Biochemia
łańcuch wodorowęglowy AMINY grupa alkilowa (R) + grupa aminowa –NH2 Wzór ogólny amin: R – NH2 łańcuch wodorowęglowy Nazewnictwo: nazwa alkilu (o) + amina np.: propyl → propyloamina C3H7NH2 METYLOAMINA wzór sumaryczny: CH3NH2 Właściwości: bezbarwny gaz nieprzyjemny zapach (nieświeże ryby) trujący odczyn zasadowy rozpuszczalna w wodzie wzór wzór strukturalny: półstrukturalny: Zastosowania: włókna syntetyczne (odzież sportowa), farmaceutyka, barwniki (do tkanin, farby do włosów)
AMINOKWASY – cząsteczki tworzące białka GRUPA KARBOKSYLOWA + GRUPA AMINOWA - COOH - NH2 GLICYNA = KWAS AMINOETANOWY Wiązanie peptydowe
Skład pierwiastkowy białek: C, H, O, N, S BIAŁKA BIAŁKO – POLIMER, duża cząsteczka, składająca się z powtarzających się mniejszych - aminokwasów AMINOKWASY – MONEMOERY, małe cząsteczki łączące się w duży polimer Skład pierwiastkowy białek: C, H, O, N, S Wykrywanie białek: reakcja z kwasem azotowym (V) HNO3 - żółte zabarwienie reakcja z wodorotlenkiem miedzi (II) – pojawia się fioletowe zabarwienie
ŚCINANIE BIAŁEK DENATURACJA - trwałe, nieodwracalne ścinanie białek, następuje w wyniku rozerwania wiązań peptydowych Czynniki wywołujące denaturację: wysoka temperatura, mocne kwasy (np.: H2SO4, HCl); zasady (NaOH), alkohole, sole metali ciężkich (np.: miedzi CuSO4) KOAGULACJA (wysalanie) - nietrwałe, odwracalne ścinanie białek, następuje w wyniku rozplątania skręconych łańcuchów peptydowych Czynniki wywołujące koagulację: sole metali lekkich (np.: chlorek sodu NaCl)
CUKRY = WĘGLOWODANY = SACHARYDY PROSTE = MONOSACHARYDY Glukoza i fruktoza C6H12O6 Właściwości: białe ciało stałe, bardzo słodkie, bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie Występowanie: glukoza (cukier gronowy) – podstawowy cukier we krwi Fruktoza – cukier owocowy ZŁOŻONE – składają się z cukrów prostych DWUCUKRY = DISACHARYDY Sacharoza C12H22O11 Cukier trzcinowy i buraczany, używany do słodzenia Właściwości: białe, krystaliczne ciało stałe (pojedyncze kryształki bezbarwne), słodkie, rozpuszczalne w wodzie
WIELOCUKRY = POLISACHARYDY skrobia, celuloza, glikogen ZŁOŻONE WIELOCUKRY = POLISACHARYDY skrobia, celuloza, glikogen Wzór ogólny: (C6H10O5)n SKROBIA: właściwości: białe ciało stałe, nie ma słodkiego smaku i nie rozpuszcza się w wodzie Charakterystyczne: Po dodaniu jodyny (płynu Lugola) barwi się na fioletowo jest to substancja zapasowa u roślin, znajduje się w mące (ziarna), spichrzowych częściach roślin (np.: bulwy ziemniaków, korzenie marchwi, pietruszki). Wszystko co jest z mąki lub ziemniaków zawiera dużo skrobi CELULOZA: tworzy ściany komórkowe u roślin z niej jest wszystko co otrzymujemy z drewna: meble, papier itp.. w dietetyce pod nazwą błonnik – nie jest trawiony, ale wspomaga pracę jelit i florę bakteryjną GLIKOGEN: materiał zapasowy u zwierząt magazynowany w wątrobie
TŁUSZCZE ESTRY WYŻSZYCH KWASÓW KARBOKSYLOWYCH i GLICEROLU TŁUSZCZE NIENASYCONE płynne, roślinne (wyjątek zwierzęcy – tran) zawierają kwas: oleinowy C17H33COOH właściwości: ODBARWIAJĄ WODĘ BROMOWĄ NASYCONE stałe, zwierzęce zawierają kwasy: palmitynowy C15H31COOH stearynowy C17H35COOH właściwości: NIE ODBARWIAJĄ WODY BROMOWEJ Właściwości wspólne: nie rozpuszczają się w wodzie, mają od niej mniejszą gęstość są palne ulegają zmydlaniu – w reakcjach z wodorotlenkami dają sole (mydła)
ESTRYFIKACJA GLICEROLU WYŻSZYMI KWASAMI TŁUSZCZOWYMI – POWSTAWANIE TŁUSZCZY