GOSPODARKA ŚWIATA I POLSKI – SZANSE I ZAGROŻENIA Janusz Chojna CENY NA RYNKACH ŚWIATOWYCH: Czy zapowiada się powrót boomu surowcowego? Konferencja IBRKK GOSPODARKA ŚWIATA I POLSKI – SZANSE I ZAGROŻENIA Warszawa, 28 czerwca 2017 r.

Między styczniem 2016 r. i majem 2017 r Między styczniem 2016 r. i majem 2017 r. ceny surowców zwiększyły się o ok. 1/3, w tym cena ropy o ponad 2/3. Czy może to sygnalizować powrót boomu surowcowego?

Oczekuje się spowolnienia wzrostu światowego popytu surowcowego Prognozy średniookresowe nie przewidują eskalacji napięć na światowych rynkach surowców Oczekuje się spowolnienia wzrostu światowego popytu surowcowego Podaż surowców powinna być wystarczająca dla pokrycia przewidywanego wzrostu popytu Przemawia za tym: prognozowana obniżka tempa wzrostu PKB w krajach rozwiniętych i w Chinach w końcu okresu – w latach 2019-2022 (MFW); związane ze zmianą modelu rozwoju zmiany strukturalne w gospodarce chińskiej, prowadzące do ograniczenia jej zapotrzebowania na surowce. Rosnący potencjał pozyskania ropy i gazu ze źródeł niekonwencjonalnych (łupki). Oddane w ostatnich latach do eksploatacji wielkie projekty inwestycyjne w zakresie wydobycia surowców dla hutnictwa żelaza. Główne obszary ryzyka: ropa (czynniki geopolityczne), metale nieżelazne (obniżająca się jakość złóż i rosnące koszty wydobycia), surowce rolne i żywność (coraz częstsze anomalia pogodowe).

Według prognozy MFW nie ma niebezpieczeństwa powrotu do wysokich cen surowców Średnioroczne ceny surowców obniżą się już w 2018 r., a w latach 2019-2022 będą wykazywać tendencję do stabilizacji. Między rokiem 2016 i 2022 ceny surowców zwiększą się o ok. 16%, jednak w końcu okresu będą przeciętnie o ok. 40% niższe w stosunku do szczytowego poziomu z 2011 r. Ceny prognozowane w 2022 r. są niższe w stosunku do notowanych w fazie boomu (w 2011 r. ) o blisko 50% w przypadku ropy, o ok. 40% w przypadku metali i o ok. 20% w przypadku surowców rolnych, żywności i napojów. Krótko- i średniookresowa prognoza światowych cen surowców (zmiana w %) Wyszczególnienie 2017/16 2018/17 2022/16 2022/11 Surowce ogółem 17,9 -1,2 15,8 -39,9 Surowce energetyczne 26,7 -1,1 25,0 -47,3 w tym ropa 28,9 -0,3 -46,9 Surowce nieenergetyczne 8,5 -1,3 5,9 -26,9 w tym: metale 23,2 -4,0 13,2 -41,0 surowce rolne 7,0 6,4 -21,4 żywność 3,0 -0,5 2,2 -18,7 napoje -5,7 3,5 -0,9 -21,0 Źródło: MFW i obliczenia własne.

Średniookresowe oddziaływanie zmian światowych cen surowców na gospodarkę Polski zapowiada się jako niekorzystne Wzrost cen surowców eksportowanych między rokiem 2016 i 2022 ma być o ponad połowę wolniejszy niż wzrost cen surowców importowanych (odpowiednio o 8,1% i 18,5%). W konsekwencji niekorzystne będą surowcowe terms of trade (91,2, w tym tylko 76,6 dla surowców energetycznych; 2016=100). Zmiany światowych cen surowców będą działać w kierunku pogorszenia salda bilansu handlowego Polski o ok. 2,6 mld USD łącznie w latach 2017-2022 (tj. równowartość 0,5% PKB w 2016 r.) w wariancie podstawowym i o ok. 5,3 mld USD w wariancie wysokim. Wzrost światowej ceny ropy w 2017 r. będzie działać w kierunku podniesienia wskaźnika CPI w Polsce o 0,75 pp. Natomiast w latach 2018-2022 efekt będzie zbliżony do neutralnego w wariancie podstawowym, a w wariancie wysokim wyniesie 0,26 pp średnio rocznie. Oddziaływanie przewidywanych zmian światowych cen surowców na gospodarkę Polski w latach 2017-2022 Ceny surowców w handlu zagranicznym Polski i surowcowe terms of trade: - wzrost cen surowców eksportowanych (w %) - wzrost cen surowców importowanych (w %) - surowcowe terms of trade (2016=100) 8,1 18,5 91,2 Wpływ zmian światowych cen surowców na saldo bilansu handlowego Polski (w mln USD) - wariant podstawowy* - wariant wysoki ** -2584 -5305 Wpływ zmian światowej ceny ropy na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (w pp) - w 2017 r. - średniorocznie w latach 2018-2022 – wariant podstawowy* - średniorocznie w latach 2018-2022 – wariant wysoki** 0,75 0,02 0,26 * Przy cenie ropy 55,2 USD/bar. w 2022 r. ** Przy cenie ropy 71,5 USD/bar. w 2022 r. Źródło: obliczenia własne.