustnej. Dużo chorób bierze swój początek od stanu jamy ustnej. U kobiet ciężarnych mogą być przyczyną przedwczesnych porodów z mniejszą masą urodzeniową dziecka, dlatego lekarze ginekolodzy powinni stawiać ogromny nacisk na wizyty swoich pacjentek w gabinetach stomatologicznych.

Leczenie stomatologiczne w trakcie ciąży I trymestr-leczenie silnych stanów zapalnych związanych z bólem II trymestr-leczenie zachowawcze zębów, ewentualne ekstrakcje, leczenie silnych stanów zapalnych związanych z bólem III trymestr-wszystkie zabiegi wykonywane w odpowiednim ułożeniu pacjentki, zabiegi profilaktyczne- usuwanie kamienia nazębnego (wykonywanie metodą ręczną, nie wykonuje się zabiegu ultradźwiękami)

Znieczulenia Podawanie znieczulenia miejscowego- można zastosować ze środkiem obkurczającym. Podaje się bardzo małe dawki znieczulenia, które nie jest zagrożeniem. Znacznie bardziej ryzykowne jest, np. odkładanie leczenia zęba ze zgorzelą, który nieleczony, może powodować uszkodzenie płodu lub przedwczesny poród. Znieczulenie uchroni matkę przed stresem.

Kobieta ciężarna na fotelu Wizyta kobiety ciężarnej powinna być dosyć krótka. W pozycji wymuszonej przez kształt fotela powiększona macica uciska na żyłę główną dolną, co niesie ryzyko niedotlenienia dla matki i dziecka. Dlatego kobieta w zaawansowanej ciąży powinna być odpowiednio ułożona na fotelu- na lewym boku lub z podniesieniem prawego biodra o 10-12 cm za pomocą wałka.

Diagnostyka radiologiczna Przyszłe mamy powinny unikać badań podczas, których narażone są na promieniowanie. Prześwietlenia wykonuje się w sytuacjach koniecznych, w II i III trymestrze z odpowiednią osłoną.

Podatność na choroby jamy ustnej PRÓCHNICA- zwiększona podatność w czasie ciąży występuje z powodu: Częstego podjadania między posiłkami Częstych zachcianek na słodkie pokarmy Nudności odczuwanych w czasie szczotkowania zębów Zmiany w składzie śliny- jest bardziej lepka w związku ze zmianami hormonalnymi

PROBLEMY Z DZIĄSŁAMI- problemy związane są z: Nudnościami- uniemożliwiają efektywną higienę jamy ustnej Zmianami hormonalnymi Infekcjami periodontalnymi-zakażeniami wywołanymi przez bakterie beztlenowe w kieszonkach dziąsłowych

CIĄŻOWE ZAPALENIE DZIĄSEŁ Objawy: Krwawienie podczas szczotkowania Krwawienie samoistne- krew na poduszce, krwawienie podczas jedzenia twardych pokarmów Podrażnienie/swędzenie dziąseł Nieświeży oddech

Stomatolog szuka następujących oznak choroby: Krwawienie podczas delikatnego sondowania kieszonki Dziąsło niebiesko-czerwone, lśniące, obrzęknięte, gładkie

NADDZIĄŚLAK CIĄŻOWY Miejscowy, zapalny guzek brodawki międzyzębowej, może zawierać ropę. Możliwe jest występowanie więcej niż jednego naddziąślaka. Zmiana najprawdopodobnie zniknie po porodzie. Jeżeli będzie utrzymywał się dłużej konieczne będzie chirurgiczne usunięcie.

Nieleczone infekcje periodontalne mogę prowadzić do: przedwczesnego porodu niskiej masy urodzeniowej noworodka

Prawidłowa dieta kobiet ciężarnych Racjonalne odżywianie w czasie ciąży jest bardzo ważnym elementem zapewniającym zdrowy rozwój płodu. Posiłki powinny być tak rozplanowane, aby dostarczały wszystkie potrzebne składniki odżywcze matce i dziecku. Niewłaściwe odżywianie może być przyczyną wad wrodzonych u dzieci, przedwczesnych porodów, poronienia.

W pierwszej połowie ciąży tworzą się tkanki i narządy, ważną rolę odgrywają składniki odżywcze. W drugiej połowie ciąży płód szybko rośnie. Wskazane jest wprowadzenie do diety zwiększonej ilości składników budulcowych- pełnowartościowe białko, bogate w wapń, fosfor, żelazo. W okresie jesienno-zimowym kobiety ciężarne powinny zażywać witaminę D, która przyswaja wapń i fosfor. Jeżeli nie dostarczy wyżej wymienionych składników, może to spowodować krzywicę u dziecka i odwapnienia kości u matki, w tym także zębów co z kolei może być przyczyną próchnicy.

Ważną rolę odgrywają również żelazo, miedź, witaminy z grupy B i witamina C. Niedobór tych składników w codziennej diecie jest powodem wystąpienia niedokrwistości. PAMIĘTAJ! JEDZ DLA DWÓCH, NIE ZA DWÓCH!

KOBIETO! Spożywaj produkty zbożowe z pełnego przemiału (chleb razowy, płatki owsiane, kasza), zawierają one dwa, a nawet trzy razy więcej składników odżywczych niż wysokoprzetworzone produkty zbożowe. W czasie ciąży to właśnie produkty z pełnego ziarna powinny być podstawą Twojego żywienia.

Pij mleko, kefir lub inne nabiałowe produkty Pij mleko, kefir lub inne nabiałowe produkty. Nabiał jest najlepszym źródłem wapnia, bardzo ważnego dla utrzymania prawidłowego rozwoju kości dziecka, a także witamin B2 i B12 oraz białka. Spożywaj produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu.

Ważnym elementem diety podczas ciąży jest mięso, drób i ryby Ważnym elementem diety podczas ciąży jest mięso, drób i ryby. To najlepsze źródło białka, którego teraz bardzo potrzebujesz, oraz doskonałe źródło żelaza. Ryby morskie (jadaj je dwa razy w tygodniu) to pokarm bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3, które korzystnie wpływają na intelektualny rozwój dziecka.

Warzywa i owoce najlepiej spożywać na surowo Warzywa i owoce najlepiej spożywać na surowo. Zawierają wtedy najwięcej witamin i składników mineralnych, m.in. witaminę C – która ułatwia wchłanianie żelaza – oraz witaminę E. Zawierają również kwas foliowy oraz błonnik pokarmowy, który wspomaga prawidłową pracę przewodu pokarmowego. Szczególnie korzystne jest spożywanie w czasie ciąży m.in. brokułów, brukselki, marchwi, pomidorów oraz natki pietruszki.

Ogranicz spożycie tłuszczów zwierzęcych i podrobów Ogranicz spożycie tłuszczów zwierzęcych i podrobów. Unikaj fast foodów i jedzenia chipsów, lodów i ciast. Zawierają duże ilości niezdrowych tłuszczów oraz cukru i soli, których nadmiar w Twojej diecie może mieć negatywny wpływ na zdrowie Twoje oraz rozwijającego się dziecka. Ograniczaj ilość soli dodawanej do potraw. Jej nadmierne spożycie zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego i może być przyczyną obrzęków.

Pij około 2 litrów płynów dziennie, najlepiej w postaci wody mineralnej, ale także zup warzywnych i mleka. Unikaj potraw, których spożycie może być niebezpieczne dla kobiety w ciąży. Należą do nich m.in. surowe mięso i ryby, surowe jaja, niepasteryzowane mleko i sery (np. pleśniowe).

Unikaj spożywania węglowodanów prostych, wykazano, że uzębienie dziecka, którego matka będąc w ciąży, spożywała cukry w nadmiernych ilościach jest bardziej podatne na próchnice.

SUPLEMENTACJA WITAMINOWO-MINERALNA Związki zębów zaczynają się formować w okresie zarodkowym. Witaminy odgrywają ważną rolę. Najważniejsze witaminy to: A, C i D Jeżeli dieta pacjentki nie zapewnia odpowiedniej podaży witamin, lekarz powinien zalecić odpowiednią suplementacje witaminowo-mineralną

CIĄŻA, A LEKI Kwas acetylosalicylowy nie powinien być stosowany przez kobiecy w ciąży. Liczne badania naukowe wykazały korelację między jego zażywaniem przez matki, a występowaniem rozszczepu podniebienia, wad serca i mniejszej masy urodzeniowej u noworodków. Salicylany zażywane w ciąży zwiększają też ryzyko powikłań okołoporodowych. Najbezpieczniejszym lekiem jest PARACETAMOL

Picie alkoholu podczas ciąży I trymestr- poważne uszkodzenia mózgu, zaburzenia prawidłowego rozwoju komórek, uszkodzenie wątroby, nerek, serca, deformacja twarzy, poronienia II trymestr- uszkodzenia mógzu, poronienia, uszkodzenia komórek mięśni, skóry, zębów, gruczołów i kości III trymestr- zaburzenia rozwoju mózgu i płuc, niski przyrost masy ciała, przedwczesny poród

Ciągle panuje mit wśród ludzi, ze odrobina alkoholu nie zaszkodzi dziecku. Nic bardziej mylnego; nikt do tej pory nie określił minimalnej dawki alkoholu, która mogłaby być bezpieczna dla dziecka.

Palenie podczas ciąży może prowadzić do: Poronienia Urodzenia martwego płodu Przedwczesnego rozerwania błon płodowych i ich wydalenia Łożyska przodującego Zahamowania rozwoju płodu

Aktywność fizyczna w ciąży Wiele kobiet myśli, że w ciąży należy zrezygnować z ćwiczeń fizycznych. Jest to błędna teoria. Ćwiczenia fizyczne powinny być tylko odpowiednio dobrane to trymestru. Regularne ćwiczenia mają korzystny wpływ na organizm kobiety: poprawiają krążenie krwi, zapobiegają powstaniu żylaków i hemoroidów, ułatwiają regularne wypróżnianie, wpływają korzystnie na układ nerwowy.

PORADY DLA KOBIET W CIĄŻY Przeprowadzaj higienę jamy ustnej o takiej porze dnia, kiedy Twoje samopoczucie jest dobre (nie w czasie porannych mdłości) Wybieraj szczoteczki o mniejszej główce- nie będzie prowokowała wymiotów i nudności Używaj przynajmniej dwa razy dziennie pasty z fluorem- zapobiega próchnicy Szczotkuj zęby powoli- zmniejsza to odruch wymiotny Jeżeli dziąsła krwawią i są bolesne używaj szczoteczki z miękkim włosiem

Jeżeli pasta której używasz wywołuje wymioty, zmień ją na inną, ale z fluorem Pamiętaj o przestrzeniach międzyzębowych- używaj nici dentystycznej, szczoteczek międzyzębowych Płucz jamę ustną płynem bez alkoholu Pamiętaj o zdrowej diecie- unikaj podjadania, słodkich przekąsek i napoi