Umowy międzynarodowe Jan Ludwik Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Centrum Doskonałości im. Jeana Moneta przy Uniwersytecie Wrocławskim

Rodzaje umów międzynarodowych Umowy ogólne i partykularne (kryterium: zakres przedmiotowy umowy) Umowy bilateralne i multilateralne (kryterium: liczba stron uczestniczących w zawarciu umowy) Umowy zawarte między państwami, państwami a organizacjami międzynarodowymi i między samymi organizacjami (kryterium: charakter stron umowy) Traktaty normotwórcze i kontrakty (kryterium: liczba strn umowy i typ norm w niej zawartych) Umowy zawarte w trybie złożonym i w trybie prostym (kryterium: procedura zawarcia umowy) Umowy zamknięte, otwarte bezwarunkowo i otwarte warunkowo (kryterium: możliwość przystąpienia do umowy) Źródło: W. Czapliński, A. Wyrozumska, Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, Wyd. 3, Warszawa 2014, s. 61-64

Traktaty a umowy międzynarodowe

Budowa umowy międzynarodowej Tytuł umowy Wstęp Inwokacja Intytulacja Arenga Narracja Dyspozycja Postanowienia materialnoprawne Postanowienia formalnoprawne Korroboracja Miejsce i data zawarcia umowy Podpisy i pieczęcie Źródło: P. Filipek, B. Kuźniak, Prawo międzynarodowe publiczne, Wyd. 5, Warszawa 2014, s. 201

Zawarcie umowy międzynarodowej Tryb prosty Tryb złożony Negocjacje Przyjęcie tekstu poprzez głosowanie w przypadku umów wielostronnych albo równocześnie z umocowaniem w przypadku umów dwustronnych Umocowanie tekstu (ustalenie autentyczności tekstu) poprzez podpisanie, wymianę dokumentów stanowiących traktat z zastrzeżeniem ratyfikacji, parafowanie, podpisanie ad referendum, itp. Wyrażenie ostatecznej zgody na związanie się umową poprzez podpisanie lub wymianę not Podpisanie Ratyfikacja, zatwierdzenie, przyjęcie, przystąpienie Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych (umowy dwustronne) lub złożenie tych dokumentów u depozytariusza (umowy wielostronne) Dojście umowy do skutku* w drodze wyrażenia zgody na związanie się umową przez wszystkie państwa lub wymaganą minimalną liczbę pańśtw Wejście umowy w życie w chwili podpisania, lub w określony czas później lub też w momencie wymiany dokumentów ratyfikacyjnych lub złożenia ich u depozytariusza Źródło: P. Filipek, B. Kuźniak, Prawo międzynarodowe publiczne, Wyd. 5, Warszawa 2014, s. 204

Pełnomocnictwa

Zastrzeżenia Dopuszczalność składania zastrzeżeń przewidziana w umowie (możliwe warianty uregulowania): Swoboda składania wszelkich zastrzeżeń Określenie, do których postanowień i jakie typy zastrzeżeń można składać Zakaz składania zastrzeżeń Dopuszczalność zastrzeżeń, pod warunkiem zaakceptowania przez inne państwa Dopuszczalność składania zastrzeżeń nieprzewidziana w umowie: Możliwa, jeśli nie jest sprzeczna z przedmiotem i celem umowy oraz: Gdy z ograniczonej liczby państw rokującychi z przedmiotu oraz celu traktatu wynika, że stosowanie traktatu jako całści między wszystkimi stronami stanowi istotny warunek zgody każdej z nich na to, by wiązać się traktatem, zastrzeżenie wymaga przyjęcia przez wszystkie strony. Gdy traktat stanowi statut organizacji międzynarodowej, zastrzeżenie wymaga przyjęcia przez kompetentny organ tej organizacji, chyba że traktat postanawia inaczej Zastrzeżenie uchyla lub modyfikuje postanowienia umowy na rzecz państwa, które je zgłosiło (A) oraz na rzecz pozostałych stron (między A i B oraz A i C) w ich stosunkach z państwem zgłaszającym zastrzeżenie, ale nie w stosunkach wzajemnych (między B i C)!!! Sprzeciwy wobec zastrzeżeń: Zwykłe – postanowienia, co do których zgłoszono zastrzeżenie, nie mają zastosowania między państwem zgłszającym zastrzeżenia a zgłaszającym sprzeciw do tego zastrzeżenia Kwalifikowane – umowa nie wchodzi w życie między państwami Źródło: W. Góralczyk, S. Sawicki, Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Wyd. 16, Warszawa 2015, s. 89

Interpretacja umowy Źródło: W. Góralczyk, S. Sawicki, Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Wyd. 16, Warszawa 2015, s. 89

Nieważność umowy międzynarodowej Źródło: P. Filipek, B. Kuźniak, Prawo międzynarodowe publiczne, Wyd. 5, Warszawa 2014, s. 204

Wygaśnięcie umowy międzynarodowej Upływ czasu, na jaki umowa została zawarta Spełnienie się warunku rozwiązującego Wypowiedzenie umowy zgodnie z jej postanowieniami (nie można wypowiedzieć traktatów pokojowych i granicznych) Uchylenie umowy zgodną wolą stron Utrata podmiotowości przez jedną ze stron Jednostronne wycofanie się z umowy: Istotne pogwałcenie umowy przez jednego z kontrahentów Całkowita i trwała niemożność wykonania umowy (zgodnie z zasadą dobrej wiary strona nie mogła sama doprowadzić do sytuacji niemożności wykonania umowy) Clausula rebus sic standibus (zasadnicza zmiana okoliczności) Źródło: W. Góralczyk, S. Sawicki, Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Wyd. 16, Warszawa 2015, s. 89

Dziękuję za uwagę