Choroba Leśniowskiego-Crona ( Ileitis regionalis ) Zmiany zapalne całej grubości bł. śluzowej jelita, najczęściej w końcowym odcinku ale może być od jamy ustnej do odbytu. ETIOLOGIA: nieznana Czynniki immunologiczne zapalne ( mykobakterie? ) dietetyczne

Występuje przed 30 r.ż., rodzinnie Obejmuje całą grubość jelita i tkanki sąsiadujące oraz krezkę Zwęża światło jelita Powstają głębokie, podłużne owrzodzenia Ostre odgraniczenie części chorych i zdrowych Ziarniniaki typu sarkoidowego w ścianie jelit i węzłach krezki

OBJAWY KLINICZNE Uporczywa biegunka Bóle brzucha Gorączka Brak apetytu Utrata masy ciała Psudo zapalenie wyrostka robaczkowego Niedrożność z kolką, wymiotami i zaparciem Przetoki ropne w okolicy odbytu

POWIKŁANIA Niedrożność jelit Przetoki jelitowo-jelitowe jelitowo-pęcherzowe jelitowo-pozaotrzewnowe jelitowo-skórne Ropnie wewnątrzotrzewnowe W długotrwałej ch. L-C wzrasta ryzyko nowotworu

ROZPOZNANIE RTG KOLONOSKOPIA Z BIOPSJĄ BL. ŚL. ODCHYLENIA LABORATORYJNE: - niedokrwistość - leukocytoza - hipoalbuminemia - podwyższone CRP

LECZENIE BRAK SWOISTEGO SULFOSALAZYNA STERYDY IMMUNOSUPRESANTY OPERACYJNE LECZENIE POWIKŁAŃ wycięcie zmienionego odcinka jelita, przetoki, nacięcie i drenaż ropnia,

2. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego ( colitis ulcerosa ) Przewlekłe, nieswoiste zapalenie jelita grubego z powstawaniem krwawiących owrzodzeń ETIOLOGIA: nieznana - czynnik zkaźny

Stan zapalny i owrzodzenia błony śluzowej Dotyczy samej śluzówki (z wyjątkiem ostrego toksycznego rozszerzenia okrężnicy) Proces rozpoczyna się od okolicy odbytniczo-esiczej i może objąć całe jelito grube Powstają ropnie w kryptach martwica nabłonka i owrzodzenia bł. Śluzowej Okrężnica ulega skróceniu, znikają fałdy, postać sztywnej rury W okresach remisji - przekrwienie błony śluzowej, powstają polipy zapalne po głębokich owrzodzeniach

OBJAWY KLINICZNE Krwista biegunka różnie nasilona Okresy bezobjawowe Wydzielanie krwistego śluzu po normalnych wypróżnieniach 10-20 wypróżnień z silnymi kurczami i bolesnym parciem na stolec Wodniste biegunki z ropą, krwią i śluzem lub sama ropa i krew Wyniszczenie, gorączka, anemia, brak apetytu, utrata wagi, leukocytoza, hipoalbuminemia, OB

POWIKŁANIA Krwotok Niedrożność z zapaleniem otrzewnej Megacolon toxicum – utrata napięcia mięśniówki, poszerzenie jelita>6 cm, gorączka>40°, ból, perforacja, zapalenie otrzewnej, posocznica Wzrasta ryzyko raka (10-30%)>10 l. Choroby towarzyszące: zapalenie stawów obwodowych, stawów krzyżowo-biodrowych, naczyniówki, ZZSK, PSC - marskość, HCC Antygen HLA B27 – immunologiczne tło

ROZPOZNANIE Wywiad FSS – najczulsza i pewna metoda RTG – zanik haustracji, obrzęk bł.śl. Wlew – objaw ołowianej fajki Rozpoznanie różnicowe: - Salmonella Shigellla, Camphylobacter - Ameba - RAK !

LECZENIE 1. ZACHOWAWCZE: Leki przeciwbiegunkowe Sterydy doustnie Sulfosalazyna Sterydy doodbytniczo 2. OPERACYJNE: a/Radykalne–pankolektomia,ileostomia b/ Doraźne w leczeniu powikłań – odcinkowe wycięcie, stomia

3. Uchyłkowatość (diverticulosis) Uchyłek to przepuklina śluzówki jelita przez okrężną błonę mięśniową. Segmentalny skurcz mięśniówki ze wzrostem RR i wybrzuszeniem bł.śl. Może występować w całej okrężnicy, jednak w 70-90% w lewej połowie. Choroba krajów zachodnich 30-70%. ETIOLOGIA: Dieta ubogo resztkowa, zaparcia, brak aktywności fizycznej, otyłość, stres.

OBJAWY KLINICZNE Brak objawów Niewielkie krwawienia Zaburzenie motoryki jelit Bóle brzucha

POWIKŁANIA Dotyczy głównie zapalenia uchyłków (diverticulitis) Ropowica ściany jelita Perforacja Ropnie wewnątrzotrzewnowe Krwawienie Przetoki: esiczo-jelitowe, esiczo-pęcherzowe esiczo-maciczne/pochwowe

ROZPOZNANIE Wlew doodbytniczy Colonoskopia Fistulografia W powikłaniach, wymagających pilnej operacji rozpoznanie kliniczne w czasie zabiegu.

LECZENIE Uchyłki niepowikłane nie wymagają leczenia. Zaleca się diętę wysokoresztkową. Zachowawcze: Antybiotyki, płyny i.v. 2. Operacyjne: Sytuacyjne, często wyłonienie czasowe sztucznego odbytu.

4. Niedokrwienie jelit Niedostateczne ukrwienie jelit. ETIOLOGIA: OSTRE – zator/zakrzep tętnicy krezkowej PRZEWLEKŁE - miażdżyca aorty i tętnicy krezkowej górnej.

OBJAWY KLINICZNE OSTRE NIEDOKRWIENIE: Długo objawy niespecyficzne - ból Nudności, wymioty, krwista biegunka Objawy niedrożności porażennej Objawy zapalenia otrzewnej Często spóźniona interwencja PRZEWLEKŁE NIEDOKRWIENIE: Bóle brzucha kilka godzin po posiłku ( angina brzuszna ) Niepełna niedrożność Martwica jelita

ROZPOZNANIE I DIAGNOSTYKA Wywiad Badanie kliniczne RTG USG Arteriografia

LECZENIE OSTRE NIEDOKRWIENIE: Resekcja odcinka martwiczego jelita Embolektomia tętnicy krezkowej Resekcja całego jelita PRZEWLEKŁE NIEDOKRWIENIE: Rozszerzenie zwężenia tkg balonem Plastyka tętnicy krezkowej górnej

5. ZESPÓŁ JELITA DRAŻLIWEGO ( colon irritabile, colon spasticum ) Nadmierna motoryka jelit, może dotyczyć całego jelita. ETIOLOGIA: Brak anatomicznego podłoża Czynniki emocjonalne Dieta Leki

OBJAWY KLINICZNE Ból, głównie w lewym śródbrzuszu o charakterze tępym lub kolkowym Zaparcia na przemian z biegunką Ustępowanie bólu po defekacji Bezbolesna biegunka bezpośrednio po jedzeniu lub wstaniu z łóżka Wzdęcia, śluz w odbycie, niep.wypr. Przewlekłe zmęczenie Trudności z koncentracją

ROZPOZNANIE I DIAGNOSTYKA Wywiad Wykluczenie chorób organicznych, szczególnie raka (chorzy po 40 r.ż.) FSS Wlew doodbytniczy Krew utajona w stolcu

LECZENIE Unikanie nadmiernej diagnostyki u chorych < 40 r. ż. Dieta wysoko resztkowa w zaparciu Leki zapierające w biegunce Środki rozkurczowe Leczenie psychologiczne Leki uspokajające Dobry kontakt z chorym

6. ZAPALENIE JELIT PO ANTYBIOTYKOTERAPII Wyraźny związek choroby ze stosowaniem antybiotyków Superinfekcja clostridium difficile lub candida albicans Badanie bakteriologiczne Endoskopia Lactobacillus acidophilus liofilizowane szczepy lub sacharomyces boulardii Nic, metronidazol, vankomycyna

Żylaki odbytu Szczelina odbytu Ropień okołoodbytniczy Przetoka odbytu Wypadanie odbytnicy i odbytu Gruźlica jelit Promienica (actinomyces israeli bt G+) Pełzakowica = amebiaza entamoeba histolitica