Epistemologia jako dyscyplina filozoficzna

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
Opracował Sebastian Szram WBMiZ – ZiIP III – ZP4
Advertisements

Kantowska koncepcja czasu i przestrzeni
Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ
czyli Wprowadzenie do filozofii
Filozofowie analityczni
Największą zasługą Lockea jest sformułowanie podstawy filozoficznej i ideowej pod całą epokę oświecenia; nada jej charakter skrajnego empiryzmu w połączeniu.
Danuta Rogala Magdalena Osolińska Zdrowie środowiskowe II rok
JEDNOŚĆ.
Człowiek ekonomiczny – istota racjonalna? Dylematy racjonalności.
Indukcjonistyczna filozofia nauki
RACJONALNOŚĆ W EKONOMII
Dwa filary ludzkiej wiedzy i dwie tradycje filozofii pierwszej
Dedukcja. Źródła poznania
Źródła i granice poznania
Źródła poznania.
Granice poznania. Granice poznania.
Ogólna charakterystyka ludzkiego poznania
FILOZOFIA NOWOŻYTNA XVI-XIX wiek cz
EMPIRYZM BRYTYJSKI ZESTAWIENIE
Geneza, przedmiot i funkcje filozofii
Materializm a idealizm
Gnozeologia – epistemologia 2010
Pojęcie filozofii Etymologia (greka antyczna): phileo – kocham, miłuję i sophia – mądrość, wiedza philosophia - umiłowanie mądrości.
Filozofia Andrzej Łukasik Instytut Filozofii UMCS
Technika. Maria Guldzińska
PODSTAWY PRAWOZNAWSTWA
Czym jest to co zwiemy filozofią?
WCZESNA FILOZOFIA NOWOŻYTNA XV-XVII wiek HISTORIA ETYKI (HISTORIA FILOZOFII)
ROK SZKOLNY 2011/2012. W klasie realizowany będzie program liceum ogólnokształcącego z przedmiotami rozszerzonymi: język polski wiedza o kulturze język.
FILOZOFIA NOWOŻYTNA XVII-XVIII WIEK
Teorie uzasadniania Renata Ziemińska.
Empiryzm, racjonalizm, irracjonalizm
Alvina Goldmana teoria uzasadniania
Klasyczna i korespondencyjna teoria prawdy
Relacje psychofizyczne, mind – body problem
Historia pojęcia umysłu
Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia
istotne cechy kryterium:
Kultura - słowo o wielu znaczeniach
Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce
Semantyczna teoria prawdy Tarskiego
Pojęcie i rodzaje sceptycyzmu oraz pojęcia pokrewne
POSTMODERNIZM, PLURALIZM ALETHYCZNY
Filozoficzno-Teologiczne
Idea falsyfikacji Przy użyciu danych obserwacyjnych nie można udowodnić prawdziwości teorii lub określić prawdopodobieństwo, że teoria jest prawdziwa.
David Hume ( ) Chciał być „Newtonem nauk o człowieku”. Uważał, że wszystkie nauki (oprócz matematyki i logiki), również filozofia, powinny kierować.
George Berkeley ( ) Biskup Dublina
Baruch Spinoza ( ) „Najszlachetniejszy i najbardziej godny miłości z wielkich filozofów” (B. Russell). Narzucił całej filozofii metodę matematyczną.
Czym jest to co zwiemy nauką A. Chalmers, rozdziały I-III
Empiryzm, racjonalizm, irracjonalizm
Wykład nr 2 Wielkie pytania filozoficzne
Logika i argumentacja dla prawników
Dokumenty jako dowód w postępowaniu administracyjnym
Projekt nr PO KL /09 pt.„Dostosowanie modelu kształcenia studentów filologii polskiej do wyzwań współczesnego rynku pracy (ze szczególnym.
Wykład I: Pytania o logikę
POJĘCIA KOGNITYWISTYKA. Konotacja/denotacja. Rozróżnienie zaproponowane przez J.S. Milla, pokrywające się w zasadzie z bardziej dziś popularnym przeciwstawieniem.
KNW K Konwencjonalne oraz N Niekonwencjonalne metody W Wnioskowania.
Lekcja dla klasy z elementami bioetyki
Marek Wichrowski Zakład Historii Medycyny i Filozofii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
FILOZOFIA NAUKI „Przypadkowe odkrycia zdarzają się tylko umysłowo przygotowanym” Magdalena Lem kl. I d.
F ENOMENOLOGIA. F ENOMENOLOGIA TO …. XX-wieczny kierunek filozoficzny, którego głównym twórcą i reprezentantem jest Edmund Husserl wytworzona przez ten.
Wykład I: Pytania o logikę
Analityczność i aprioryczność
H.L.A. Hart uważał, iż pod terminem „pozytywizm” kryje się we współczesnej literaturze brytyjskiej i amerykańskiej zbiór następujących twierdzeń:
Reprezentacje umysłowe
Nazwa – pojęcie i podziały
Epistemologia jako subdyscyplina
POSTMODERNIZM, PLURALIZM ALETHYCZNY
Teorie uzasadniania Renata Ziemińska.
Zapis prezentacji:

Epistemologia jako dyscyplina filozoficzna Renata Ziemińska

Definicja epistemologii Epistemologia to dział filozofii dotyczący natury, wartości i granic ludzkiej wiedzy. Dodatkowo: teoria uzasadnienia przekonań, prawdy i innych wartości epistemicznych (prawdopodobieństwa), źródeł wiedzy, stanowisko w sprawie podmiotu, przedmiotu i granic wiedzy. Trzy główne kwestie: wiedza, prawda i sceptycyzm.

Nazewnictwo Nazwa epistemologia to polski odpowiednik angielskiej epistemology, od greckiego słowa episteme (wiedza). jeszcze niedawno popularna była nazwa teoria poznania (odpowiednik niemieckiej Erkenntnistheorie), wcześniej używano nazwy gnozeologia (od greckiego słowa gnosis, poznanie),

Inne nazwy noetyka (od greckiego słowa noesis, poznanie) kantyści stosowali nazwę krytyka poznania i kryteriologia, scholastycy używali nazwy logica maior czyli logika większa lub logica materialis (w odróżnieniu od logica minor lub logica formalis odnoszącej do logiki formalnej).

Początki terminu W 1779 roku A. G. Baumgarten użył łacińskiej nazwy gnoseologia na oznaczenie ogólnej nauki o poznaniu. Nazwę Theorie der Erkenntnis wprowadził E. Reinhold w dziele z 1832 roku. Wyraz epistemology pochodzi prawdopodobnie od szkockiego filozofa J. Ferriera (1854).

Początki Chociaż problemy epistemologiczne obecne są od początku dziejów filozofii, epistemologia zaczęła się wyodrębniać jako osobna dyscyplina filozoficzna w okresie nowożytnym, począwszy od Kartezjusza, który zapoczątkował filozofię podmiotu (jej punktem wyjścia stało się istnienie własnej świadomości, a nie istnienie zewnętrznego świata).

Klasyczne dzieła Kartezjusz - Rozprawa o metodzie, John Locke - Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, George Berkeley – Traktat o zasadach poznania, David Hume – Badania dotyczące rozumu ludzkiego, Thomas Reid – Rozważania o władzach poznawczych człowieka, Immanuel Kant – Krytyka czystego rozumu.

Prima philosophia W dziewiętnastowiecznym neokantyzmie epistemologia zyskała pełną autonomię, a nawet status prima philosophia. „Wydawało się wówczas, że cała filozofia została pochłonięta przez teorię poznania”, ponieważ wykluczano tam możliwość metafizyki jako nauki.

Wiedza a poznanie Wiedza zwykle ma się tak do poznania jak czynność do wytworu (rezultatu), ale poznanie w przeciwieństwie do poznawania ma niekiedy również znaczenie wytworowe.

Wiedza świadoma i nieświadoma Zakres wiedzy (posiadania informacji) jest szerszy niż zakres rezultatów świadomych czynności poznawania, np. mój organizm wie, jak oddychać, a serce jak pompować krew. Drzwi elektryczne wiedzą, kiedy zbliża się osoba, a termometr wskazuje temperaturę. Wiedza zwierząt, małych dzieci, komputerów, książek czy płyt.

Wiedza jak i wiedza że Wiedzę można pojąć jako zespół sądów (tzw. wiedza propozycjonalna, wiedza że), choć istnieje wiedza niepropozycjonalna (wiedza jak, umiejętność), np. jazda na rowerze

Jazda na rowerze

Wiedza słowna i obrazowa

Wiedza obrazowa Reklamy, bilboardy, banery, szyldy firmowe, plakaty, wystawy sklepowe, graffiti, znaki drogowe, rysunki, gazety ze zdjęciami, telewizja, gry komputerowe, internet, mapy, globusy, obrazy w galeriach itd.. stroje regionalne, uniwersyteckie, wojskowe, duchowne, subkulturowe

Wiedza a przekonanie Przekonanie to stan umysłu lub sąd w sensie psychologicznym . Wiedza składa się z sądów w sensie logicznym (abstrakcyjna treść przekonania, niekiedy pojmowana jako znaczenie zdania lub idealny stan rzeczy). Wiedza to uzasadnione prawdziwe przekonanie, a zdarzają się przekonania fałszywe. Wiedza nie wymaga pewności, fallibilizm.

Inne dyscypliny filozoficzne Epistemologia jest ściśle związana z filozofią umysłu i filozofią nauki Filozofia nauki pomija wiedzę potoczną i zawiera elementy ontologii, historii nauki i socjologii wiedzy. Filozofia umysłu skupia się na podmiocie poznającym, a nie wynikach procesu poznawczego, zawiera ontologię i inne elementy umysłu, np. emocje.

Epistemologia a psychologia poznawcza psychologia skupia się na genezie przekonań, ich rozwoju, dewiacjach, wpływie na inne funkcje psychiczne psychologia zajmuje się przekonaniem jako faktem psychicznym, a epistemologia jego wartością logiczną fakt i wartość

Epistemologia a logika Logika (teoria poprawnego wnioskowania) zajmuje się poprawnością formalną, a epistemologia poprawnością materialną sądów. Sąd jest formalnie poprawny jeśli jest jednoznaczny, niesprzeczny i wynika logicznie z przesłanek, na których jest oparty. Sąd jest materialnie poprawny jeśli jest prawdziwy. Logika formalna nie zajmuje się wartością wiedzy percepcyjnej.