Wywiad w chorobach układu pokarmowego

WYWIAD UKŁADOWY UKŁAD POKARMOWY Ogólne zasady zbierania wywiadu stan jamy ustnej trudności w przełykaniu niestrawność pieczenie w dołku podsercowym ból w jamie brzusznej zmiany masy ciała częstość wypróżnień cechy stolca

Wywiad w chorobach układu pokarmowego Bóle brzucha Wymioty Biegunki Zaparcia

Analiza wybranych objawów podmiotowych BÓL ¾ główne umiejscowienie ¾ promieniowanie ¾ charakter ¾ nasilenie ¾ czas trwania ¾ częstość występowania lub okresowość ¾ specjalne okoliczności występowania ¾ czynniki zaostrzające ¾ czynniki łagodzące ¾ zjawiska towarzyszące Badanie kliniczne Munro & Edwards

LOKALIZACJA i PROMIENIOWANIE BÓLU Posterior view of the torso showing secondary sites of radiation or projection of pain from various organs in the abdomen. Anterior view of the torso showing primary sites of pain from various organs in the abdomen. There is obvious overlap in some of these areas as shown www.vh.org

LOKALIZACJA i PROMIENIOWANIE BÓLU Epigastric pains from the gallbladder, stomach, duodenum, pancreas, and aorta all project to the back by going straight through rather than radiating around the side. Pains from these organs do not always project to the back. www.vh.org

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW BRZUCHA The most common causes of pain in the epigastric area. www.vh.org

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW BRZUCHA The most common causes of pain in the right upper quadrant. www.vh.org

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW BRZUCHA The most common causes of pain in the left upper quadrant. www.vh.org

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW BRZUCHA The most common causes of pain in the periumbilical region. www.vh.org

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW BRZUCHA The most common causes of pain in the flanks www.vh.org

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW BRZUCHA The most common causes of pain in the lower abdomen www.vh.org

NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW

NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW Napad kamicy żółciowej Zapalenie pęcherzyka żółciowego wg Streichera

NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW Zapalenie i rak trzustki wg Streichera

NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW Perforacja wrzodu żołądka i dwunastnicy Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego wg Streichera

NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW Niedrożność przewodu pokarmowego Zawał jelita Niedrożność przewodu pokarmowego wg Streichera

NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW Kolka nerkowa Zapalenie przydatków wg Streichera

Wywiad w chorobach układu pokarmowego Bóle brzucha Wymioty Biegunki Zaparcia

WYMIOTY Definicja: - gwałtowne wyrzucenie treści pokarmowej z żołądka w kierunku do jamy ustnej pod wpływem nagłego wzrostu ciśnienia śródbrzusznego wywołanego skurczem mięśni powłok brzusznych oraz skurczem i obniżeniem przepony. Odruch wymiotny jest koordynowany poprzez ośrodek znajdujący się w rdzeniu przedłużonym w grzbietowych częściach istoty siateczkowatej. Pobudzenie ośrodka wymiotnego następuje poprzez impulsy powstające w narządach przewodu pokarmowego oraz gardle, nerkach, pęcherzu moczowym, sercu, jajnikach i macicy. Ośrodek wymiotny pobudzany jest też z wyższych ośrodków nerwowych. Bodźce chemiczne i toksyczne pobudzają go za pośrednictwem chemoreceptorów w dnie komory IV.

WYMIOTY

Przyczyny: WYMIOTY Choroby przewodu pokarmowego Metaboliczne zwężenie lub zamknięcie przełyku, stany zapalne błony śluzowej, wymioty odruchowe (towarzyszące) Metaboliczne mocznica, hiperkalcemia, ch. Addisona, ch. miąższu wątroby, kwasica ketonowa Spowodowane lekami glikozydy nasercowe, sulfonamidy sulfosalazyna, tetracykliny, metronidazol, chemioterapeutyki, analgetyki, narkotyki i inne Zatrucia ołowica, rozpuszczalniki Ciąża Choroby ośrodkowego układu nerwowego migrena, wzrost ciśnienia śródczaszkowego, zaburzenia czynności błędnika, wymioty psychogenne

Postępowanie: WYMIOTY Ustalenie występowania i czasu trwania wymiotów wymioty poranne - np. ciąża wymioty psychogenne - zwykle kontrolowane wymioty późne - przeszkoda mechaniczna, z. po wagotomii, neuropatia DM wymioty nocne - np. w ch. wrzodowej żołądka i dwunastnicy Określenie związku z występowaniem bólu Występowanie objawów ogólnych apetyt, zmiany masy ciała Ocena wymiocin Wywiad wsteczny i rodzinny

Wywiad w chorobach układu pokarmowego Bóle brzucha Wymioty Biegunki Zaparcia

BIEGUNKI Definicja: - częste oddawanie obfitych stolców o płynnej, półpłynnej lub papkowatej konsystencji. Za normę uważa się oddawanie uformowanego stolca rzadziej niż 3 razy w ciągu doby (ale nie rzadziej niż jeden raz na 2 dni) w łącznej ilości nie przekraczającej 250 g, zawierającego mniej niż 7 g tłuszczów.

BIEGUNKI Przyczyny: Substancje osmotycznie czynne nie wchłaniane przez nabłonek jelitowy Upośledzenie wchłaniania przez nabłonek jelitowy (wrodzone lub nabyte) Niedobór: enzymów hydrolitycznych trzustki, kwasów żółciowych, soku żołądkowego, enzymów rąbka szczoteczkowego jelit Nadmierne wydzielanie jelitowe Zaburzenia czynności autonomicznego układu nerwowego Łączne j.w.

Podział biegunek ostrych: BIEGUNKI Podział biegunek ostrych: Pochodzenia zakaźnego bakterie, wirusy, pasożyty Pochodzenia toksycznego endogenne: mocznica egzogenne: As, Hg, P, amanityna, toksyny bakteryjne Pochodzenia lekowego leki przeczyszczające, cytostatyki i antybiotyki Pochodzenia alergicznego spozycie pokarmów lub reakcja na poziomie układu pokarmowego Pochodzenia psychicznego

Podział biegunek przewlekłych: BIEGUNKI Podział biegunek przewlekłych: Wywołane zmianami zapalnymi zmiany zakaźne rzeżączka, tbc, lablioza, glistnica, tasiemczyca.... zmiany niezakaźne ch.Leśniowskiego-Crohna, colitis ulcerosa, popromienne zap. jelit, w kolagenozach Anomalie anatomiczne jelit przetoki żołądkowo-okrężnicze, zespół krótkiego jelita Pochodzenia nowotworowego raki j.cienkiego lub grubego, rakowiak, chłoniaki, gruczolakowatość okrężnicy, polipy Pochodzenia alergicznego ch.Schonleina-Henocha, celiakia, nadwrażliwość na składniki pokarmowe Pochodzenia metabolicznego skrobiawica, hipogammaglobulinemia, abetaproteinemia, awitaminozy (gł. B), defekt wchłaniania chlorków w jelitach, zespoły wadliwego wchłaniania wywołane upośledzoną czynnością wydzielniczą żołądka, trzustki, wątroby

Podział biegunek przewlekłych: BIEGUNKI Podział biegunek przewlekłych: Zaburzenia endokrynne niedoczynność gruczołów przytarczycznych VIP-oma, gastrinoma, nowotwory wytwarzające prostaglandyny nadczynność tarczycy niewydolność nadnerczy enteropatia cukrzycowa Czynniki toksyczne przewlekłe zatrucie arsenem, alkoholem Leki środki przeczyszczjące Zaburzenia czynnościowe jelito drażliwe biegunki psychogenne

Wywiad w chorobach układu pokarmowego Bóle brzucha Wymioty Biegunki Zaparcia

ZAPARCIA Definicja: - stan patologiczny, w którym opróżnianie się jelit nie odbywa się co 24h, lecz znacznie rzadziej, raz na 2,4,6 dni; wskutek zalegania mas kałowych w jelicie grubym stają się one zbite i twarde, a akt defekacji bolesny... Na ogół przyjmuje się, że o zaparciu świadczy oddanie mniej niż 3 stolców na tydzień

Przyczyny ORGANICZNE CZYNNOŚCIOWE ZAPARCIA Osłabienie mięśni tłoczni brzusznej oraz krocza choroby wyniszczające oraz siedzący tryb życia Rozszerzenie jelita grubego wrodzone lub nabyte Ch.układu nerwowego wiąd rdzenia, guzy ogona końskiego Upośledzenie drożności jelit rak jelita grubego, nacieki neo Zmiany zapalne: ch.ziarniniakowe: L-C, tbc, kiła; colitis ulcerosa; zap.popromienne Zaparcia nawykowe Skurcze zwieracza odbytu w dystonii neurowegetatywnej oraz w przebiegu: zap.żylaków odbytu, ropni okołoodbytniczych, zapalenia przydatków Zaparcia spastyczne w dystonii neurowegetatywnej jelit oraz w przebiegu ch.wrzodowej, kamicy żółciowej, kamicy nerkowej, zap.przydatków Zaparcia atoniczne zab.endokrynologiczne zab.metaboliczne (hiperkalcemia, hipokalemia) ch.neurologiczne i psychiatryczne działanie leków (opiaty, wapń, papaweryna)