Formuły cenowe
Kalkulacja cen W ramach sporządzenia kalkulacji cen produktów można wykorzystać: 1. formułę kosztową, w tym: koszt plus narzut zysku, koszt plus zysk od kapitału, koszt plus marża 2. określić dolną granice ceny ( tzn. określić najniższą cenę sprzedaży produktu lub realizacji zamówienia, której obniżenie spowodowałoby zmniejszenie globalnego zysku osiąganego przez przedsiębiorstwo), 3. wyznaczyć cenę optymalną (aby wyznaczyć optymalną cenę sprzedaży produktu, przy której przedsiębiorstwo osiąga maksymalny zysk - należy zmaksymalizować funkcję zysku (przychód krańcowy i koszt krańcowy muszą być sobie równe).
Kosztowe formuły cen Prawidłowo przeprowadzone kalkulacje cenowe wymagają uwzględnienia przy określeniu poziomu cen zwłaszcza poziomu kosztów własnych produktów. Poziomy kosztów własnych produktów i cen decydują bowiem o stopniu rentowności produktów. Podstawową formułą ustalenia cen sprzedaży produktów jest formuła kosztowa. Zgodnie z tą formułą cena sprzedaży produktu powstaje przez dodanie do jednostkowego kosztu produktu narzutu marży jednostkowej, jaka powinna być zrealizowana na sprzedaży produktu. W zależności od przyjętej kategorii kosztu jednostkowego oraz marży jednostkowej, otrzymuje się różne postacie kosztowej formuły cen.
materiały bezpośrednie + robocizna bezpośrednia koszty wydziałowe koszty zakupu = koszty wytworzenia koszty ogólnego zarządu fabryczny koszt wytworzenia koszty sprzedaży KOSZT WŁASNY
Koszt plus narzut zysku Klasyczna formuła kosztowa jest oparta na założeniu, że cena sprzedaży produktu powinna w całości pokryć pełny jednostkowy koszt własny produktu i zapewnić osiągnięcie określonego zysku. Zysk jednostkowy może być również wyrażony w wielkościach względnych w postaci narzutu. gdzie: cj – cena jednostkowa, nz – narzut zysku, kcj – koszt całkowity jednostkowy
Zalety formuły kosztowej Wady formuły kosztowej prosta, a dzięki temu łatwa w zastosowaniu. kalkulacja ceny sprzedaży jest oparta na wiarygodnych informacjach, gdyż jednostkowe koszty własne produktów są ustalone w ramach systematycznego rachunku kosztów. Dzięki temu poziom cen może być racjonalnie uzasadniony . Najważniejszą wadą jest to, że poziom ceny sprzedaży zależy tylko od jednostkowej wielkości, którą jest pełny jednostkowy koszt własny produktu. Koszt ten oddaje jedynie wewnętrzne uwarunkowania produkcji, natomiast nie uwzględnia uwarunkowań rynkowych, w tym zwłaszcza krótkookresowych wahań w wielkości sprzedaży. Przez to spadek ilości sprzedaży, pociąga za sobą spadek ilości produkcji, powoduje podwyższenie ceny sprzedaży. Dzieje się tak dlatego, ponieważ w klasycznej formule kosztowej zakłada się określony poziom zysku jednostkowego. Inna wada klasycznej formuły kosztowej związana jest z zasadami kalkulacji kosztów jednostkowych. W ramach kalkulacji zachodzi konieczność rozliczenia kosztów pośrednich między produkty. Ponieważ rozliczenie to odbywa się na podstawie umownych kluczy rozliczeniowych, dlatego od przyjętego sposobu rozliczenia tych kosztów zależy wysokość jednostkowego kosztu własnego produktu. W konsekwencji wpływa to także na poziom ceny sprzedaży.
Koszt plus zysk od kapitału. Metoda ta obok kosztów poniesionych na wytworzenie dobra/usługi uwzględnia również kapitał zaangażowany przez przedsiębiorcę. Mówiąc dokładniej, zawiera oczekiwaną stopę zwrotu z zainwestowanego kapitału. Cena sprzedaży powinna zapewnić pokrycie pełnego jednostkowego kosztu własnego oraz odpowiedni zwrot z aktywów zainwestowanych w produkcję. gdzie: cj – cena jednostkowa, kcj – koszt całkowity jednostkowy, M – majątek przedsiębiorstwa, P – produkcja, r –oczekiwana stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału
Formuła cenowa oparta na marży brutto: gdzie: cj – cena jednostkowa, kzj – koszt zmienny jednostkowy, MB – marża brutto, P – produkcja Marżę brutto można również obliczyć następująco: marża brutto = zysk ze sprzedaży + koszty stałe