Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia

Prezentacja na temat: "Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia"— Zapis prezentacji:

1 Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia
Renata Ziemińska

2 Pojęcie doświadczenia
poznanie bezpośrednie dotyczące przedmiotów aktualnie obecnych dla podmiotu i istniejących

3 Bezpośredniość poznanie bezdyskursywne, jednoetapowe na poziomie fenomenalnym wieloetapowe procesy obliczeniowe odbywające się poza świadomością nie przeczą takiej bezpośredniości

4 Pojęcie bezpośredniości (Stępień)
Poznanie bezpośrednie to poznanie, które ujmuje swój przedmiot (1) bez pośrednika nieprzezroczystego (takiego, który najpierw sam musi stać się tematem poznania, aby odegrać rolę pośrednika); (2) bez użycia rozumowań; (3) bez odwoływania się do wcześniej uznanych sądów; (4) całościowo.

5 Poznanie pośrednie Poznanie pośrednie to przeciwieństwo bezpośredniego, niebezpośrednie. Dwa typy: (1) poznanie przez obraz lub znak (na podstawie fotografii, rysunku, tajemniczego symbolu, za pomocą obrazu telewizyjnego, telefonu, radia itd.); (2) poznanie za pomocą rozumowania. Znak niekiedy jest przezroczysty (płynne czytanie w ojczystym języku). Poznanie pośrednie bazuje na bezpośrednim.

6 Obecność przedmiotu nie wszystko, co istnieje jest obecne dla podmiotu
obecność nie gwarantuje istnienia ale na nie wskazuje bezpośrednie (i naoczne) są też przypomnienie i wyobrażenie. Te jednak dotyczą przedmiotów aktualnie nieobecnych przypomnienie- przedmiot kiedyś obecny ale nie teraz, wyobrażenie – przedmiot dotąd nieobecny

7 Istnienie doświadczenie dotyczy przedmiotów aktualnie istniejących (nie każde przeżywanie jest doświadczaniem) czas lub miejsce doświadczanych przedmiotów powinny jakoś zbiegać się z naszą aktywnością poznawczą (np. aktywnością receptorów)

8 Warunki obecności Doświadczenie przedmiotu jest możliwe, jeśli nie jest on zbyt daleko ani zbyt blisko podmiotu oraz jeśli jest obecny w wystarczającym interwale czasu (jedno mignięcie może nam nie wystarczyć do doświadczenia).

9 Aparatura wzmacniająca receptory
niekiedy dostrzeżenie przedmiotu uwarunkowane jest uzbrojeniem naszego oka czy ucha w odpowiednie narzędzia, typu okulary czy aparat słuchowy, lupa, mikroskop czy luneta, stetoskop, aparat USG, a także telefon, videofon w ten sposób poszerzamy zakres doświadczenia

10 Obecność tylko czasowa i stopniowanie obecności
Transmisje telewizyjne umożliwiają nam bezpośrednie śledzenie, np. meczu. Przedmiot nie jest obecny w przestrzeni ale śledzimy go w czasie, na żywo. Nie jest to taka obecność jak podczas oglądania meczu z pierwszego rzędu na trybunach, a jednak można tu mówić o doświadczeniu.

11

12

13 USG

14

15

16 Wzorcowe doświadczenie
Wzorcowym rodzajem doświadczenia jest np. oglądanie jabłka, które mamy w ręku, dotykamy jego faktury, widzimy jego kształt i barwy z różnych stron, wąchamy, smakujemy, słyszymy chrzęst kęsów i czujemy jego soczystość. Słabszym doświadczeniem jest widzenie go w ręku innej osoby lub kiedy leży na straganie.

17 Doświadczenie a zmysły
Dopóki są dane zmysłów wymagające jakiejś zbieżności w czasie lub przestrzeni, czyli obecności, mamy duże gwarancje doświadczenia (jeśli przedmiot istnieje). Modelem i prototypem doświadczenia jest posługiwanie się zmysłami.

18 Rodzaje bezpośredniego poznania
(1) spostrzeżenie zmysłowe zewnętrzne; (2) spostrzeżenie zmysłowe wewnętrzne’; (3) introspekcja; (4) spostrzeżenie cudzej psychiki wyrażonej w ciele; (5) przypomnienie; (6) quasi-spostrzeżenie (np. percepcja w filmie); (7) percepcja w wyobraźni (tego, co wyobrażone); (8) percepcja wartości, doświadczenie moralne, religijne; (9) percepcja czysto intelektualna.

19 Obserwacja i eksperyment
Obserwacja to doświadczenie kierowane określonym zadaniem, zmierzające do odpowiedzi na określone pytanie. Eksperyment to doświadczenie czegoś sztucznie wywołanego w sytuacji zaplanowanej.

20 Filozoficzne pojęcia intuicji
Kartezjusz - intuicja to poznanie intelektualne jasne i wyraźne, jej przeciwieństwem jest dyskurs. Bergson: intuicja to świadoma postać instynktownego współpłynięcia z rzeczywistością; przeciwieństwem takiej intuicji jest poznanie intelektualne i doświadczenie.

21