Dr Urszula Drozdowska Wydział Prawa UwB Prawa pacjenta Dr Urszula Drozdowska Wydział Prawa UwB

Konstytucja RP Art. 68. 1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia. 2. Obywatelom niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres tych świadczeń określa ustawa. 3. Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku. 4. Władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska

Istotne zmiany: Ustawa z dnia 25.06.2009 r., Dz. U. Nr 118, poz. 989. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm) Istotne zmiany: Ustawa z dnia 25.06.2009 r., Dz. U. Nr 118, poz. 989.

Wyrok TK z 28.02.2005 (P 7/03), OTK ZU 2005, nr 18/2/A „Warunki i zakres udzielania świadczeń finansowanych ze środków publicznych muszą zostać określone ustawą w taki sposób aby beneficjenci świadczeń mieli jasność co do rodzaju przysługujących świadczeń finansowanych ze środków publicznych” Wyrok TK z 28.02.2005 (P 7/03), OTK ZU 2005, nr 18/2/A

Podział świadczeń zdrowotnych ze względu na sposób ich finansowania Świadczenia standardowe tzw. świadczenia gwarantowane Świadczenia komercyjne

Ogólne zasady udzielania świadczeń gwarantowanych wg ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze świadczeń publicznych Zasada równego traktowania i solidarności społecznej Zasada zapewnienia równego dostępu do świadczeń i wyboru lekarza pierwszego kontaktu

Stosunek ubezpieczenia zdrowotnego Stosunek ubezpieczenia zdrowotnego pomiędzy NFZ a ubezpieczonym Umowa pomiędzy NFZ a świadczeniodawcą Zobowiązanie świadczenia opieki zdrowotnej świadczeniodawcy wobec świadczeniobiorcy (ubezpieczonego)

W sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia świadczeń pacjent ma prawo do: informacji , kiedy świadczenie może zostać udzielone oraz o ewentualnej zmianie terminu do wpisania go na listę pacjentów oczekujących na świadczenie lista musi być prowadzona w sposób przejrzysty, i obiektywny, a kolejność wpisywania pacjentów powinna się opierać na kryteriach medycznych pacjent ma prawo do informacji o zasadach kwalifikacji pacjentów jako: „przypadków pilnych” i „stabilnych” w razie zmiany stanu zdrowia pacjent ma prawo do przekwalifikowania do grupy, o której mowa w poprzednim punkcie Art. 20, 21 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Prawo pacjenta do natychmiastowego udzielenia świadczenia zdrowotnego ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia (art. 7 ustawy o Prawach Pacjenta) Lekarz ma obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej w każdym przypadku gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki (art. 30 ustawy o zawodzie lekarza) Zakład opieki zdrowotnej nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie która potrzebuje natychmiastowej pomocy ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia (art. 7 ustawy o zoz)

Sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarskiego pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia określonych w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, jeżeli opinia albo orzeczenie ma wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa sprzeciw wnosi się do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta sprzeciw wymaga uzasadnienia, w tym wskazania przepisu prawa, z którego wynikają prawa lub obowiązki pacjenta art. 21 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

Zgoda pacjenta Swobodnie podjęty akt woli pacjenta lub innych podmiotów uprawnionych na podstawie przystępnie udzielonej i rzetelnej informacji

Wiek pacjenta a prawo do wyrażenia zgody. Powyżej 18 lat Od 16 do 18 lat Do 16 lat

Forma zgody Ustna Per facta concludentia pisemna

Podmioty uprawnione do informacji pełnej Pacjent Przedstawiciel ustawowy Osoba bliska Sąd opiekuńczy Osoba upoważniona przez pacjenta

Kto to jest osoba bliska? Małżonek Krewny lub powinowaty do II stopnia w linii prostej Przedstawiciel ustawowy Osoba pozostająca we wspólnym pożyciu Osoba wskazana przez pacjenta art. 3 ust. 1 pkt. 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

Jakie informacje muszą zostać przekazane pacjentowi? informacja o stanie zdrowia rozpoznaniu proponowanych metodach diagnostycznych i leczniczych możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych dających się przewidzi następstwach zastosowania lub zaniechania metod diagnostycznych lub leczniczych wynikach leczenia rokowaniu

Przywilej terapeutyczny Lekarz może ograniczyć informacje o stanie zdrowia i rokowaniu, jeżeli rokowanie jest dla pacjenta niepomyślne, a za ograniczeniem informacji o stanie zdrowia przemawia dobro pacjenta. Wówczas lekarz ma obowiązek poinformować przedstawiciela ustawowego pacjenta lub osobę upoważnioną przez pacjenta. Na żądanie pacjenta lekarz ma obowiązek udzielić mu żądanej informacji art. 31 ust. 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych Nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby (art. 51 ust. 1 Konstytucji RP) Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego (art. 13 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta) Lekarz, pielęgniarka, położna ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu (art. 40 ustawy o zawodzie lekarza, art. 21 ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej)

Wyjątki od prawa poufności tak stanowią przepisy odrębnych ustaw zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń badanie zostało przeprowadzone na żądnie uprawnionych, na podstawie innych ustaw, organów i instytucji zachodzi potrzeba przekazania informacji o pacjencie lekarzowi sądowemu art. 14 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, art. 40 ust. 2 ustawy o zawodzie lekarza, art. 21 ust. 2 ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej

Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej

Rodzaje dokumentacji medycznej Dokumentacja indywidualna: wewnętrzna i zewnętrzna Dokumentacja zbiorcza

Wgląd do dokumentacji medycznej Sporządzenie wyciągów, odpisów, kopii Forma udostępnienia dokumentacji medycznej Wgląd do dokumentacji medycznej Sporządzenie wyciągów, odpisów, kopii Wydanie oryginału

Kto jest uprawniony do dostępu do dokumentacji medycznej. Art. 26 ust Kto jest uprawniony do dostępu do dokumentacji medycznej? Art. 26 ust. 3 ustawy o Prawach Pacjenta i RPP prokurator pacjent przedstawiciel ustawowy pacjenta osoba upoważniona przez pacjenta sąd okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej zakład ubezpieczeń Narodowy Fundusz Zdrowia inny zakład opieki zdrowotnej

Poszanowanie intymności i godności pacjenta Lekarz podczas udzielania świadczeń zdrowotnych ma obowiązek poszanowania intymności i godności osobistej pacjenta. Prawo do poszanowania godności obejmuje także prawo do umierania w spokoju i godności Lekarz ma obowiązek dbać, aby inny personel medyczny przestrzegał w postępowaniu z pacjentem zasady poszanowania godności i intymności Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może uczestniczyć tylko niezbędny, ze względu na rodzaj świadczenia, personel medyczny. Uczestnictwo innych osób wymaga zgody pacjenta i lekarza (art. 22 ust. 2 ustawy o Prawach pacjenta i RPP). Przepis ust. 2 art. 22 nie dotyczy klinik i szpitali akademii medycznych, jednostek badawczo-rozwojowych i innych jednostek uprawnionych do kształcenia studentów nauk medycznych, lekarzy oraz innego personelu medycznego w zakresie niezbędnym do celów dydaktycznych (art. 36 ust. 4 ustawy o zawodzie lekarza) Przy udzieleniu świadczeń może być obecna osoba bliska

Prawo do umierania w spokoju i godności W stanach terminalnych lekarz nie ma obowiązku podejmowania i prowadzenia reanimacji lub uporczywej terapii i stosowania środków nadzwyczajnych. Decyzja o zaprzestaniu reanimacji należy do lekarza i jest związana z oceną szans leczniczych (art. 32 KEL).

Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 33-35 ustawy o prawach pacjenta) Prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego w zakładach opieki zdrowotnej przeznaczonych dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych Prawo do odmowy kontaktu Prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej niepolegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Koszty realizacji tych praw ponosi pacjent, nie są one finansowane ze środków publicznych

Ograniczenia prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego Wynikające z ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi Nadużycie prawa podmiotowego np. w postaci domagania się stałej obecności osób bliskich przy braku możliwości organizacyjnych szpitala Odwiedzający powinni dostosować się do obowiązujących w zakładzie reguła także mieć na względzie prywatność innych pacjentów i przysługujące im prawa

Pozostałe prawa pacjenta Prawo do opieki duszpasterskiej Prawo do przechowywania wartościowych rzeczy w depozycie Koszty realizacji tych praw ponosi zakład opieki zdrowotnej

Prawa pacjenta w ustawach szczególnych z zakresu prawa medycznego

Szczególne przypadki świadomej zgody w ustawodawstwie polskim Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (art. 4a ust. 4) Ustawa z dnia 1 lipca 2003 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (art. 12 ustawy)

Ustawa z dnia 19. 08. 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U Ustawa z dnia 19.08.1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 11, poz. 535 ze zm.) Osoby z zaburzeniami psychicznymi to: Osoby chore psychicznie (wykazujące zaburzenia psychotyczne) Osoby upośledzone umysłowo Osoby wykazujące inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych i w związku z tym wymagają świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy Nie są to osoby niezdolne do wyrażenia zgody w rozumieniu ustawy o prawach pacjenta Mają prawo do wyrażenia sprzeciwu wobec udzielenia świadczenia zdrowotnego

Zgoda osoby z zaburzeniami psychicznymi Elementy zgody (art. 3 ust 4): swobodnie wyrażona przez osobę z zaburzeniami psychicznymi po przekazaniu w sposób dostępny informacji o celu przyjęcia jej do szpitala psychiatrycznego, stanie zdrowia, proponowanych czynnościach diagnostycznych i leczniczych oraz dających się przewidzieć skutkach tych działań lub ich zaniechań Zdolność faktyczna do zrozumienia tych informacji niezależnie od jej stanu zdrowia psychicznego

Procedura przyjęcia do szpitala psychiatrycznego za zgodą pacjenta Skierowanie do szpitala psychiatrycznego (art. 11 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego)/ wyjątek art. 22 ust. 1a Zatwierdzenie przez lekarza wskazań co do przyjęcie do szpitala Pisemna zgoda uprawnionego podmiotu na przyjęcie do szpitala (art. 22 ust. 1, 2, 3, 4, 5)

Podmioty uprawnione do wyrażenia zgody Pacjent do 16 roku życia -- przedstawiciel ustawowy, jeśli nie pozostaje pod władzą rodzicielską, przedstawiciel ustawowy z zgodą sądu opiekuńczego (art. 22 ust. 3 i 5) Pacjent między 16-18 rokiem życia – przedstawiciel ustawowy i pacjent sąd opiekuńczy w przypadku sporu uprawnionych podmiotów (art. 22 ust. 4) Pacjent pełnoletni ubezwłasnowolniony całkowicie, zdolny do wyrażenia zgody – zgoda równoległa zarówno opiekuna jak i pacjenta (art. 22 ust. 4) Pacjent pełnoletni ubezwłasnowolniony częściowo – pacjent, zdolny do wyrażenia zgody, ewentualnie pacjent i kurator, jeśli został powołany do reprezentacji przez sąd opiekuńczy

Konstrukcja badania i przyjęcia pacjenta psychiatrycznego bez jego zgody przyjęcie pacjenta niezdolnego faktycznie do wyrażenia zgody w przypadkach nagłych(art. 22 ust. 2a i 2b)- zgoda sądu opiekuńczego ex post przyjęcie pacjenta, który sprzeciwia się przyjęciu do szpitala, pod warunkiem że zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo zdrowiu i życiu innych osób (art. 22 ust. 2c, art. 23, 24) przyjęcie do szpitala w trybie wnioskowym określonym w art. 29

Przymus przyjęcia do szpitala i leczenia (art Przymus przyjęcia do szpitala i leczenia (art. 23 i 24 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego) Przesłanki: Osoba chora psychicznie lub osoba wobec której zachodzi podejrzenie, że jest ona chora psychicznie Nie wyraża zgody na leczenie lub przyjęcie do szpitala psychiatrycznego Jej zachowanie wskazuje na to, iż z powodu choroby psychicznej zagraża bezpośrednio własnemu życiu lub zdrowiu innych osób

Procedura (po zaistnieniu przesłanek art. 23 i 24 ustawy) Wyznaczenie lekarza psychiatry, który decyduje o przyjęciu do szpitala, weryfikuje on przesłanki z art. 23 i 24 ustawy, jest zobowiązany osobiście zbadać pacjenta Opinia drugiego lekarza psychiatry lub psychologa Wyjaśnienie pacjentowi przyczyn przyjęcia do szpitala Poinformowanie o przysługujących mu prawach Zatwierdzenie przyjęcia przez ordynatora w ciągu 48 godzin Obowiązek zawiadomienia kierownika szpitala, który zawiadamia sąd opiekuńczy w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia Odnotowanie wszystkich czynności w dokumentacji medycznej Wszczęcie postępowania przez sąd (art. 25-27) – zatwierdzenie bądź nie pobytu i leczenia W przypadku procedury z art. 24 (ustalenia czy dana osoba jest chora) pobyt w szpitalu nie może trwać dłużej niż 10 dni

Zastosowanie przymusu bezpośredniego (art. 18 ustawy) w razie dopuszczenia się zamachu przeciwko własnemu życiu lub zdrowiu w razie dopuszczenia się zamachu przeciwko życiu lub zdrowiu innej osoby w razie zagrożenia bezpieczeństwu powszechnemu w razie gwałtownego niszczenia lub uszkodzenia przedmiotów znajdujących się w otoczeniu w razie poważnego zakłócania lub uniemożliwienia funkcjonowania zakładu psychiatrycznego lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej

Środki przymusu bezpośredniego Przytrzymanie przymusowe zastosowanie leków unieruchomienie izolacja

Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570 ze zm.) Do czego może zobowiązać w decyzji administracyjnej państwowy powiatowy inspektor sanitarny osobę podejrzaną lub taką, wobec której rozpoznano zakażenie lub zachorowanie na chorobę zakaźną? Do podjęcia: Obowiązkowego badania sanitarno-epidemiologicznego Obowiązkowego leczenia Obowiązkowej hospitalizacji Obowiązkowej izolacji Obowiązkowej kwarantanny Obowiązkowego poddania się nadzorowi epidemiologicznemu Obowiązkowego szczepienia

Lekarskie badanie kwalifikacyjne Wpis do dokumentacji medycznej Wydanie zaświadczenia ze wskazaniem daty i godziny przeprowadzenia badania Wykonanie szczepienia Wpis do dokumentacji medycznej Procedura obowiązkowych szczepień - art. 17 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi

Procedura postępowania z zakażonym lub chorym zakaźnie Pouczenie o środkach służących zapobieganiu przeniesienia zakażenia na inne osoby oraz o ewentualnych innych obowiązkach (badania sanitarno-epidemiologiczne, hospitalizacja, kwarantanna, izolacja itd.) Obowiązek poinformowania zakażonego o konieczności zgłoszenia się lekarza partnera lub partnerów seksualnych (w przypadku chorób przenoszonych droga płciową) Informację o której mowa powyżej wpisuje się do dokumentacji medycznej i potwierdza podpisem zakażonego Obowiązek zgłoszenia w ciągu 24 godzin tego faktu odpowiedniemu inspektorowi sanitarnemu

Lekarz a prawo cywilne

Reżimy odpowiedzialności odszkodowawczej Odpowiedzialność deliktowa – z tytułu czynu niedozwolonego (art. 415 i nast. Kodeksu cywilnego) Czyn niedozwolony to czyn sprzeczny z prawem lub zasadami współżycia społecznego Odpowiedzialność kontraktowa – z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania uprzednio istniejącego między stronami zobowiązania (art. 471 i nast. Kodeksu cywilnego) w związku z tym należy wykazać, iż pacjenta z lekarzem/zoz łączył stosunek zobowiązaniowy. W obecnym systemie opieki zdrowotnej np. w związku z udzielaniem świadczeń komercyjnych

Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej zdarzenie z którym prawo wiąże odpowiedzialność szkoda , stanowiąca uszczerbek o charakterze majątkowym lub niemajątkowym w dobrach prawnie chronionych adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem określonym w punkcie pierwszym a szkodą określoną w punkcie drugim.

Zbieg reżimów odpowiedzialności Okoliczność, że działanie lub zaniechanie, z którego szkoda wynikła stanowiło niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania istniejącego uprzednio zobowiązania nie wyłącza roszczenia o naprawienie szkody z tytułu czynu niedozwolonego, chyba że z treści istniejącego zobowiązania wynika co innego (art. 443 kc)

Podstawy odpowiedzialności deliktowej za czyn własny Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Art. 416. Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.

Odpowiedzialność deliktowa za cudze czyny Art. 429. Kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności. Art. 430. Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności

Odpowiedzialność w sferze imperium Art. 417 k.c. Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa Art. 417 (2) k.c. Jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne wskazują, że wymagają tego względy słuszności.

Odpowiedzialność ex contractu Art. 471. Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Art. 472. Jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Art. 473. § 1. Dłużnik może przez umowę przyjąć odpowiedzialność za niewykonanie lub za nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności, za które z mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi. § 2. Nieważne jest zastrzeżenie, iż dłużnik nie będzie odpowiedzialny za szkodę, którą może wyrządzić wierzycielowi umyślnie. Art. 474. Dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Przepis powyższy stosuje się także w wypadku, gdy zobowiązanie wykonywa przedstawiciel ustawowy dłużnika.

Na mieniu: ma wyłącznie charakter majątkowy Szkoda Na osobie : może być majątkowa lub niemajątkowa (krzywda za ból cierpienie fizyczne lub moralne) Na mieniu: ma wyłącznie charakter majątkowy

Sposoby naprawienia szkody Art. 363. § 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. § 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Roszczenia odszkodowawcze Art. 444. § 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. § 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. § 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa.

Roszczenia osób pośrednio poszkodowanych Art. 446. § 1. Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. § 2. Osoba, względem, której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. § 3. Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. § 4. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę

Zadośćuczynienie Art. 445. § 1. W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. § 2. Przepis powyższy stosuje się również w wypadku pozbawienia wolności oraz w wypadku skłonienia za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu. § 3. Roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.

Zadośćuczynienie Art. 448. W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 stosuje się.

Zadośćuczynienie w ustawie o prawach pacjenta W razie zawinionego naruszenia praw pacjenta sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego. art. 4 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

Terminy przedawnienie roszczeń deliktowych 3 lata – od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia (termin a tempore scientae) 10 lat – od dnia , w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę (termin a tempore facti) 20 lat – od dnia popełnienia przestępstwo, jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku (przedłużenie terminu a tempore facti) Terminy a tempore facti znajdują zastosowanie tylko przy szkodzie na mieniu

Prawa lekarza Prawo do podejmowania razem z pacjentem decyzji o leczeniu Prawo do odmowy leczenia Prawo do wykonywania zawodu zgodnie z sumieniem Prawo do ochrony dóbr osobistych

Prawo lekarza do odstąpienie od leczenia Lekarz nie może odstąpić od leczenia w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia pacjenta Powinien uzyskać zgodę swojego przełożonego, jeśli jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub pozostaje w stosunku służby Ma obowiązek dostatecznie wcześnie uprzedzić o tym pacjenta i wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w zakładzie opieki zdrowotnej   art. 38 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty art. 10 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw pacjenta

Klauzula sumienia art. 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty Lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem z zastrzeżeniem art. 30, z tym że ma obowiązek wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w innym zakładzie opieki zdrowotnej oraz uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby ma ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego

Lekarz a umowa z NFZ Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, który zawiera umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej ma prawo do: wystawiania skierowań na świadczenia z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i rehabilitacji leczniczej pacjentom ubezpieczonym zdrowotnym wystawiania skierowań na badania diagnostyczne wystawiania skierowań na leczenie uzdrowiskowe wystawiania zlecenia w celu realizacji uprawnień do przejazdu środkami transportu sanitarnego wystawiania recept na wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz na środki pomocnicze Wystawiania recept na leki refundowane

Ogóle warunki umów z NFZ umowa określa rodzaj i zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych warunki ich udzielania wykaz podwykonawców zasady rozliczeń kwoty zobowiązania Funduszu wobec świadczeniodawcy postanowienia o karze umownej postanowienia o sposobie rozwiązania umowy

Dziękuję za uwagę Urszula.drozdowska@wp.pl