Procesy biznesowe w praktyce Marek Piotrowski Projektowanie, testowanie i optymalizacja

Rysunek 2.1. Proces reklamacyjny

Rysunek 2.2. Najważniejsze elementy opisu procesu

Rysunek 2.3. Symbol kroku (zadania) Rysunek 2.4. Proces „akcja piłkarska”

Tabela 2.1. Opis elementów diagramu z rysunku 2.4.

Rysunek 2.5. Proces przygotowania indyka w cieście

Tabela 2.2. Rodzaje zadań

Rysunek 2.6. Proces reklamacji uzupełniony o komunikat o jej rozpatrzeniu

Rysunek 2.7. Bramka ALBO z dwoma wyjściami Rysunek 2.8. Bramka ALBO z trzema wyjściami

Rysunek 2.9. Bramka ALBO z przepływem domyślnym Rysunek 2.10. Bramki ALBO – symbole A i B są równoważne

Rysunek 2.11. Przykład zastosowania bramki ALBO Rysunek 2.12. Zastosowanie bramki LUB (OR)

Rysunek 2.13. Przykład zastąpienia bramki LUB dwoma bramkami ALBO

Rysunek 2.14. Alternatywna metoda zapisu bramki LUB Rysunek 2.15. Bramka I (AND)

Rysunek 2.16. Przykład zastosowania bramki I (AND)

Rysunek 2.17. Bramka COMPLEX

Rysunek 2.18. Podstawowe symbole zdarzeń Rysunek 2.19. Proces z pojedynczymi zdarzeniami początkowymi i końcowymi

Rysunek 2.20. Prawidłowe i nieprawidłowe zastosowanie większej liczby zdarzeń inicjujących

Rysunek 2.21. Proces kancelaryjny o kilku początkach (szkic niezgodny z notacją BPMN)

Rysunek 2.22. Proces kancelaryjny o kilku początkach (szkic niezgodny z notacją BPMN) – zapis z podprocesem

Rysunek 2.23. Formalnie poprawny zapis procesów kancelaryjnych z rysunku 2.22.

Rysunek 2.24. Wykorzystanie notacji bez zdarzeń początkowych i końcowych

Rysunek 2.25. Skutki zastosowania notacji bez zdarzeń początkowych i końcowych w procesie o większej licznie zadań początkowych (oba schematy są w świetle zasad notacji BPMN równoważne)

Rysunek 2.26. Różne notacje rozpoczęcia i zakończenia procesu Rysunek 2.27. Symbol Terminate

Rysunek 2.28. Konkurs kończący się, gdy pierwszy zawodnik wykona zadanie

Rysunek 2.29. Konkurs toczący się do momentu, aż ostatni zawodnik wykona zadanie

Rysunek 2.30. Oczekiwanie na zdarzenie Rysunek 2.31. Bramka sterowana zdarzeniami

Rysunek 2.32. Przykład zastosowania bramki sterowanej zdarzeniami

Rysunek 2.33. Zadanie odbierające komunikat na wyjściu bramki sterowanej zdarzeniami Rysunek 2.34. Bramki inicjujące proces; z lewej sekwencyjna, z prawej równoległa

Rysunek 2.35. Rozpoczynanie procesu od dowolnego zdarzenia z użyciem i bez użycia inicjującej bramki sekwencyjnej sterowanej zdarzeniami (schematy o równoważnym znaczeniu)

o równoważnym znaczeniu) Rysunek 2.36. Rozpoczynanie procesu od wystąpienia dwóch zdarzeń – z użyciem i bez użycia inicjującej bramki równoległej sterowanej zdarzeniami (schematy o równoważnym znaczeniu)

Rysunek 2.37. Oczekiwanie na zdarzenie przerywające główny tok procesu

Rysunek 2.38. Zastąpienie bramki sterowanej zdarzeniami przez zdarzenia pośrednie przerywające

Rysunek 2.39. Proces ze zdarzeniem krawędziowym przerywającym

Rysunek 2.40. Proces ze zdarzeniem krawędziowym nieprzerywającym

Rysunek 2.41. Próba realizacji zdarzenia nieprzerywającego za pomocą symbolu zdarzenia przerywającego

Rysunek 2.42. Schemat z wszystkimi wyjściami z zadania obsłużonymi przez zdarzenia

Rysunek 2.43. Schemat obsługi zmiany budżetu przedsięwzięcia

Rysunek 2.44. Przykładowe symbole uściślające rodzaj zdarzenia

Tabela 2.3. Symbole określające rodzaj zdarzenia

Tabela 2.3. Symbole określające rodzaj zdarzenia – ciąg dalszy

Tabela 2.3. Symbole określające rodzaj zdarzenia – ciąg dalszy

Tabela 2.3. Symbole określające rodzaj zdarzenia – ciąg dalszy

Tabela 2.3. Symbole określające rodzaj zdarzenia – ciąg dalszy

Rysunek 2.45. Zdarzenie Message wysyłające i odbierające

Tabela 2.4. Zbiorcza tabela zdarzeń

Tabela 2.4. Zbiorcza tabela zdarzeń – ciąg dalszy

Rysunek 2.46. Przykłady procesów z bramkami łączącymi ALBO (XOR)

Rysunek 2.47. Procesy z rysunku 2.46 narysowane bez bramek łączących

Rysunek 2.48. Schemat ilustrujący działanie różnych bramek łączących

Rysunek 2.49. Przykład użycia bramki łączącej LUB (OR)

Rysunek 2.50. Przykład użycia bramki złożonej – „głosowanie”

Rysunek 2.51. Zmodyfikowany schemat głosowania

Rysunek 2.52. Łączenie bez bramek Rysunek 2.53. Formalny (choć sprzeczny z intuicją) odpowiednik schematu z rysunku 2.52

Rysunek 2.54. Proces obsługi faktury

Rysunek 2.55. Proces obsługi faktury z zaznaczeniem wykonawców

Rysunek 2.56. Przykładowy proces

Rysunek 2.57. Przydział zadań do ról

Rysunek 2.58. Przykładowy proces

Rysunek 2.59. Przypisanie konkretnych osób do ról

Rysunek 2.60. Przypisanie konkretnych osób do ról (po zmianach administracyjnych)

Rysunek 2.61. Baseny i pasy pływackie – współpraca pomiędzy procesami w różnych organizacjach

Rysunek 2. 62. Schemat z rysunku 2 Rysunek 2.62. Schemat z rysunku 2.61 po pominięciu basenu w modelowanej organizacji

Rysunek 2.63. Schemat z ukrytymi szczegółami procesów w organizacjach zewnętrznych

Rysunek 2.64. Proces prywatny

Rysunek 2.65. Proces publiczny – widoczne jedynie zadania komunikujące się z zewnętrznymi podmiotami

Rysunek 2.66. Schemat z rysunku 2.61 narysowany w postaci kolaboracji

Rysunek 2.67. Symbol konwersacji Rysunek 2.68. Schemat wykorzystujący kolaborację i konwersację

Rysunek 2.69. Konwersacja z minimalną ilością informacji o jej zawartości

Rysunek 2.70. Konwersacja i konwersacja złożona

Rysunek 2.71. Konwersacja z trzema uczestnikami

Rysunek 2.72. Konwersacja z dwoma uczestnikami wieloinstancyjnymi

Rysunek 2.73. Notacja używana przez część analityków Rysunek 2.74. Symbol podprocesu w postaci zwiniętej

Rysunek 2.75. Podproces – postać rozwinięta

Rysunek 2.76. Przykład zastosowania podprocesu rozwiniętego i zwiniętego na jednym schemacie (zaznaczone strzałkami)

Rysunek 2.77. Proces narysowany bez podprocesów

Rysunek 2.78. Proces narysowany za pomocą zwiniętych podprocesów

Rysunek 2.79. Podproces Sprawdzenie dokumentów (patrz rysunek 2.78)

Rysunek 2.80. Podproces Sprawdzenie reklamowanego sprzętu (patrz rysunek 2.78)

Rysunek 2.81. Podproces Decyzja (patrz rysunek 2.78)

Rysunek 2.82. Podproces rozpatrywania wniosku o kredyt

Rysunek 2.83. Podproces Decyzja

Rysunek 2.84. Schemat bez użycia podprocesów na oznaczenie powtarzających się fragmentów procesu

Rysunek 2.85. Podproces zdarzeniowy w postaci rozwiniętej Rysunek 2.86. Podproces zdarzeniowy w postaci zwiniętej

Rysunek 2.87. Proces ad-hoc w postaci rozwiniętej

Rysunek 2.88. Proces ad-hoc w postaci zwiniętej

Rysunek 2.89. Proces ad-hoc z przepływami sekwencji

Rysunek 2.90. Proces ad-hoc z przepływami sekwencji i przepływem obiektów

Rysunek 2.91. Symbol podprocesu typu Pętla Rysunek 2.92. Symbol podprocesu wieloinstancyjnego równoległego

Rysunek 2.94. Symbol podprocesu wieloinstancyjnego sekwencyjnego Rysunek 2.93. Symbol podprocesu wieloinstancyjnego równoległego w notacji BPMN w wersji 1.0 Rysunek 2.94. Symbol podprocesu wieloinstancyjnego sekwencyjnego

Rysunek 2.95. Wykorzystanie podprocesów: pętli, wieloinstancyjnego sekwencyjnego i wieloinstancyjnego równoległego na przykładzie firmy handlowej

Rysunek 2.96. Przykładowy proces ze zmienną liczbą instancji w poszczególnych krokach

Rysunek 2.97. Opis procesu w notacji BPMN z wykorzystaniem symboli wielokrotnych

Rysunek 2.98. Dekompozycja procesu na podprocesy o jednakowej liczbie instancji

Rysunek 2.99. Symbol transakcji Rysunek 2.100. Zadanie merytoryczne z kompensacją

Rysunek 2.101. Przykład transakcji zakupu

Rysunek 2.102. Przykład transakcji z procesem wewnętrznym

Rysunek 2.103. Przykład transakcji z uwzględnieniem możliwości przerwania

Rysunek 2.104. Przykład transakcji z uwzględnieniem błędu katastrofalnego

Rysunek 2.105. Przykład transakcji uproszczony poprzez pominięcie szczegółów

Rysunek 2.106. Symbol zaproponowany przez Tony’ego Fletchera

Rysunek 2.107. Przykładowy proces z wykorzystaniem symbolu Fletchera

Rysunek 2.108. Podproces kompensacyjny w postaci zwiniętej Rysunek 2.109. Obiekt danych Rysunek 2.110. Obiekt danych z opisem stanu

Rysunek 2.111. Dwa sposoby rysowania przepływu danych Rysunek 2.112. Notacja zorientowana na zmiany stanu danych w trakcie wykonywania zadania

Rysunek 2.113. Symbole danych wejściowych i wyjściowych

Rysunek 2.114. Przykład zastosowania obiektów danych wejściowych i wyjściowych

Rysunek 2.115. Kolekcja danych Rysunek 2.116. Przykład zastosowania kolekcji obiektów danych

Rysunek 2.117. Symbol magazynu danych Rysunek 2.118. Schemat procesu rozpatrywania wniosku kredytowego z użyciem symbolu magazynu danych

Rysunek 2.119. Symbol grupy

Rysunek 2. 120. Proces handlowy z rysunku 2 Rysunek 2.120. Proces handlowy z rysunku 2.62 z wydzieloną grupą zadań Negocjacje z dostawcą

Rysunek 2.121. Przykłady symboli prywatnych związanych z pocztą elektroniczną; u góry zdarzenia: początkowe odbierające, pośrednie wysyłające, pośrednie odbierające i końcowe wysyłające; u dołu zadania: odbierające inicjujące proces, wysyłające i odbierające

Rysunek 2.122. Zapis komunikatu nadchodzącego poprzez e-mail: za pomocą symbolu prywatnego (A) i przy użyciu symbolu standardowego z komentarzem (B)

Rysunek 2.123. Symbol adnotacji Rysunek 2.124. Przykład użycia adnotacji

Rysunek 2.125. Symbol choreografii

Rysunek 2.126. Choreografia – oba symbole są równoważne

Rysunek 2.127. Choreografia i odpowiadająca jej kolaboracja

Rysunek 2.128. Choreografia z dwoma odbiorcami Rysunek 2.129. Równoważne schematy wymiany komunikatów

Rysunek 2.130. Choreografia dwukierunkowa i odpowiadająca jej kolaboracja

Rysunek 2.131. Choreografia złożona (wielokrotna wymiana komunikatów) Rysunek 2.132. Choreografie z modyfikatorami: A – pętla, B – wieloinstancyjna równoległa, C – wieloinstancyjna sekwencyjna

Rysunek 2.133. Uczestnik wieloinstancyjny

Rysunek 2.134. Przykładowy proces

Rysunek 2.135. Schemat choreografii procesu z rysunku 2.134

Rysunek 2.136. Zastąpienie konstrukcji symbolem złożonym

Rysunek 2.137. Alternatywny wygląd choreografii dla schematu z rysunku 2.134

Rysunek 2.138. Błędny schemat konwersacji

Rysunek 2.139. Błędny diagram choreografii odpowiadający schematowi na rysunku 2.138

Tabela 2.5. Przykłady poprawnych i niepoprawnych ciągów choreografii

Tabela 2.5. Przykłady poprawnych i niepoprawnych ciągów choreografii – ciąg dalszy

Tabela 2.5. Przykłady poprawnych i niepoprawnych ciągów choreografii – ciąg dalszy

Rysunek 2.140. Przykład choreografii

Rysunek 2.141. Przykłady zastosowania bramki ALBO

Tabela 2.6. Użycie komunikatów w choreografii

Rysunek 2.142. Połączenie z użyciem bramki LUB (OR)

Rysunek 2.143. Przykłady użycia bramki I (AND) w choreografii

Rysunek 2.144. Przykład zastosowania bramki złożonej do choreografii

Tabela 2.7. Zdarzenia w choreografii

Rysunek 2.145. Przykład: zawieranie ubezpieczenia, diagram współpracy (kolaboracji)

Rysunek 2. 146. Diagram z rysunku 2 Rysunek 2.146. Diagram z rysunku 2.145 z wyrysowanym przebiegiem choreografii

Rysunek 2.147. Proces ofertowania

Rysunek 2.148. Rysowanie choreografii w schematach z więcej niż dwoma basenami

Rysunek 2.149. Wywołania: A – wywołanie globalnego zadania choreografii, B – wywołanie globalnej choreografii (postać zwinięta), C – wywołanie globalnej choreografii (postać rozwinięta)