Współczesne teorie uczenia się Nowa odsłona behawio-ryzmu Szczury pogrążone w myślach Nadwyżka zasobów Siła interakcji społecznych i rozpoznawanie prawidłowości oraz reguł Adriana Schetz

Test lustra

Nowa odsłona behawioryzmu Edward Chace Tolman Uczenie się utajone (latent learning) Clark Hull Redukcja popędów (drive reduction theory) Kenneth W. Spence Uczenie się różnicujące (discrimination learning theory) Rescorla-Wagner Zaskoczenie i procesy uwagowe Pearce-Hall Waga konsekwencji Krytyka: William James: to, co uznamy za bodziec, a to co za reakcję jest arbitralne. Jedno i drugie to po prostu pewne zdarzenia w świecie sztucznie wyodrębnione na potrzeby pewnej teorii.

Szczury pogrążone w myślach Poznawcze podejście do uczenia się: Psychologia postaci: np. W. Köhler i interpretacja eksperymentu z gołębiami James Gibson: sytuacja bodźcowa John Dewey: sytuacja problemowa

Szczury pogrążone w myślach Poznawcze podejście do uczenia się: Pierwsze modele pamięci: Atkinson i Shiffrin, Baddeley Konsturktywizm: J. Bruner, J. Piaget, i in. Uczenie się społeczne: L. Vygotsky, A. Bandura, J. S. Brown, M. Tomasello Informacyjne podejście do uczenia się: D. Hebb, G. A. Miller, A. Newell, D. Rumelhart Socio-konstruktywizm (socio-constructivism): Rogoff and Lave – uczenie się przez „negocjowanie” i „uczestnictwo”. Dziś: uczenie się usytuowane (situated learning) Uczenie się przez doświadczanie (experiential learning): Carl Rogers – nie uczymy bezpośrednio nikogo niczego, stymulujemy do tego, żeby się uczył sam.

Szczury pogrążone w myślach Zamiast (neo)behawioryzmu: W miejsce „czarnej skrzynki” pojęcie informacji; Akceptacja psychologii opartej na pojęciu inferencji Ewentualnie: Uczenie się „proste” – S/R (S/O/R) Uczenie się „wyrafinowane” – wyższe procesy poznawcze

Nadwyżka zasobów Tolman: uczenie się utajone a wgląd (Hebb v. postaciowcy) Wojciech Pisula: uczenie się przez eksplorację Temperament a nabywanie nowych umiejętności Pomysłowość: kot na lampie

Nadwyżka zasobów i „podróże w czasie” Zasoby mentalne uczącego się zwierzęcia: Poznawcze: wgląd, eksploracja Energetyczne: temperament „Podróże w czasie”: pamięć epizodyczna i planowanie działania (M. Trojan)

Siła interakcji społecznych Albert Bandura Społeczno-poznawcza teoria uczenia się Pojęcie kontroli i modelowania (naśladowanie zachowań agresywnych) Etiologia (np. D. R. Griffin) i krytyka (analogia do psychologii potocznej) Becoff Irene Pepperberg Model trener-rywal A co z uczeniem się zachowań społecznych, szczególnie nacechowanych moralnie?

Siła interakcji społecznych rozpoznawanie reguł Mark Rowlands Can Animal be Moral? 2012 (The Philosopher and the Wolf: Lessons from the Wild on Love, Death and Happiness, 2008) Zwierzęta są podmiotami moralnymi, tj. potrafią działać moralnie dzięki opanowaniu praktyki moralnej poprzez odczytanie i stosowanie się do określonej, lecz elastycznej reguły działania w danej sytuacji. Hipoteza praktyki (practice hypothesis): posiadanie racji wymaga prawidłowego osadzenia w praktyce. Hipoteza wyspecjalizowania: prawidłowe osadzenie w praktyce wymaga mistrzostwa (mastery and technique) Podmioty moralne i moralni sprawcy (moral subjects/moral agents)

Rozpoznawanie wzorców Enaktywizm doznania Sytuacja bodźcowa ------------> zachowanie Asocjacja doznań z eksterocepcji z doznaniami kinestetycznymi? Zbyt wiele zmiennych sytuacji i wymagana ogromna elastyczność.